نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
2 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
چکیده
انتخاب ساختار سرمایه بهینه، از مهم‌ترین تصمیمات مدیران بنگاه‌ها محسوب می‌شود زیرا یکی از عوامل اثرگذار بر ارزش شرکت و ثروت سهامداران، تصمیمات ساختار سرمایه و نحوه تأمین مالی شرکت است. هدف اصلی مقاله حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر ساختار سرمایه (اهرم مالی) با تمرکز بر نااطمینانی‌ها (در دو سطح صنعت و شرکت) در قالب مدل پانل چندسطحی است. بدین منظور داده‌های 151 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در قالب 26 صنعت طی دوره 15 ساله از 1387 تا 1401 گردآوری شده است. نرم‌افزار R، مبنای برآورد تلاطمات قیمت سهام و شاخص صنایع بورسی قرار گرفته و پس از آن با استفاده از نرم‌افزار اِستَتا، مدل پانل چندسطحی برآورد شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که اولاً نااطمینانی‌ها در سطح صنعت، اثر منفی و معنی‌داری بر اهرم دارد، حال‌آنکه نااطمینانی‌ها در سطح شرکت به لحاظ آماری معنی‌دار نیست. ثانیاً کیو توبین اثر مثبت و معنی‌دار و متغیرهای جریان وجه نقد، سودآوری، دارایی مشهود و نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری اثر منفی و معنی‌دار بر اهرم دارند. ثالثاً در نظر گرفتن سطوح مختلف و لحاظ جزء تصادفی در ضرایب برآورد شده متغیرها موجب ارتقای توضیح‌دهندگی مدل می‌شود، از این‌رو مدل پانل چندسطحی در مقایسه با مدل پانل با لحاظ اثرات ثابت، ارجحیت دارد.
کلیدواژه‌ها
باغومیان، رافیک و عزیززاده مقدم، کیوان (1393). رابطه ویژگی‌های شرکت و ساختار سرمایه. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 11(43) ، 133-111.
بهبهانی‌نیا، پریسا سادات، اکبریان شورکایی، رضا و حسین‌زاده، فاطمه (1397). رابطه انتخاب ساختار سرمایه، عدم تقارن اطلاعاتی و ظرفیت بدهی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. چشم‌انداز مدیریت مالی، 8(24)، 34-9.
پورزمانی، زهرا، جهانشاد، آزیتا، نعمتی، علی و فرهودی زارع، پروین (1389). بررسی عوامل مؤثر بر ساختار سرمایه در شرکت‌ها. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 2(8)، 46-25.
تهرانی، رضا و نجف‌زاده خویی، سارا (1396). بررسی تأثیر نااطمینانی تورم بر ساختار سرمایه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. اقتصاد مالی، 11(38)، 20-1.
حجازی، رضوان و خادمی، صابر (1392). تأثیر عوامل اقتصادی و ویژگی‌های شرکتی بر ساختار سرمایه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، 5(2)، 16-1.
حقیقی‌طلب، بهاره، عباس‌زاده، محمد رضا و صالحی، مهدی (1397). بررسی آثار تعاملی وضعیت مالی شرکت و ویژگی‌های صنعت در تعدیل ساختار سرمایه. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 6(4)، 42-19.
حیدری، حسن و بشیری، سحر (1391). بررسی رابطه‌ی بین نااطمینانی نرخ واقعی ارز و شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران: مشاهداتی بر پایه مدل VAR-GARCH. تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 3(9)، 93-71.
سینایی، حسنعلی (1386). بررسی تأثیر عوامل داخلی شرکت‌ها بر چگونگی شکل‌گیری ساختار سرمایه شرکت‌های عضو بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 14(2)، 84-63.
صادقی شریف، سید جلال و خزائی، سعید (1395). بررسی اثر نااطمینانی اقتصاد کلان و خاص شرکت بر اهرم شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران: بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم. فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 4(13)، 54-27.
طالبلو، رضا و مهاجری، پریسا (1399). الگوسازی سرایت تلاطم در بازار سهام ایران؛ رویکرد فضا-حالت غیر خطی. تحقیقات اقتصادی، 55(4)، 990-963.
طالبلو، رضا و مهاجری، پریسا (1400). الگوسازی تلاطم در بازارهای دارایی ایران با استفاده از مدل تلاطم تصادفی چند متغیره عاملی. فصلنامه مدلسازی اقتصاد سنجی، 6(3)، 96-63.
فتوره بنابی، محمد علی، هیودی، یداله و صاحبقرانی، امیرعباس (1393). تشریح ساختار بهینه سرمایه با استفاده از مدل مبتنی بر همبستگی اهرم مالی و برخی متعیرهای مالی و عملکردی. پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار، 5(9)، 24-15.
کریمی، فرزاد، فروغی، داریوش، نوروزی، محمد و مدینه، سید محسن (1393). بررسی تأثیر متغیرهای اقتصادی و حسابداری بر ساختار سرمایه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله دانش حسابداری، 5(17)، 162-141.
کیمیاگری، علی‌محمد و عینعلی، سودابه (1387). ارائه الگوی جامع ساختار سرمایه (مطالعه موردی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران). تحقیقات مالی، 10(25)، 108-91.
گراوند، مریم، طالبلو، رضا و نوراحمدی، محمد جواد (1400). عوامل مؤثر بر ساختار سرمایه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران؛ رویکرد رگرسیون چند سطحی (1397-1384). فصلنامه مدلسازی اقتصاد سنجی، 6(2)، 146-119.
مهاجری، پریسا، رضا، طالبلو و خان‌احمدی، فاطمه (1401). برآورد تلاطم قیمت نفت با استفاده از روش تلاطم تصادفی (SV) و تأثیر آن بر سرمایه‌گذاری شرکت‌ها. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 11(2)، 190-161.
Arif Khan, M., Qin, X.k & Jebran, K. (2019). Does Uncertainty Influence The Leverage-Investment Association in Chinese Firms?, Research in International Business and Finance, 50, 134-152.
Baghoomian,R.& AzizzadehMoghadam,K.(2014).Company Characteristics and Capital Structure. Empirical Studies in Financial Accounting, 11(43),111-133. [In Persian]
Baker, M. & Wurgler, J. (2002). Market Timing and Capital Structure, Journal of Finance, 57(1), 1-32.
Baral, K.J. (2004). Determinants of Capital Structure: A Case Study of Listed Companies in Nepal. The Journal of Nepalese Business Studies, 1(1), 1-13.
Behbahaninia,P.S., Akbarian Shurkaei,R & Hosseinzadeh,F.(2017). Relationship of Capital Structure Choice, Information Asymmetry, and Debt Capacity in Tehran Stock Exchange Listed Companies. Financial Management Perspective, 8(24),9-34. [In Persian]
Booth, L., Aivazian, V., Demirgüc-Kunt, A. & Maksimovic, V. (2001). Capital Structure in Developing Countries. Journal of Finance, 56(1), 87-130.
Cameron, A. C. & Trivedi, P. K. (2005). Microeconometrics: Methods and Applications, Cambridge University Press.
Chasiotis, I., Kanstantios, D. & Naoum, V.C. (2022). Asymmetries in the Capital Structure Speed of Adjustment: The Idiosyncratic Case of the Maritime Industry, Cogent Economics & Finance, 10(1), 1-12.
Chen, J. & Strange, R. (2005). The Determinants of Capital Structure: Evidence from Chinese Listed Companies, Economic Change and Restructuring, 38(1), 11-35.
Danso, A., Fosu, S., Owusu-Agyei, S., Ntim, C. G. & Adegbite, E. (2020). Capital Structure Revisited. Do Crisis and Competition Matter in Keiretsu Corporate Structure?, International Journal of Finance & Economics, 26(4), 5073-5092.
Donaldson, G. (1969). Corporate Debt Capacity: A Study of Corporate Debt Policy and he Determination of Corporate Debt Capacity, Division of Research, Graduate School of Business Administration, Boston, Harvard University.
Drobetz, W. & Fix, R. (2003). What Are The Determinants of The Capital Structure? Some Evidence for Switzerland. Working paper, University of Basel, Basel.
Drobetz, W., Pensa, P. & Wanzenried, G. (2007). Firm Characteristics, Economic Conditions and Capital Structure Adjustments. Working paper, University of Basel, Basel.
Fama, E. F. & French, K.R. (2002). Testing Trade and Pecking Order Predictions About Dividends and Debt, Review of Financial Studies, 15(1), 1-33.
Fature Benabi,M.A., Heudi,Y.& Sahibqarani,A.A.(2013). Describing the Optimal Capital Structure Using a Model Based on the Correlation of Financial Leverage and Some Financial and Functional Variables. Journal of Economics and Business Research, 5(9),15-24. [In Persian]
Geravand,M., Talebloo,R.& Nourahmadi,M.J.(2021). Determinants of Capital Structure of Companies Listed in Tehran Stock Exchange; Multilevel Regression Approach(2005-2018). Journal of Econometric Modeling, 6(2), 119-146. [In Persian]
Glob, J. (1994). Does Inflation Uncertainty Increase with Inflation? Federal Reserve Bank of Kansas City. Economic Review, 79, 27-38.
Green, T., Clifton, J. & Narasimhan, G. (2006). Pecking Order Theory and Capital Structure. Emory University. Working Paper.
Green, T., Clifton, Jegadeesh, Narasimhan (2006). Trade-off, Timing, and Capital Structure. Emory University Working Paper.
Greene, W. H. (2012). Econometric Analysis (7th ed), New York: Person Education.
Haghighi Talab,B., Abbaszadeh,M.R.& Salehi,M.(2019). The Effect of Firm Financial Position and Industry Characteristics on Capital Structure Adjustment. Journal of Asset Management and Financing, 6(4),19-42. [In Persian]
Hejazi,R.& Khademi,S.(2013). The Effect of Economic Factors and Firm Characteristics on the Capital Structure of Listed Companies in Tehran Stock Exchange (TSE). Financial Accounting Research, 5(2), 1-16. [In Persian]
Heydari,H.& Bashiri,S.(2011). Investigating the Relationship between Real Exchange Rate Uncertainty and Stock Price Index in Tehran Stock Exchange: Observations based on VAR-GARCH model. Economic Modeling Research, 3(9),71-93. [In Persian]
Hong, Z & Z. X, Jason (2006). The Financing Behavior of Listed Chinese Firms. The British Accounting Review, 38, pp: 239-258.
Hu, X., Yao, G. & Zhou, T. (2020). Does Ownership Structure Affect The Optimal Capital Structure? A PSTR Model for China, International Journal of Finance & Economics, 27(2), 2458-2480.
Hutchinson, R.W. & Hunter, R.L. (1995). Determinants of Capital Structure in the Retailing Sector in the UK. The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 5(1), 63-78.
Jensen, M.C. & Meckling, W.H. (1976). Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure, Journal of Financial Economics, 3(4), 305-360.
Ji, S., Mauer, D.C. & Zhang, Y. (2020). Managerial Entrenchment and Capital Structure: The Effect of Diversification, Journal of Corporate Finance, 65, 101505.
Karimi,F., Foroughi,D., Nowrozi,M.& Medina,S.M.(2013). Investigating the Effect of Economic and Accounting Variables on the Capital Structure of Companies Admitted to the Tehran Stock Exchange. Accounting Knowledge. 5(17),141-162. [In Persian]
Kimiagari,A.M.& Einali,S.(2009). Presenting a Comprehensive Model of Capital Structure (case Study of Companies Listed to the Tehran Stock Exchange). Financial Economics, 10(25),91-108. [In Persian]
Li, X.M., Qiu, M. (2021). The Joint Effect of Economic Policy Uncertainty and Firm Characteristics on Capital Structure: Evidence from US Firms, Journal of International Money and Finance, 110, 102279.
Lim, S.C., Macias, A.J. & Moeller, T. (2020). Intangible Assets and Capital Structure, Journal of Banking & Finance, 118, 105873.
Modigliani, F. & Miller, M. (1958). The Cost of Capital, Corporation Finance and the Theory of Investment, American Economic Review, 48(3), 261-297.
Mohajeri,P., Taleblou,R.& KhanAhmadi,F.(2022). Estimating Oil Price Volatility Using Stochastic Volatility (SV) and Its Impact on Corporate Investment. Iranian Energy Economics, 11(2),161-190. [In Persian]
Myers, S. C. & Majluf, N. S. (1984). Corporate Financing and Investment Decisions When Firms Have Information That Investors Do Not Have, Journal of Financial Economics, 13(2), 187-221.
Myers, S.C. (1984). The Capital Structure Puzzle, Journal of Finance, 39(3), 574-592.
Nicholaos, E., V. Dimitrios, and Z. Ventoura-Neokosmidi. (2007). How Firm Characteristics Affect Capital Structure: An Empirical Study. The Journal of Financial Research, 33(5), 321-331.
Pinto, J.M. & Silva, C.S. (2021). Does Export Intensity Affect Corporate Leverage? Evidence From Portuguese SMEs, Finance Research Letters, 38, 101418.
Pourzmani,Z., Jehanshad,A., Nemati,A. & Farhoudi Zare,P.(2019). Investigating Factors Affecting Capital Structure in Companies. Financial Accounting and Audit Research, 2(8), 25-46. [In Persian]
Rao, N.V., Mohamed Al-Yahyaee, K.H. & Syed, L.A.M. (2007). Capital Structure and Financial Performance: Evidence from Oman, Indian Journal of Economics and Business, 6(1), 1-14.
Rao, P., Kumar, S. & Madhavan, V. (2019). A Study on Factors Driving the Capital Structure Decisions of Small and Medium Enterprises (SMEs) in India. IIMB Management Review, 31(3), 37-50.
Sadeghi Sharif,S.J.& Khazaei,S.(2015). Investigating the Effect of Macroeconomic and Company-Specific Uncertainty on the Leverage of Tehran Stock Exchange Companies: Investigating Direct and Indirect effects. Financial and Economic Policy, 4(13),27-54. [In Persian]
Shliefer, A. & Vishny, R.W., (1989). Management Entrenchment: The Case of Manager-Specific Investments, Journal of Financial Economics, 25(1), 123-139.
Sinai,H.A.(2007). Investigating the Effect of Internal Factors of Companies on How the Capital Structure of Member Companies of Tehran Stock Exchange is Formed. Accounting and Auditing Review, 14(2), 63-84. [In Persian]
Taleblou, R. & Mohajeri, P. (2023). Modeling the Daily Volatility of Oil, Gold, Dollar, Bitcoin and Iranian Stock Markets: An Emprical Application of a Nonlinear Space State Model. Iranian Economic Review, 27(3), 1033-1063.
Taleblou,R.& Mohajeri,P.(2021). Modeling the Transmission of Volatility in the Iranian Stock Market Space-State Nonlinear Approach, Economic Research, 55(4),963-990. [In Persian]
Taleblou,R.& Mohajeri,P.(2021). Modeling the Volatility of the Iranian Asset Markets Using Factor Multivariate Stochastic Volatility Model. Econometric Modeling, 6(3),63-96. [In Persian]
Taoulaou, A. & Burchuladze, G. (2014). How Do Macroeconomic Factors Affect Structure? The Case Study of Swedish Firms.
Tehrani,R.& Najafzadeh Khoei,S.(2016). Investigating the Impact of Inflation Uncertainty on the Capital Structure of Companies Listed on the Tehran Stock Exchange. Financial Economics, 11(38),1-22. [In Persian]
Yarba, I. & Guner, Z.N. (2020). Uncertainty, Macroprudential Policies and Corporate Leverage: Firm Level Evidence, Central Bank Review, 20(2), 33-42.
Zietlow, J. T., Hankin, J. A., & Seidner, A. G. (2007). Financial Management for Nonprofit Organizations: Policies and Practices. Hoboken, N.J., John Wiley & Sons. Inc.
)