اقتصاد دیجیتال
علی اصغر سالم؛ حبیب مروت؛ عاطفه حیدری میلانی؛ معصومه عزیزخانی
چکیده
طی دهه‌ی گذشته، حجم مخارج مصرفی فاوا میان خانوارها و همچنین نسبت آن در مقایسه با کل هزینه‌ها، افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. با این‌حال، تأثیر این روند، بر تمامی خانوارها یکسان نبوده است. این پژوهش براساس ریزداده‌های بودجه‌ی خانوار به تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر برمخارج مصرفی فاوا در خانوارهای شهری ایران در سال 1398 می‌پردازد. ...
بیشتر
طی دهه‌ی گذشته، حجم مخارج مصرفی فاوا میان خانوارها و همچنین نسبت آن در مقایسه با کل هزینه‌ها، افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. با این‌حال، تأثیر این روند، بر تمامی خانوارها یکسان نبوده است. این پژوهش براساس ریزداده‌های بودجه‌ی خانوار به تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر برمخارج مصرفی فاوا در خانوارهای شهری ایران در سال 1398 می‌پردازد. بدین منظور از روش دو مرحله‌ای هکمن جهت شناسایی عوامل مؤثر بر احتمال مصرف مخارج مصرفی فاوا و عوامل مؤثر بر میزان مخارج فاوا که در چهار گروه (کالای اطلاعاتی، خدمات اطلاعاتی، کالای ارتباطی، خدمات ارتباطی) طبقه‌بندی شده برآورد شده است.
یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که درآمد سرانه، تحصیلات، سن، بُعد خانوار، مرد و متاهل بودن سرپرست خانوار اثر مثبت و معناداری بر احتمال مصرف فاوا در خانوار دارد. به‌علاوه، صرفه‌های اقتصادی ناشی از مقیاس در مصرف فناوری اطلاعات و ارتباطات مشاهده شده است. اثر افزایش در درآمد سرانه، بُعد خانوار، سال‌های تحصیل و سن سرپرست خانوار بر احتمال مصرف هر چهار گروه از اجزای فاوا مثبت برآورد شده و بر اساس نتایج، خانوارهایی که از درآمد سرانه‌ی بالاتری برخوردارند، مخارج سرانه‌ی بیشتری برای کالای اطلاعاتی و کالا و خدمات ارتباطی دارند. رابطه‌ی درجه دوم منفی بین سن سرپرست خانوار و احتمال هزینه‌کرد خانوار بر روی خدمات ارتباطی و نیز مقدار هزینه‌شده برقرار است. خانوارهایی که سرپرست آنان از تحصیلات بالاتری برخوردار باشند، مخارج بیشتری صرف کالا و خدمات ارتباطی می‌نمایند. به‌علاوه، صرفه‌های اقتصادی ناشی از مقیاس در مصرف کالای اطلاعاتی، کالای ارتباطی و خدمات ارتباطی وجود دارد.
اقتصاد فناوری ،انرژی و توسعه پایدار
رضا سعیدی؛ شهریار نصابیان؛ رضا مقدسی؛ مرجان دامنکشیده
چکیده
پیچیدگی اقتصادی به انباشت توانمندیهای مولد در یک اقتصاد اطلاق می‌شود. تسریع انباشت این توانمندی‌ها، ظرفیت اختراع و جذب تکنولوژی‌های جدید را افزایش می‌یابد. در مراحل آغازین توسعه اقتصادی، اغلب کشورها تکنولوژی‌های انرژی‌بر را جذب می‌کنند، عاملی که منجر به به افزایش مصرف انرژی فسیلی خواهد شد. با افزایش درجه پیچیدگی اقتصادی یک ...
بیشتر
پیچیدگی اقتصادی به انباشت توانمندیهای مولد در یک اقتصاد اطلاق می‌شود. تسریع انباشت این توانمندی‌ها، ظرفیت اختراع و جذب تکنولوژی‌های جدید را افزایش می‌یابد. در مراحل آغازین توسعه اقتصادی، اغلب کشورها تکنولوژی‌های انرژی‌بر را جذب می‌کنند، عاملی که منجر به به افزایش مصرف انرژی فسیلی خواهد شد. با افزایش درجه پیچیدگی اقتصادی یک کشور و انباشت توانمندیهای پیچیده، امکان جذب و تولید تکنولوژی‌های جدید انرژی‌اندوز و پاک فراهم می‌شود که عاملی در جهت کاهش شدت مصرف انرژی-های فسیلی خواهد بود. در این تحقیق تأثیر پیچیدگی اقتصادی استان‌های ایران بر مصرف انرژی فسیلی طی دوره 1384-1397 بررسی شده است. برای این منظور از تخمین‌زن گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی داده‌های پنلی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، افزایش پیچیدگی اقتصادی استان‌ها محرک مصرف انرژی فسیلی می‌باشد به طوری که فرضیه «انرژی - منحنی کوزنتس زیست‌محیطی» بین استان‌های کشور رد می‌شود. بر این اساس، پیچیده‌تر شدن ساختار فعلی تولید در اقتصاد ایران به کاهش مصرف انرژی فسیلی کمکی نخواهد کرد. سایر نتایج نشان می‌دهد (الف) مصرف سرانه انرژی فسیلی نسبت به قیمت نسبی سوخت بی‌کشش می‌باشد. (ب) نرخ شهرنشینی محرک مصرف انرژی می‌باشد. به موجب یافته‌های تحقیق توصیه می‌شود، دولت به جای اجرای سیاست‌های قیمتی به منظور کاهش مصرف انرژی، بر تغییر ساختار تولیدی با به کارگیری تکنولوژی‌های پاک تأکید کند.
پول و اقتصاد پولی
اکبر باقری؛ حسن آباقری
چکیده
یکی از الزامات اساسی برای رشد و توسعه پایدار، وجود بخش مالی کارآمد برای تامین مالی فعالیت‌های تولیدی است. در همین راستا مطالعه حاضر با استفاده از شواهد صنعت بانکداری برای 18 بانک دولتی و خصوصی در دوره زمانی 1395 تا 1400 به برآورد احتمال در معرض ورشکستگی بانک‌ها با استفاده از شاخص آلتمن پرداخته است. سپس با استفاده از رویکرد داده‌های پانل ...
بیشتر
یکی از الزامات اساسی برای رشد و توسعه پایدار، وجود بخش مالی کارآمد برای تامین مالی فعالیت‌های تولیدی است. در همین راستا مطالعه حاضر با استفاده از شواهد صنعت بانکداری برای 18 بانک دولتی و خصوصی در دوره زمانی 1395 تا 1400 به برآورد احتمال در معرض ورشکستگی بانک‌ها با استفاده از شاخص آلتمن پرداخته است. سپس با استفاده از رویکرد داده‌های پانل به بررسی عوامل موثر بر احتمال ورشکستگی پرداخته می‌شود. برآوردهای حاصل از رویکرد پانل نشان می‌دهد که تنوع سازی اعتبارات در کاهش احتمال ورشکستگی مؤثر است. شواهد همجنین نشان می‌دهد که احتمال در معرض ورشکستگی برای بانکهای خصوصی برابر با 68 درصد و برای بانکهای دولتی برابر با 70 درصد است. محاسبه شاخص تمرکز هرفیندال-هیرشمن نیز برای بانکهای خصوصی ایران عدد 33/0 و برای بانکهای دولتی عدد 63/0 را نشان داده است، بنابراین اعتبارات در بانکهای خصوصی نسبت به بانکهای دولتی دارای تنوع بالاتری هستند. با توجه به نتایج تحقیق توجه بیشتر به تنوع سازی اعتبارات در بانکهای دولتی و خصوصی، تعیین اندازه بهینه بانک‌ها برای بهره‌برداری از اثرات صرفه به مقیاس، نظارت بانک مرکزی بر رعایت استانداردهای شاخص بازل و نظارت بر نگهداری موجودی نقد بانک‌ها برای تقاضای پیش‌بینی نشده جامعه از جمله سیاست‌های موثر برای کاهش احتمال ورشکستگی بانکی کشوراست.
اقتصاد بخش عمومی
محمدباقر شیرمهنجی؛ مهدیه مرادی‌زاده؛ محمد جواد نوراحمدی
چکیده
ادبیات نظری مربوط به تمرکززدایی مالی، چندین کانال را برای اثرگذاری این سیاست بر رشد اقتصادی، شناسایی کرده است. در برخی از ادبیات بر تأثیر مثبت تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی تأکید شده است و در بعضی دیگر، کاهش رشد اقتصادی به دنبال اجرای تمرکززدایی مالی، مدنظر قرار گرفته است. با توجه به این ابهام نظری، مطالعات متعددی در چند دهه اخیر ...
بیشتر
ادبیات نظری مربوط به تمرکززدایی مالی، چندین کانال را برای اثرگذاری این سیاست بر رشد اقتصادی، شناسایی کرده است. در برخی از ادبیات بر تأثیر مثبت تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی تأکید شده است و در بعضی دیگر، کاهش رشد اقتصادی به دنبال اجرای تمرکززدایی مالی، مدنظر قرار گرفته است. با توجه به این ابهام نظری، مطالعات متعددی در چند دهه اخیر تلاش کرده‌اند تا اثر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی را به‌صورت تجربی بررسی نمایند. نتایج این تحقیقات ناهماهنگ و حتی در برخی موارد متناقض است. برای بررسی و نتیجه‌گیری از این نتایج ناهمگن، این مطالعه از رویکرد متاآنالیز چند سطحی استفاده می‌نماید. برای این منظور پس از بررسی محتوا و نتایج مطالعات تجربی حوزه مربوطه و غربالگری آن‌ها بر اساس پروتکل متاآنالیز، 23 مطالعه بین کشوری شامل 506 رگرسیون برای ورود به تحلیل انتخاب شدند و مطالعاتی که ناقض پروتکل بودند، حذف گردیدند. نتیجه ترکیب و برآیندگیری مطالعات منفرد نشان می‌دهد که با کنترل کردن تورش انتشار و متغیرهای تعدیل‌کننده، تمرکززدایی مالی تأثیر مثبت و کوچک بر رشد اقتصادی دارد. علاوه بر این، نتایج این مطالعه مشخص نمود که شاخص‌های مورد استفاده برای اندازه‌گیری تمرکززدایی مالی و رشد اقتصادی، دوره زمانی، نمونه کشورهای مورد بررسی و وجود یا عدم وجود متغیرهایی مانند سرمایه انسانی، سرمایه فیزیکی، نرخ سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری خارجی، درآمد مالیاتی، آموزش، نرخ بیکاری، ثبات سیاسی، رشد جمعیت، نرخ شهرنشینی و اندازه بخش عمومی در مدل‌های رگرسیونی موجود در مطالعات منفرد، برای توضیح ناهمگنی در یافته‌های مطالعات منفرد مؤثر است.
