اقتصاد ایران
علی مزیکی؛ سلاله توسلی؛ میترا باباپور؛ میثم مظاهری؛ آناهیتا حسینی؛ مینا جاوید؛ سهند قاری زاده
چکیده
در سال‌های اخیر، اهمیت توجه به رویکرد قابلیتی در محاسبه فقر در مطالعات مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. اما یک مانع بزرگ برای دستیابی به شاخص‌های فقر چند بعدی چون آلکایر- فوستر کسری داده از لحاظ نشانگر است. در این مطالعه با پیشنهاد روش «تولید تکراری و تصادفی داده» با استفاده از مقادیر کلان نشانگرهای غایب به این چالش در ایران ...
بیشتر
در سال‌های اخیر، اهمیت توجه به رویکرد قابلیتی در محاسبه فقر در مطالعات مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. اما یک مانع بزرگ برای دستیابی به شاخص‌های فقر چند بعدی چون آلکایر- فوستر کسری داده از لحاظ نشانگر است. در این مطالعه با پیشنهاد روش «تولید تکراری و تصادفی داده» با استفاده از مقادیر کلان نشانگرهای غایب به این چالش در ایران پرداخته و یک فاصله اطمینان برای شاخص چندبعدی فقر آلکایر و فوستر را مطابق با استاندارد تعریف شده بین‌المللی آن محاسبه کردیم. نتایج این مطالعه چندوجهی می‌باشد: نخست اینکه با تجزیه فقر چندبعدی به سه بُعد سلامت، آموزش و استاندارد زندگی نشان می‌دهیم که در طول این سال‌ها، سهم محرومیت آموزشی در فقر شدید در کشور همواره در حال افزایش بوده و در بُعد آموزش نیز سهم نشانگر «سال‌های تحصیل» به نسبت «حضور در مدرسه» در تمامی استان‌ها در طول زمان افزایش یافته و می‌تواند تاثیرگذارترین نشانگر در فقر چندبعدی شناخته شود. در نهایت با بررسی خصوصیات خانوارهای فقیر می‌توان اشاره کرد که خانوارهای دارای فقر شدید به مرور مسن‌تر، کوچک‌تر و کم‌سوادتر شده‌اند. لذا به این نتیجه می‌رسیم که مساله فقر شدید در ایران به شکلی درآمده است که برنامه‌های فقرزدایی در قالب یارانه به کل جامعه دیگر مفید نبوده و توصیه می‌شود برای برخورد با مساله فقر شدید، بهبود هدف‌گیری، و از بین بردن محرومیت‌های آموزشی در برنامه کار قرار گیرد.
اقتصاد فناوری ،انرژی و توسعه پایدار
علی اصغر سالم؛ لیلا جباری؛ زهرا بیات
چکیده
هدف اصلی این مطالعه تحلیل اثر زیرساخت‌های حمل و نقل آن بر کارایی انرژی صنعت در استان‌های ایران است. رشد سریع صنایع در جهان طی چند سال اخیر منجر به افزایش مصرف انرژی و انتشار کربن دی‌اکسید شده است. کارایی انرژی مفهوم مهمی در اقتصاد است، که طبق گفته محققان این حوزه، زمینه‌ساز رشد اقتصادی، امنیت انرژی، کاهش گازهای گلخانه‌ای و پایداری ...
بیشتر
هدف اصلی این مطالعه تحلیل اثر زیرساخت‌های حمل و نقل آن بر کارایی انرژی صنعت در استان‌های ایران است. رشد سریع صنایع در جهان طی چند سال اخیر منجر به افزایش مصرف انرژی و انتشار کربن دی‌اکسید شده است. کارایی انرژی مفهوم مهمی در اقتصاد است، که طبق گفته محققان این حوزه، زمینه‌ساز رشد اقتصادی، امنیت انرژی، کاهش گازهای گلخانه‌ای و پایداری انرژی است و عوامل مختلفی بر آن اثر می‌گذارند. یکی از عوامل مؤثر بر کارایی انرژی زیرساخت‌های حمل و نقل است که به‌عنوان سرمایه اصلی توسعه اجتماعی، می‌تواند از طریق مکانیسم‌های گوناگونی مانند بر کارایی انرژی اثر بگذارد. این زیرساخت‌ها می‌توانند از کانال‌های اقتصاد مقیاس، اثر سرریز فناوری و سایر عوامل خارجی و اثر رقابت میان بنگاه‌های تولیدی بر کارایی انرژی اثرات متفاوتی داشته باشنداین مطالعه مبتنی بر داده‌های سالیانه 1397-1398 و با استفاده از مدل پنل آستانه نشان داد که زیرساخت‌های حمل و نقل اثر غیرخطی بر کارایی انرژی دارد، به طوری که هنگامی که لگاریتم تولید ناخالص داخلی حقیقی بالاتر از آستانه دوم(66/15) باشد، زیرساخت‌های حمل و نقل کارایی انرژی را به‌صورت معناداری ارتقا می‌دهند و هنگامی که لگاریتم تولید ناخالص داخلی کمتر از آستانه اول(64/14) باشد، گسترش این نوع زیرساخت‌ها، کارایی انرژی صنعت را کاهش می‌دهد و میان دو آستانه زیرساخت‌های حمل و نقل اثری بر کارایی انرژی صنعت ندارد. به‌علاوه، پیشرفت تکنولوژی و قیمت انرژی نیز اثر مثبت و معناداری بر کارایی انرژی صنعت دارد.
اقتصاد مالی
محمد فقهی کاشانی؛ جاوید بهرامی؛ مجید امیدی
چکیده
این مقاله به بررسی نظری آثار سیاست‌های احتیاطی قاعده‌مند بر رقابت بانکها در بازار سپرده پرداخته است. با استفاده از ساختار رقابت ناقص و متمرکز بر بانک‌های ناهمگن، یک مدل تعادل جزئی توسعه داده شده است و تحت آن آثار نحوه قاعده‌گذاری نسبت کفایت سرمایه به صورت تبعیض آمیز میان بانکها (خرد) و یا به صورت غیر تبعیض آمیز و یکسان برای کل بانکها ...
بیشتر
این مقاله به بررسی نظری آثار سیاست‌های احتیاطی قاعده‌مند بر رقابت بانکها در بازار سپرده پرداخته است. با استفاده از ساختار رقابت ناقص و متمرکز بر بانک‌های ناهمگن، یک مدل تعادل جزئی توسعه داده شده است و تحت آن آثار نحوه قاعده‌گذاری نسبت کفایت سرمایه به صورت تبعیض آمیز میان بانکها (خرد) و یا به صورت غیر تبعیض آمیز و یکسان برای کل بانکها (کلان) مورد تحلیل قرار گرفته است. از جمله ویژگیهایی که در این مدل تحلیلی بر آن تاکید شده، نقش خود تنظیمگری سرمایه بانک در ایجاد اعتماد به شبکه بانکی به صورت غیرخطی است؛ بهطوری که در طیفی از نسبتهای کفایت سرمایه، استفاده از این ابزار سیاست احتیاطی می‌تواند در تعارض با هدف سیاستگذار در زمینه کنترل سهم پروژههای پرریسک در سبد داراییهای بانک قرار گیرد. ضمن آنکه به طور خاص نقش درجه ریسک گریزی سرمایهگذاران برای انگیزه بانکها در اعمال تلاش نظارتی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
اقتصاد دیجیتال
علی اصغر سالم؛ حبیب مروت؛ عاطفه حیدری میلانی؛ معصومه عزیزخانی
چکیده
طی دهه‌ی گذشته، حجم مخارج مصرفی فاوا میان خانوارها و همچنین نسبت آن در مقایسه با کل هزینه‌ها، افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. با این‌حال، تأثیر این روند، بر تمامی خانوارها یکسان نبوده است. این پژوهش براساس ریزداده‌های بودجه‌ی خانوار به تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر برمخارج مصرفی فاوا در خانوارهای شهری ایران در سال 1398 می‌پردازد. ...
بیشتر
طی دهه‌ی گذشته، حجم مخارج مصرفی فاوا میان خانوارها و همچنین نسبت آن در مقایسه با کل هزینه‌ها، افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. با این‌حال، تأثیر این روند، بر تمامی خانوارها یکسان نبوده است. این پژوهش براساس ریزداده‌های بودجه‌ی خانوار به تحلیل عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر برمخارج مصرفی فاوا در خانوارهای شهری ایران در سال 1398 می‌پردازد. بدین منظور از روش دو مرحله‌ای هکمن جهت شناسایی عوامل مؤثر بر احتمال مصرف مخارج مصرفی فاوا و عوامل مؤثر بر میزان مخارج فاوا که در چهار گروه (کالای اطلاعاتی، خدمات اطلاعاتی، کالای ارتباطی، خدمات ارتباطی) طبقه‌بندی شده برآورد شده است.
یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که درآمد سرانه، تحصیلات، سن، بُعد خانوار، مرد و متاهل بودن سرپرست خانوار اثر مثبت و معناداری بر احتمال مصرف فاوا در خانوار دارد. به‌علاوه، صرفه‌های اقتصادی ناشی از مقیاس در مصرف فناوری اطلاعات و ارتباطات مشاهده شده است. اثر افزایش در درآمد سرانه، بُعد خانوار، سال‌های تحصیل و سن سرپرست خانوار بر احتمال مصرف هر چهار گروه از اجزای فاوا مثبت برآورد شده و بر اساس نتایج، خانوارهایی که از درآمد سرانه‌ی بالاتری برخوردارند، مخارج سرانه‌ی بیشتری برای کالای اطلاعاتی و کالا و خدمات ارتباطی دارند. رابطه‌ی درجه دوم منفی بین سن سرپرست خانوار و احتمال هزینه‌کرد خانوار بر روی خدمات ارتباطی و نیز مقدار هزینه‌شده برقرار است. خانوارهایی که سرپرست آنان از تحصیلات بالاتری برخوردار باشند، مخارج بیشتری صرف کالا و خدمات ارتباطی می‌نمایند. به‌علاوه، صرفه‌های اقتصادی ناشی از مقیاس در مصرف کالای اطلاعاتی، کالای ارتباطی و خدمات ارتباطی وجود دارد.
