نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

تکانه ­های تراز پرداخت‌ها می­تواند اقتصاد­های مختلف را بنا به ساختار آن­ها در مقیاس­های مختلف تحت تأثیر قرار دهند، به گونه‌ای که از مهمترین آن­ها ایجاد چرخه­های تجاری است که باعث می‌شود متغیرهای کلیدی اقتصاد کلان مانند تولید، تورم و نرخ ارز از روندهای بلندمدت خود دور شوند. از مهمترین عوامل موثر در چگونگی سرایت آثار تکانه­ های تراز پرداخت‌ها و ایجاد ادوار تجاری، نوع سیاست و نظام نرخ ارز است. در این مطالعه با استفاده از یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی، اثرات تکانه­ های مختلف تراز پرداخت‌ها شامل تکانه­ های صادرات نفتی، غیرنفتی و رابطه­ مبادله بر متغیرهای عمده اقتصاد کلان ایران بررسی و با توجه بر ملاک زیان­ رفاهی در نظام­های ارزی مختلف مورد مقایسه قرار می­گیرد. یافته­ های پژوهش بر اساس توابع ضربه ـ واکنش نشان می­دهد که در مواجهه با تکانه ­های مختلف تراز پرداخت‌ها، نظام تثبیت نرخ ارز حقیقی کمترین زیان رفاهی را دارد. همچنین نظام شناور مدیریت شده از نظام شناور شرایط بهتری را فراهم می­کند، در حالی که نظام تثبیت نرخ ارز اسمی، بیشترین زیان رفاهی را به همراه دارد. همچنین اگر میزان دخالت بانک مرکزی در بازار ارز در نظام‌های ارزی، از بیشترین به کمترین طبقه بندی شود، به ترتیب نظام ثابت، شناور مدیریت شده، نرخ ارز حقیقی ثابت و شناور خواهند بود، که نتایج الگو نشان می­دهد هر چه میزان دخالت بانک مرکزی کمتر شود، اثر رکودی تکانه منفی در کوتاه­مدت کمتر ولی اثر تورمی آن بیشتر است.

کلیدواژه‌ها

اصغری، مجتبی، حقیقت، علی، نونژاد، مسعود و زارع، هاشم (1398). پویایی­های نرخ ارز در ایران با استفاده از مدل­های تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE). مدلسازی اقتصادی، 13(46)، 171-192.
تقوی، مهدی و محمدی، مرتضی(1390). بررسی عولمل مؤثر بر نرخ ارز و تراز پرداخت‌ها در اقتصاد ایران (یک رهیافت پولی). فصلنامه  علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، (8) 1،  51-72.
توکلیان، حسین و افضلی ابرقویی، وجیهه (1395). مقایسه عملکرد اقتصاد کلان در رژیم­های مختلف ارزی (با رویکرد DSGE). پژوهشنامه اقتصادی، 16(61)، 81-125.
توکلیان، حسین و جلالی نائینی، سید احمدرضا (1396). سیاست­گذاری پولی و ارزی صلاحدیدی بهینه در یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی برآورد شده برای اقتصاد ایران. پژوهش­های اقتصادی ایران، 22(70)، 33-98.
صلوی­تبار، شیرین و جلالی نائینی، سیداحمدرضا (1393). ارزیابی رژیم­های مختلف ارزی در یک اقتصاد باز کوچک. فصلنامه برنامه­ریزی و بودجه، 19(2) ، 3-24.
طهماسبی، بهمن، جعفری­صمیمی، احمد و فرجادی، غلامعلی (1393). بررسی اثر صادرات غیرنفتی بر نرخ ارز حقیقی در ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، (26)8، 76-53.
فرخوی، مسعود (1392). بررسی نظام­های ارزی ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
مروت، حبیب، فریدزاد، علی (1394). نقش انتظارات در شکل گیری نوسانات نرخ ارز. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 20(64)، 115-89.
منظور، داوود و تقی­پور، انوشیروان (1394). تنظیم یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) برای اقتصاد باز کوچک صادرکننده نفت: مورد مطالعه: ایران. فصلنامه پژوهش­ها و سیاست‌های  اقتصادی، 23(75)، 7-44.
نونژاد، مسعود و روشن­قیاس، مهدی(1391). اثر رابطه مبادله و تلاطم آن بر رشد اقتصادی. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی (رویکرد اسلامی-ایرانی)، 46، 200-1.
یاوری، کاظم، ولی­بیگی، حسن، ابراهمی، ایلناز و سحابی، بهرام (1397). تحلیل اثر سیاست­های تجاری و ارزی در ایران در چارچوب مدل تعادل عمومی پویای تصادفی. سیاست­گذاری اقتصادی، 10(19)، 53-88 .
ReferencesAdolfson, M., Stefan, L., Jesper, L., & Mattias, V. (2007). Bayesian Estimation of an Open Economy DSGE Model with Incomplete Pass–through. Journal of International Economics, 72, 481–511.
Angelopoulos, K., Dimeli, S., Philippopoulos, A., & Vassilatos, V. (2010). Rent seeking competition from state coffers in Greece: A calibrated DSGE model,120.
Asghari, M., Haghighat, A., Nonejad, M., & Zare, H. (2019). The Study of Exchange Rate Dynamics in Iran by Using Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE) Models. Economic Modeling, 13(46), 171-192. [In Persian]
Balke, N. S., & Brown, S. P. (2018). Oil supply shocks and the US economy: An estimated DSGE model. Energy Policy, 116, 357-372.
Brown, S. & Yucel, M. (2002). Energy Prices and Aggregate Economic Activity: An Interpretative Survey. Quarterly Review of Economics and Finance, 42, 193-208.
Calderon, C., & Schmidt-Hebbel, K. (2008). Choosing an exchange rate regime. Central Bank of Chile working paper, 494.
Calvo, G.A. (1983). Staggered prices in a utility-maximizing framework. Journal of Monetary Economics, 12(3), 983-998.
Chen, Q., Funke, M., & Paetz, M. (2012). Market and non-market monetary policy tools in a calibrated DSGE model for mainland China.
Delavari, M., Mohammadali, H., Naderi, E., & Gandali Alikhani, N. (2011). The sources of Iran's Business Cycles. MPRA Paper 46756, University Library of Munich, Germany.
Dixit, A. K., & Stiglitz, J. E. (1977), Monopolistic competition and optimum product diversity. The American Economic Review, 67(3), 297-308.
Farkhovi, M. (2012). Analysis of Iran's Currency Systems. Master's Thesis, Faculty of Economics, University of Tehran. [In Persian]
Filis, G., Degiannakis, S., & Floros, C.H. (2011). Dynamic correlation between Stock Market and Oil Prices: The Case of Oil-Importing and Oil-Exporting Countries. International Review of Financial Analysis, 20, 152-164.
Gelain, P. & Kulikov, D. (2009). An Estimated Dynamic Stochastic General Equilibrium Model for Estonia”, Eesti Pank Bank of Estonia, Working Paper Series.
Hossain, A. (2009). Structural Change in the Export Demand Function for Indonesia: Estimation, Analysis and Policy Implications. Journal of Policy Modeling, 31, 260-271.
Kemme, D., & Kokeyni, K. (2016). Exchange Rate Regimes and Welfare Losses from Foreign Crises: The Impact of the US Financial Crisis on Mexico. Review of International Economics, 25(1), 132-147.
Kodongo, O & Ojah, K (2013). Real exchange rates, trade balance and capital flows in Africa. Journal of Economics and Business, Elsevier, 66(C), 22-46.
Krugman, P. & Obstfeld, M. (2003). International Economics: Theory and Policy. Sixth Edition.
Lin, Y. (2021). Business cycle fluctuations in Taiwan: A Bayesian DSGE analysis. Journal of Macroeconomics,70.
Manzoor, D., & Taghipour A. (2016). A dynamic stochastic general equilibrium model for an oil exporting and small open economy: the case of Iran. Qjerp, 23 (75): 7-44 [In Persian]
Maravalle, A. (2013). Oil shocks and the US terms of trade: gauging the role of the trade channel. Taylor & Francis Journals, 20(2), 152-156.
Melvin, M., & Norrbin, S.C., (2013). The Balance of Payments, International Money and Finance. Eighth Edition.
Morovat, H., & Faridzad, A. (2015). The Role of Expectations in Exchange Rate Fluctuations. Iranian Journal of Economic Research, 20(64), 89-115.
Mundell, R. (2012). U.S. and China in the World Economy: The Balance of Payments and the Balance of Power. journal of Policy Modeling, 34, 525-528.
Nakhli, R., Rafat, M., Bakhshi Dastjerdi, R., & Rafei, M. (2020). A DSGE Analysis of the Effects of Economic Sanctions: Evidence from the Central Bank of Iran. Iranian Journal of Economic Studies, 9(1), 35-70.
Nonejad, M., & Roshan Ghiyas, M. (2012). The effect of terms of trade and its volatility on economic growth in Iran. Economics Research, 12(46), 183-200. [In Persian]
Palma, A. & Portugal, M. (2014). Preferences of the Central Bank of Brazil under the inflation targeting regime: Estimation using a DSGE model for a small open economy. Journal of Policy Modeling, 36(5), 824-839.
Rapetti, M., Skott, P., & Arslan, R. (2011). The real exchange rate and economic growth: are developing countries different? Working Paper.
Salas, J., Kirchner, M., & Tranamil-Vidal, R. (2021). Search frictions and the business cycle in a small open economy DSGE model. Review of Economic Dynamics, 39, 258-279.
Salavitabar, Sh. & Jalali-Naini A. (2014). The evaluation of different exchange rate regimes in a small open Economy. JPBUD. 19(2), 3-24. [In Persian]
Sangaré, I. (2016). External shocks and exchange rate regimes in Southeast Asia: A DSGE analysis. Economic Modelling, 58, 365-382.
Taghavi, M., & Mohammadi, M. (2011). Reliability Tests of Monetary Approach to Exchange Rate and Balance of Payments in Iranian Economics. Quarterly Journal of Quantitative Economics, 8(1), 51-72. [In Persian]
Tahmasbi, B., Jafari Samimi, A. & Farjadi, GH. (2014). The Impact of Non-oil Exports on Real Exchange Rate in Iran. Journal of Financial Economics (Financial Economics and Development), 8(26), 53-75. [In Persian]
Tavakolian, H., & Afzali Abarquyi, V. (2016). Macroeconomic Performance in Different Exchange Rate Regimes: An Estimated DSGE Approach. Economics Research, 16(61). [In Persian]
Tavakolian, H., & Ghiaie, H. (2019). Optimal inflation targeting in a dualexchange rate oil economy (No. 2019-09). THEMA (THéorie Economique, Modélisation et Applications), Université de Cergy-Pontoise.
Tavakolian, H., & Jalali Naeeni, A. (2017). Optimal and Discretionary Monetary and Exchange Policies in Iran: A DSGE Approach. Iranian Journal of Economic Research, 22(70), 33-98. [In Persian]
Yavari, K., Valibeigi, H., Ebrahimi, I., & Sahabi, B. (2018). Analyzing Trade and Exchange Rate polices in Iran Using a DSGE Model. The Journal of Economic Policy, 10(19), 53-88. [In Persian]
Yousif, F., & Musa, A. (2018). The Determinants Factors of Balance of Payments: An Investigation from Sudan through the Period 1980-2016. Edelweiss Appli Sci Tech 2, 41-45.