مهدیه ساعی
چکیده
مطالعه‌ی حاضر سعی دارد که اثر تغییرات اقلیم را بر صادرات و واردات و رفاه مصرف‌کنندگان شهری و روستایی در ایران بررسی نماید. بدین منظور از مدل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر (CGE) به‌عنوان ابزار تجزیه و تحلیل و ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) سال 1390 به‌عنوان پایگاه داده بهره جسته است. در این مطالعه، حساب‌های فعالیت و کالا به حساب‌های غلات، سایر ...
بیشتر
مطالعه‌ی حاضر سعی دارد که اثر تغییرات اقلیم را بر صادرات و واردات و رفاه مصرف‌کنندگان شهری و روستایی در ایران بررسی نماید. بدین منظور از مدل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر (CGE) به‌عنوان ابزار تجزیه و تحلیل و ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) سال 1390 به‌عنوان پایگاه داده بهره جسته است. در این مطالعه، حساب‌های فعالیت و کالا به حساب‌های غلات، سایر کشاورزی، صنعت و معدن و خدمات تفکیک شدند. نتایج مدل با استفاده از سه سناریوی شبیه‌سازی نشان داد که در نتیجهی تغییرات اقلیم، مقدار تولید کلیه بخش‌ها به استثنای صنعت و معدن کاهش خواهد یافت که پیامد آن افزایش قیمت غلات و در مقابل کاهش قیمت سایر فعالیت‌ها خواهد بود. علاوه بر این، مقدار صادرات غلات در سناریوهای مختلف کاهش و صادرات بقیهی کالاها افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر، واردات غلات با افزایش و واردات سایر کالاها با کاهش روبرو خواهد شد. در این رابطه، رفاه خانوارهای شهری و روستایی نیز کاهش خواهد یافت که برای خانوارهای شهری، این کاهش بیشتر مشهود است. بر اساس نتایج، اثرات کلان این سناریوهاکاهش تولید ناخالص داخلی اسمی و واقعی، جذب کل و مصرف خصوصی خانوارهاست.
شهزاد برومند جزی
چکیده
در الگوی انتخاب عقلانی، فرد پس از محاسبه هزینه- فایده مواد مخدر تصمیم به مصرف می گیرد. با این وجود ، از آنجا که مصرفمواد مخدر هزینه های اقتصادی و بهداشتی در بر دارد، سیاست های عمومی برای جلوگیری از تجربه و مصرف این موادتوسط نوجوانان اعمال می شوند. همانطور که در حال حاضر، این سیاست ها اساساً براساس افزایش مالیات، محدودیت مصرف یا تبلیغات ...
بیشتر
در الگوی انتخاب عقلانی، فرد پس از محاسبه هزینه- فایده مواد مخدر تصمیم به مصرف می گیرد. با این وجود ، از آنجا که مصرفمواد مخدر هزینه های اقتصادی و بهداشتی در بر دارد، سیاست های عمومی برای جلوگیری از تجربه و مصرف این موادتوسط نوجوانان اعمال می شوند. همانطور که در حال حاضر، این سیاست ها اساساً براساس افزایش مالیات، محدودیت مصرف یا تبلیغات هشدار دهنده در مورد خطرات مرتبط با مصرف این مواد، اجرا می شوند.به عبارت دیگر، هدف آن ها افزایش هزینه های تحمیل شده به مصرف کننده و نه کاهش مزایا یا به عبارتی لذت ناشی از مصرف است. با این حال ، امروزه این سیاستها در تلاش هستند تا روند صعودی مصرف مواد مخدر را در نوجوانان را معکوس کنند. در این مقاله، ما بر اهمیت لذت ناشی از مصرف مواد مخدر، و به ویژه لذت مورد انتظار و لذت واقعی در اولین مصرف، تأکید می کنیم. برای این منظو ، ما از یک چارچوب نظری تجربه مواد مخدر در نوجوانان برای تعریف شیوه های جدید برای اتخاذ سیاست های پیشگیری اولیه عمومی استفاده می کنیم. به ویژه، ما به شناسایی، ارزش گذاری و ترویج فعالیت های جایگزین برای مصرف مواد مخدر می پردازیم: فعالیت های ورزشی ، فعالیت‌های خلاقانه، سرگرمی و غیره.
بختیار جواهری؛ خالد احمدزاده؛ حمیرا شاه ویسی
چکیده
یکی از پیش‌نیازهای رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی مطلوب، وجود نهادهای مالی کارا، تخصیص و تجهیز مناسب منابع و توسعه مالی است؛ لذا شناسایی عوامل تأثیرگذار بر توسعه مالی لازم و ضروری است. در این پژوهش تأثیر منابع طبیعی و کیفیت نهادی بر توسعه مالی کشورهای درحال‌توسعه با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی طی دوره زمانی 2016-2000 موردبررسی ...
بیشتر
یکی از پیش‌نیازهای رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی مطلوب، وجود نهادهای مالی کارا، تخصیص و تجهیز مناسب منابع و توسعه مالی است؛ لذا شناسایی عوامل تأثیرگذار بر توسعه مالی لازم و ضروری است. در این پژوهش تأثیر منابع طبیعی و کیفیت نهادی بر توسعه مالی کشورهای درحال‌توسعه با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی طی دوره زمانی 2016-2000 موردبررسی قرار گرفت. شاخص توسعه مالی ارائهشده توسط صندوق بین‌المللی پول، اعتبار اختصاص دادهشده به بخش خصوصی نسبت به GDP و شاخص Z_score معیاری برای سنجش توسعه مالی در این پژوهش است. شاخص منابع از میانگین وزنی درآمد سه منبع نفت، گاز و مواد معدنی بهدستآمده و از شاخصهای حکمرانی خوب به‌عنوان شاخص کیفیت نهادی استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که در کشورهای درحال‌توسعه موردپژوهش، درآمد حاصل از منابع طبیعی تأثیر مثبتی بر اعتبار و شاخص توسعه مالی دارد اما ثباتبخش بانکی را تهدید می‌کند. همچنین شاخصهای کیفیت نهادی تأثیر مثبتی بر سه شاخص توسعه مالی دارند.
روش شناسی و معرفت شناسی اقتصادی
حسین سلیمی
چکیده
در این مقاله کوشش خواهد شد که شکل‌گیری یک میدان جدید و متفاوت برای کنش اقتصادی مورد مطالعه قرار گیرد. این میدان جدید اقتصاد جهانی نام دارد که پدیده‌ای فراتر از اقتصاد بین‌الملل است و ماهیت آن و پدیده‌های بنیادین تأثیرگذار در آن متفاوت با اقتصاد بین‌الملل هستند. در این فضای تازه پدیده‌هایی مانند سرمایۀ جهانی و زنجیرۀ ارزش جهانی ...
بیشتر
در این مقاله کوشش خواهد شد که شکل‌گیری یک میدان جدید و متفاوت برای کنش اقتصادی مورد مطالعه قرار گیرد. این میدان جدید اقتصاد جهانی نام دارد که پدیده‌ای فراتر از اقتصاد بین‌الملل است و ماهیت آن و پدیده‌های بنیادین تأثیرگذار در آن متفاوت با اقتصاد بین‌الملل هستند. در این فضای تازه پدیده‌هایی مانند سرمایۀ جهانی و زنجیرۀ ارزش جهانی شکل گرفته‌اند که بدون در نظر گرفتن آنها نمی‌توان تحلیل درستی از ساخت اقتصادی چه در داخل کشورها و چه در محیط جهانی به دست آورد. شیوۀ سیاست-گذاری نیز در این محیط نوین متفاوت خواهد بود. در این مقاله کوشش می‌کنیم تا نشان دهیم شکل گیری پدیدارهای تازه جهانی موجب شکل‌گیری فضای اقتصاد جهانی شده است و این فضای نوین جایگاه کشورهای مختلف را به حسب نوع رفتار و جایگاه آنها در ساخت نوین جهانی تغییر داده است.در قسمت اول مقاله تلاش خواهیم کرد که نشان دهیم به رغم اختلاف نظر‌های فراوان در حوزۀ نظریه‌ها، این نظریه‌ها در مورد شکل‌گیری اقتصاد جهانی و وارد شدن جهان به این مرحلۀ جدید اتفاق نظر دارند. سپس با استفاده از منابعی مانند گزارش‌های سالانه سازمان تجارت جهانی، انکتاد و صندوق بین‌المللی پول اطلاعاتی را ارائه می‌کنیم که نشان دهد در فضای کنش واقعی و فراسوی نظریه‌ها این تحول به راستی اتفاق افتاده و دنیا از این منظر وارد فضایی نو شده است. کلید واژه‌ها: اقتصاد جهانی، زنجیره ارزش جهانی، نظام مالی جهانی
اقتصاد صنعتی
محمد نبی شهیکی تاش؛ فاضله قلیزاده؛ فرخنده سلیمانی
چکیده
براساس شواهد تجربی، خروجی سیاست‌های حمایتی، صنایع کارآمد و متناسب با پیشرفت‌های روز تکنولوژی، تخصیص بهینه منابع، حضور پر رنگ در عرصه رقابت بین المللی و استفاده‌ی بهینه از فرصت‌های سودآور به نفع اقتصاد کشور نمی باشد. در صورت عدم بهره برداری مطلوب از حمایت‌های صورت گرفته در صنایع کارخانه‌ای، مسیر حرکت منابع کمیاب در جامعه تغییر ...
بیشتر
براساس شواهد تجربی، خروجی سیاست‌های حمایتی، صنایع کارآمد و متناسب با پیشرفت‌های روز تکنولوژی، تخصیص بهینه منابع، حضور پر رنگ در عرصه رقابت بین المللی و استفاده‌ی بهینه از فرصت‌های سودآور به نفع اقتصاد کشور نمی باشد. در صورت عدم بهره برداری مطلوب از حمایت‌های صورت گرفته در صنایع کارخانه‌ای، مسیر حرکت منابع کمیاب در جامعه تغییر کرده و قیمت‌های نسبی دستخوش تغییراتی می‌شود که نتیجه آن بروز انحراف قیمت و قدرت انحصاری در صنایع کشور می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از روش شناسی هال راجر و تکنیک آرلانو- باند، تاثیر سیاست‌های حمایتی بر انحراف قیمت در صنایع کارخانه‌ای ایران بررسی شده است. تخمین روابط با استفاده از دو روش مقطعی و پانل دیتای پویا به روش گشتاورهای تعمیم یافته برای 92 صنعت طی دوره‌ی زمانی 1383- 1393 و بر اساس کد چهار رقمی ISIC انجام شده است. یافته‌های تحقیق نشان می دهد، بالاترین میزان تعرفه در سال های 83 تا 93 مربوط به صنعت کفش و پوشاک با رقمی معادل 100 درصد تعلق داشته و صنعت سیمان و گچ نیز، بیش ترین حمایت ضمنی را در بین 92 صنعت مورد بررسی، به خود اختصاص داده است. همچنین براساس مدل‌های برآوردی، ساختار متمرکز صنعتی، حمایت اسمی ضمنی، نرخ تعرفه و شدت مانع ورود، تاثیر مثبت و معناداری بر شکل گیری انحراف قیمتی در صنایع کارخانه‌ای ایران داشته است.
اقتصاد ایران
اسفندیار جهانگرد؛ جمال کاکایی
چکیده
بیماری کووید ـ 19 در اواخر سال 2019 در اکثر کشورهای جهان فراگیر شد. علاوه تلفات انسانی (ابتلا و مرگ و میر)، اقتصاد کشورها را نیز تحت تأثیر قرار داده است. براساس آمار صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی جهان در سال 2020 میلادی حدود سه و نیم (5/3) درصد منفی بوده است. با وجود آنکه تولید ناخالص داخلی ایران در این سال حدود یک و نیم (5/1) درصد مثبت بوده ...
بیشتر
بیماری کووید ـ 19 در اواخر سال 2019 در اکثر کشورهای جهان فراگیر شد. علاوه تلفات انسانی (ابتلا و مرگ و میر)، اقتصاد کشورها را نیز تحت تأثیر قرار داده است. براساس آمار صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی جهان در سال 2020 میلادی حدود سه و نیم (5/3) درصد منفی بوده است. با وجود آنکه تولید ناخالص داخلی ایران در این سال حدود یک و نیم (5/1) درصد مثبت بوده است، اما آثار این همه‌گیری مشهود است. از این‌رو، این مقاله در پی آن است با استفاده از الگوی تعاملی داده ـ ستانده و رویکرد حذف فرضی فعالیت‌ها دیازنباخر و لهر (2013) و سپس با استفاده از زایتسف (2000) آثار شیوع بیماری کرونا طی یک سال روی ستانده (تولید)، اشتغال و ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی به تفکیک اجزای آن بررسی نماید. به همین منظور از جدول داده ـ ستانده آماری فعالیت در فعالیت سال 1395 بانک مرکزی و دادههای اشتغال مرکز آمار ایران استفاده می‌شود. نتایج حاکی از آن است ستانده و ارزش افزوده کل اقتصاد به ترتیب، حدود چهار سه دهم (3/4) و چهار (4) درصدکاهش پیدا می‌کند. شایان توجه است در میان اجزای ارزش افزوده، «درآمد مختلط و مازاد عملیاتی(خالص)» با بیشترین رشد نزولی مواجه می‌شود. همچنین به طور مستقیم و غیرمستقیم حدود شش و نیم (5/6) درصد شاغلان کشور از بیماری همه‌گیر کرونا متأثر شده‌اند.
اقتصاد ایران
روزبه امانی فرد؛ محسن محمدی خیاره؛ رضا مظهری
چکیده
اهمیت اقدامات توانمندسازی تجاری در کشورهای مبدأ و مقصد صادرات از اهمیت فراوانی در ادبیات اقتصاد بین‌الملل برخوردار است. با وجود این، نقش سیاست‌های توانمندسازی تجاری که می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های تجارت و بهبود عملکرد صادرات شود، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. علاوه‌براین، به مسئله توانمندسازی تجاری در مقصد صادرات و تاثیر ...
بیشتر
اهمیت اقدامات توانمندسازی تجاری در کشورهای مبدأ و مقصد صادرات از اهمیت فراوانی در ادبیات اقتصاد بین‌الملل برخوردار است. با وجود این، نقش سیاست‌های توانمندسازی تجاری که می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های تجارت و بهبود عملکرد صادرات شود، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. علاوه‌براین، به مسئله توانمندسازی تجاری در مقصد صادرات و تاثیر آن بر عملکرد تجاری مبدأ صادرات چندان توجه نشده است. همچنین لزوم تخمین غیرخطی الگوی جاذبه طی دهه اخیـر تقریبـاً بـه طور کامل مورد توافق بوده است. بنابراین در مقاله حاضر، تخمین اثرات توانمندسازی تجاری بـه روش حداکثر درستنمایی پوآسون نما(PPML) برای 21 کشور شریک تجاری آن در بازه زمانی 2008 تا 2016 مورد بررسی گرفته است. شاخص توانمندسازی تجاری (ETI)، شامل 4 زیر شاخص دسترسی به بازار، مدیریت مرزها، زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ارتباطات و محیط عملیاتی است. نتایج نشان داد که عوامل توانمندسازی تجاری مانند دسترسی به بازار، مدیریت مرزی، زیرساخت و محیط عملیاتی هم در کشورهای مبدأ و هم مقصد صادرات دارای تاثیر مثبت و معنادار بر جریان تجارت ایران و شرکای تجاری آن هستند. علاوه‌براین، نتایج بیانگر اهمیت و شدت بیشتر شاخصهای توانمندسازی تجاری ایران نسبت به اقدامات مشابه در کشورهای شریک تجاری آن بوده است. نویسندگان این مطلب را بیانگر نقش حیاتی توانمندسازی تجاری در افزایش تجارت بین ایران و شرکای تجاری آن تفسیر می‌کنند.
)
