نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری اقتصاد مالی دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران

3 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران

4 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران

چکیده

 شوک­های قیمتی مسکن یک منطقه ممکن است به بازار مسکن مناطق جغرافیایی مجاور یا محدود در یک مرز سیاسی سرایت کنند و منجر به شکل‌گیری شوک­های قیمتی در مناطق پذیرنده شوک شوند. در صورت تأیید ارتباط شبکه­ای بین بازارهای مسکن یک جغرافیا، سیاست­گذاری­های مربوط به بخش مسکن به‌صورت منطقه­ای و مجزا کارا نخواهد بود. چراکه وقوع شوک قیمتی به یک بازار مسکن، با چند وقفه زمانی به سایر بازارهای مسکن موجود در شبکه سرایت خواهد کرد و براین‌اساس شوک قیمتی در کل شبکه مسکن پخش خواهد شد. در این پژوهش شبکه مسکن بین شهرهای منتخب (مراکز استان­های کشور) با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری و تحلیل تجزیه واریانس خطای پیش‌بینی بررسی شده­اند. نتایج پژوهش وجود ارتباط شبکه بین بازارهای مسکن مراکز استان­های کشور را تأیید می­کند و بر خلاف مطالعات قبلی، نتایج نشان می­دهد، تنها شهر تهران منتشرکننده شوک­های قیمتی به سایر مناطق نیست، بلکه شهرهایی مانند کرج، شیراز و اراک نیز منتشرکننده شوک قیمتی به سایر مراکز استان­ها هستند. همچنین نتایج تحقیق نشان می­دهد، جهش قیمتی اخیر که از 1399 اتفاق افتاده است، چگالی شبکه مسکن را به طور قابل‌ملاحظه‌ای در کشور افزایش داده است. براین‌اساس انتظار می­رود، شوک­های قیمتی با سرعت بیشتری در سرتاسر کشور توزیع شوند.

کلیدواژه‌ها

اکبری، نعمت الله و توسلی، ناهید. (1387). تحلیل تأثیر عوارض شهرداری ها بر قیمت مسکن: مطالعه موردی شهر اصفهان (یک رهیافت اقتصادسنجی فضایی). فصلنامه بررسی­های اقتصاد، 5 (1)، 47-64.
خلیلی عراقی، سید منصور. کمیجانی، اکبر. مهرارا، محسن و عظیمی، سید رضا. (1392). اثر انتشار فضایی تغییرات قیمت مسکن در ایران با استفاده از مدل وقفه فضایی و داده‌های ترکیبی. فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، 21(67)، 25-48.‎
سوری، داود و منیری‌جاوید، سلیمه. (1390). مدل تعیین قیمت مسکن کاربردی از روش رگرسیون موزون جغرافیا. مدیریت شهری، 27 ، ویژه نامه بهار و تابستان
شهنازی، روح اله و نصیرآبادی، شهره. (1394). تعیین مالیات بهینه بر سرمایه‌ مسکن در مقایسه با سرمایه‌ غیرمسکن. فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی، 9(30)، 1-23.
طالبلو، رضا. محمدی، تیمور و پیردایه، هادی. (2017). تحلیل انتشار فضایی تغییرات قیمت مسکن در استان‌های ایران؛ رهیافت اقتصاد سنجی فضایی. پژوهشنامه اقتصادی، 17(66)، 55-95.‎
فرهمند، شکوفه و فروغی، فردوس. (1390). تحلیل فضایی عوامل موثر بر قیمت مسکن در ایران رهیافت رگرسیون وزنی جغرافیایی. کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، شماره 3.
محمدزاده، پرویز. منصوری، مسعود و کوهی لیلان، بابک. (1390). تخمین قیمت هدانیک ساختمانهای مسکونی در شهر تبریز: با رویکرد اقتصادسنجی فضایی. فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی، 6(18)، 21-38.
محمدزاده، پرویز. منصوری، مسعود و کوهی لیلان، بابک. (1391). تخمین قیمت هدانیک ساختمانهای مسکونی در شهر تبریز: با رویکرد اقتصادسنجی فضایی، مدلسازی اقتصادی، 18(2)، 21-38.
موسوی، میرحسین و درودیان، حسین. (1394). تحلیل عوامل موثر بر قیمت مسکن در شهر تهران. مدلسازی اقتصادی، 9 (3)، 103-127.
اسدی، رضا. مدیری، آتوسا. قلی­زاده، علی­اکبر. و حسینعلی، فرهاد. (1401). مقایسه اثر کالای عمومی در انتخاب مسکن، میان تمامی خانوارهای شهر و گروه درآمدی بالا نمونه موردی: شهر تهران. مطالعات اقتصادی کاربردی ایران (مطالعات اقتصادی کاربردی)، 11(42 )، 219-250. SID. https://sid.ir/paper/1049481/fa
قلی‌زاده، علی­اکبر. خاکسار، مطهره و منوچهری، صلاح‌الدین. (1401). نحوه تصرف مسکن در مناطق شهری ایران. سیاست­ها و تحقیقات اقتصادی، 2(1)، 105-131.
قلی زاده، علی­اکبر و کمیاب، بهناز، (1394). غرامت‌های بیکاری منطقه‌ای در بازار مسکن استان‌های ایران. پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 15(3)، 39-66.
قلی‌زاده، علی­اکبر و ملاولی، طاهره. (1391). بررسی اثرات نقدینگی بر نوسان قیمت مسکن در کشورهای نفتی و غیرنفتی، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، 20(63), 83-104.
قلی­زاده، علی­اکبر و بختیاری­پور، سمیرا. (1391). اثر اعتبارات بر قیمت مسکن در ایران. مطالعات اقتصادی کاربردی ایران (مطالعات اقتصادی کاربردی)، 1(3)، 161-181. SID.https://sid.ir/paper/481863/fa
قلی­زاده، علی­اکبر. منوچهری، صلاح­الدین.  فاطمی­زردان، یعقوب. (1400). الگو‌سازی سفته‌بازی در بازار مسکن شهر تهران. اقتصاد و الگوسازی، 12(4)، 137-179. doi 10.29252/jem.2022.226027.1723
Akbari, Nematullah and Tavasli, Nahid. (1387). Analyzing the impact of municipal taxes on housing prices: a case study of Isfahan city (a spatial econometric approach). Quarterly Journal of Economic Reviews, 5(1), 47-64.[In Persian].
Asadi, Reza, Mediri, Atusa, Qolizadeh, Ali Akbar, and Hossein Ali, Farhad. (1401). Comparison of the effect of public goods on the choice of housing, among all households in the city and the high income group, a case study: Tehran. Applied Economic Studies of Iran (Applied Economic Studies), 11(42), 219-250. [In Persian].
Brady, R. (2011). Measuring the Diffusion of Housing Prices Across Space and Over Time. Journal of Applied Econometrics, Vol. 26, PP. 213-231.
Chen, M. C. & Patel, K. (1998). House Price Dynamics and Granger Causality: An Analysis of Taipei New Dwelling Market, Journal of the Asian Real Estate Society, 1(1), pp. 101-126.
DeFusco, A., Ding. W., Ferreira, F. & Gyourko, J. (2018). The role of price spillovers in the American housing boom. Journal of Urban Economics, 108, 72-84.
DeJong, D. N., Nankervis, J. C., Savin, N. E. & Whiteman, C. H. (1992). The Power Problems of Unit Root Test in Time Series with Autoregressive Errors, Journal of Econometrics, 53(1-3), pp. 323-343.
Fallis, G. (1985). Housing Economics. Butterworth, Toronto, 1985.
Farhamand, Shokofe and Foroughi, Ferdous. (1390). Spatial analysis of factors affecting housing prices in Iran, using geographic weighted regression approach. Urban planning and management conference, number 3. [In Persian].
Gholipour, H. F. & Lean, H. H. (2017). Ripple effect in regional housing and land markets in Iran: implications for portfolio diversification. International Journal of Strategic Property Management, 21(4), 331-345.
Granger, C.W.J. (1996). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica ,37 (3), 424–438.
Hurn, S., Shi, S. & Wang, B. (2022). Housing networks and driving forces. Journal of Banking & Finance, 134, 106318.
Hwang, S. J. & Suh, H. (2021). Analyzing Dynamic Connectedness in Korean Housing Markets. Emerging Markets Finance and Trade, 57(2), 591-609.
Khalili Iraqi, Sayyed Mansour, Kamijani, Akbar, Mehrara, Mohsen and Azimi, Sayyed Reza. (2012). Spatial diffusion effect of housing price changes in Iran using spatial lag model and composite data. Economic Policy and Research Quarterly, 21(67), 25-48[In Persian].
Khiabani, N. (2015). Oil inflows and housing market fluctuations in an oil-exporting country: Evidence from Iran. Journal of Housing Economics, 30, 59-76.
Kruse, R. & Wegener, C. (2020). Time-varying persistence in real oil prices and its determinant. Energy Economics, 85, 104328.
Maher, C. (1994). Housing prices and geographical scale: Australian cities in the 1980s. Urban Studies, 31(1), 5-27.
Malpezzi, S. (2003). Hedonic pricing models: a selective and applied review. Housing economics and public policy, 1, 67-89.
Meen, G. (1999). Regional house prices and the ripple effect: a new interpretation. Housing studies, 14(6), 733-753.
Mohammadzadeh, Parviz, Mansouri, Massoud and Kohi Lilan, Babak. (1390). Estimating the hedonic price of residential buildings in Tabriz city: with a spatial econometric approach. Economic Modeling Scientific Quarterly, 6(18), 21-38. [In Persian].
Mohammadzadeh, Parviz, Mansouri, Massoud and Kohi Lilan, Babak. (2011). Estimating the hedonic price of residential buildings in Tabriz city: with a spatial econometric approach, Economic Modeling, 18(2), 21-38[In Persian].
Mousavi, Mirhossein and Drodian, Hossein. (2014). Analysis of factors affecting housing prices in Tehran. Economic Modeling, 9 (3), 103-127. [In Persian].
Oikarinen, E. (2006). The Diffusion of Housing Price Movements from Centre to Surrounding Areas. Journal of Housing Research, vol.15, Issue 1.
Pearl, J. (2009). Causal inference in statistics: An overview. Statistics Surveys, vol. 3, pp. 96-146.
Phillips, P. C., Wu, Y. & Yu, J. (2011). Explosive behavior in the 1990s Nasdaq: When did exuberance escalate asset values?. International economic review, 52(1), 201-226.
Qolizadeh, Ali Akbar, and Bakhtiaripour, Samira. (2011). The effect of loans on housing prices in Iran. Applied Economic Studies of Iran (Applied Economic Studies), 1(3), 161-181. [In Persian].
Qolizadeh, Ali Akbar, Manouchehri, Salahuddin, Fatemi Zardan, Yaqoub. (1400). Modeling speculation in Tehran housing market. Economics and Modeling, 12(4), 137-179. doi: 10.29252/jem.2022.226027.1723[In Persian].
Qolizadeh, Ali-Akbar and Kamiyab, Behnaz, (2014). Regional unemployment compensations in the housing market of Iranian provinces. Economic research (sustainable growth and development), 15(3), 39-66. [In Persian].
Qolizadeh, Ali-Akbar and Mlawoli, Tahereh. (2011). Investigating the effects of liquidity on housing price fluctuations in oil and non-oil countries, Economic Research and Policy Quarterly, 20(63), 83-104. [In Persian].
Qolizadeh, Ali-Akbar, Khaksar, Motahreh and Manochehri, Salahuddin, (1401), How to occupy housing in urban areas of Iran. Economic policies and research, 2(1), 105-131. [In Persian].
Ranjbar, O., Gholipour, H. F., Saboori, B. & Chang, T. (2020). Tehran’s house price ripple effects in Iran: application of bootstrap asymmetric panel granger non-causality in the frequency domain. Housing Studies, 1-32.
Rolfe, S., Garnham, L., Godwin, J., Anderson, I., Seaman, P. & Donaldson, C. (2020). Housing as a social determinant of health and wellbeing: developing an empirically-informed realist theoretical framework. BMC Public Health, 20(1), 1-19.
Shahnazi, Ruholah, Nasirabadi, Shahreh. (2014). Determining the optimal tax on housing capital compared to non-housing capital. Economic Modeling Scientific Quarterly, 9(30), 1-23. [In Persian].Taleblo, Reza, Mohammadi, Taimur and Pirdayeh, Hadi. (2017). Spatial diffusion analysis of housing price changes in Iran's provinces; Spatial econometric approach. Economic Journal, 17(66), 55-95[In Persian].
SID. https://sid.ir/paper/481863/fa
Suri, Daud and Mounirijavid, Salima. (1390). Applied housing price determination model from the weighted regression method of geography. Urban Management, 27, spring and summer special issue[In Persian].
Tsai, I. C. (2015). Spillover effect between the regional and the national housing markets in the UK. Regional Studies, 49(12), 1957-1976.
Zhang, D. & Fan, G. Z. (2019). Regional spillover and rising connectedness in China’s urban housing prices. Regional Studies, 53(6), 861-873.
Zhu, B., Füss, R. & Rottke, N. B. (2013). Spatial linkages in returns and volatilities among US regional housing markets. Real Estate Economics, 41(1), 29-64