مرتضی سامتی؛ فرشته اشراقی؛ یاسر عباسلو
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 15-35
چکیده
بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که توسعة مالی، پولی و ثبات اقتصادی شرایط لازم برای دسترسی به نرخ بالای رشد اقتصادی هستند. با توجه به اینکه در کشورهای در حال توسعه، رشد اقتصادی اهمیت زیادی دارد، به بررسی توسعة مالی، پولی وثبات اقتصادی و تأثیر آنها بر رشد اقتصادی در ایران می‌پردازیم. در این مقاله، هدف برآورد یک مدل اقتصادسنجی ...
بیشتر
بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که توسعة مالی، پولی و ثبات اقتصادی شرایط لازم برای دسترسی به نرخ بالای رشد اقتصادی هستند. با توجه به اینکه در کشورهای در حال توسعه، رشد اقتصادی اهمیت زیادی دارد، به بررسی توسعة مالی، پولی وثبات اقتصادی و تأثیر آنها بر رشد اقتصادی در ایران می‌پردازیم. در این مقاله، هدف برآورد یک مدل اقتصادسنجی برای تحلیل تأثیر توسعة مالی، پولی و مخارج عمومی بر درآمد ملی ایران است. انتخاب متغیرها طبق توسعة بخش مالی، رشد اقتصادی، دیدگاههای پولگرایان و کنیزینها در مورد اثر سیاستهای پولی و مالی میباشد. پس از آشکار شدن ماهیت سری زمانی مجموعه داده‌ها، یک مدل تصحیح خطای برداری برآورد شده است. نتایج بدست آمده برای ایران، از دیدگاه طرف عرضة توسعة مالی و طرح سرکوبگرایانة مک کینون- شاو[1] حمایت نمیکند. همچنین حمایت قابل توجهی برای اثرات سیاستهای پولی و مالی وجود ندارد. [1]. Mckinnon- Shaw
امید پورحیدری؛ اسماعیل اخلاقی یزدی‌نژاد
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 37-56
چکیده
این مطالعه به بررسی میزان استفاده و اثربخشی هر یک از روشهای ارزیابی پیشرفته، تحلیل ریسک و تحلیل تورم در رابطه با پروژه‌های بلندمدت در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1385 پرداخته است. در این مطالعه برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش نامه کتبی که قابلیت اعتماد و اعتبار آن تأیید شده، استفاده شده است .نتایج آزمون فرضیات تحقیق نشان دادکه مدیران ...
بیشتر
این مطالعه به بررسی میزان استفاده و اثربخشی هر یک از روشهای ارزیابی پیشرفته، تحلیل ریسک و تحلیل تورم در رابطه با پروژه‌های بلندمدت در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1385 پرداخته است. در این مطالعه برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش نامه کتبی که قابلیت اعتماد و اعتبار آن تأیید شده، استفاده شده است .نتایج آزمون فرضیات تحقیق نشان دادکه مدیران شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به منظور ارزیابی پروژهها از روشهای خالص ارزش فعلی، شاخص سودآوری، نرخ بازده داخلی و نرخ بازده حسابداری استفاده میکنند. همچنین نتایج نشان داد از نظر مدیران، روشهای مبتنی بر تورم؛ نظیر روش مبتنی بر ارزش واقعی جریانات نقدی و روش مبتنی بر جریانات نقدی به نرخ جاری، بیشترین اثربخشی در اتخاذ تصمیمات سرمایهگذاری را دارند. سایر یافتههای تحقیق نشان داد که مهمترین موانع استفاده مدیران از روشهای پیشرفته بودجهبندی سرمایهای به ترتیب عدم بکارگیری نیروی زبده از نظر تجربی و علمی و غیرقابل اتکا و ناکافی بودن شاخصها و متغیرهای موجود در کشور برای انجام محاسبات مورد نیاز است.
عباس شاکری؛ امین مالکی
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 57-88
چکیده
مطالعه حاضر به بررسی دلایل تغییر ساختار در اندیشه توزیع درآمد از توزیع تابعی درآمد یعنی توزیع درآمد بین عرضه کنندگان عوامل تولید به «توزیع مقداری درآمد»؛ یعنی توزیع درآمد بین افراد یا خانوارها که نیازمند گذشت زمانی بیش از یک قرن بوده است، می‌پردازد. طی یک قرن گذشته، در تحول اندیشه توزیع از تابعی به شخصی، برخی عوامل، نقش تسهیل‌کنندگی ...
بیشتر
مطالعه حاضر به بررسی دلایل تغییر ساختار در اندیشه توزیع درآمد از توزیع تابعی درآمد یعنی توزیع درآمد بین عرضه کنندگان عوامل تولید به «توزیع مقداری درآمد»؛ یعنی توزیع درآمد بین افراد یا خانوارها که نیازمند گذشت زمانی بیش از یک قرن بوده است، می‌پردازد. طی یک قرن گذشته، در تحول اندیشه توزیع از تابعی به شخصی، برخی عوامل، نقش تسهیل‌کنندگی و برخی دیگر نیز نقش بازدارندگی داشتهاند. در این مطالعه هفت عامل تسهیل کننده؛ شامل نیاز دولتهای رفاه، کاستیهای نظریه توزیع تابعی، بهبود امکانات سخت افزاری و نرم افزاری تحلیل درآمد و هزینه، نظریه رشد و نابرابری کوزنتز، نظریه انتخاب فردی فریدمن، نظریه سرمایه انسانی بکر و توزیع عادلانه رالز و دو عامل بازدارنده؛ شامل جایگاه توزیع تابعی در اندیشه نئوکلاسیک و مکتب کمبریج و ابهام در تعریف کاربردی از عدالت توزیعی برشمرده شدهاند. گذار نظریه‌های توزیعی در بستر نظریه‌های اقتصاد کلان و اقتصاد خرد می‌تواند فصلی از فرایند تکامل علم اقتصاد در این زمینه طی یک قرن گذشته باشد.
محمدمهدی برقی اسکویی؛ حسین صادقی سقدل؛ داود بهبودی
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 89-111
چکیده
در این مقاله با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE)[1]، اثر آزادسازی تجاری بر سطح اشتغال و توزیع درآمد بین خانوارهای شهری و روستایی در قالب سناریوهای مختلف کاهش نرخ تعرفه کالاهای وارداتی، در بسته نرم افزاری [2]GAMS شبیه‌سازی شده است. بر اساس نتایج مطالعه حاضر، کاهش عمومی نرخ تعرفه کالاهای وارداتی، سطح اشتغال کل و نیزسطح اشتغال ...
بیشتر
در این مقاله با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE)[1]، اثر آزادسازی تجاری بر سطح اشتغال و توزیع درآمد بین خانوارهای شهری و روستایی در قالب سناریوهای مختلف کاهش نرخ تعرفه کالاهای وارداتی، در بسته نرم افزاری [2]GAMS شبیه‌سازی شده است. بر اساس نتایج مطالعه حاضر، کاهش عمومی نرخ تعرفه کالاهای وارداتی، سطح اشتغال کل و نیزسطح اشتغال نیروی کارغیر ماهر را افزایش داده و منجر به بهبود توزیع درآمد به نفع خانوارهای روستایی می‌شود. نتایج حاصل از آثار کاهش نرخ تعرفه کالاهای مربوط به صنایع غذایی، پوشاک و نساجی نیز نشان می‌دهد که این کاهش سطح اشتغال کل و نیز سطح اشتغال نیروی کار غیرماهر را افزایش داده و منجر به بهبود توزیع درآمد به نفع خانوارهای روستایی می‌شود. همچنین با کاهش نرخ تعرفه کالاهای کشاورزی، سطح اشتغال کل و سطح اشتغال نیروی کار غیر ماهر کاهش مییابد و توزیع درآمد به نفع خانوارهای شهری تغییر مینماید. [1]. Computable General Equilibrium. [2]. General Algebraic Mathematical System
فرشید جمشیدی؛ زهره فلاح محسن‌خانی
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 113-128
چکیده
طی چهل سال که از اجرای طرح هزینه و درآمد خانوار در ایران می‌گذرد، در تمامی این سالها، متوسط درآمد خانوارها کمتر از هزینه بوده است. هرچند ممکن است در برخی سالها به علت پاره‌ای از مشکلات اقتصادی، این پدیده قابل توجیه باشد، اما استمرار آن در یک دورة طولانی گویای این واقعیت است که اختلاف، ناشی از بحرانهای اقتصادی موجود در سیکل‌های اقتصادی ...
بیشتر
طی چهل سال که از اجرای طرح هزینه و درآمد خانوار در ایران می‌گذرد، در تمامی این سالها، متوسط درآمد خانوارها کمتر از هزینه بوده است. هرچند ممکن است در برخی سالها به علت پاره‌ای از مشکلات اقتصادی، این پدیده قابل توجیه باشد، اما استمرار آن در یک دورة طولانی گویای این واقعیت است که اختلاف، ناشی از بحرانهای اقتصادی موجود در سیکل‌های اقتصادی نیست؛ بلکه تداعیکنندة کمپوششی طرح آمارگیری یا کمگویی درآمد در دستة خاصی از خانوارها است. در این مطالعه پس از بررسی و تحلیل نتایج آمارگیری از هزینه و درآمد خانوار در سال‌های80-1376مشخص شد که این مشکل منحصر به یک دستة خاص از خانوارها نیست، بنابراین برای رفع این مشکل باید پرسش‌های مربوط به بخش درآمد در پرسشنامه آمارگیری از هزینه و درآمد خانوار بگونهای طراحی شود که پوشش بهتر درآمد حاصل شود.
میرطاهر پورپرتوی؛ داود دانش جعفری؛ اسدالله جلال آبادی
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 129-154
چکیده
کارایی و تخصیص بهینه منابع به عملکرد رقابتی بازارها بستگی دارد. برای ایجاد بازارهای رقابتی، حفظ آنها و افزایش کارایی، وجود زمینه‌های مناسب از قبیل تعریف جامع حقوق مالکیت و اعمال آن، کاهش هزینه‌های قراردادی و مبادلاتی، تسهیل جریان اطلاعات در بازارها میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و وجود قوانین تسهیل‌کننده رقابت و ضد انحصار ...
بیشتر
کارایی و تخصیص بهینه منابع به عملکرد رقابتی بازارها بستگی دارد. برای ایجاد بازارهای رقابتی، حفظ آنها و افزایش کارایی، وجود زمینه‌های مناسب از قبیل تعریف جامع حقوق مالکیت و اعمال آن، کاهش هزینه‌های قراردادی و مبادلاتی، تسهیل جریان اطلاعات در بازارها میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و وجود قوانین تسهیل‌کننده رقابت و ضد انحصار ضروری است. در این مقاله با استفاده از آمار سرشماری کارگاههای بزرگ صنعتی کشور در سال 1386 به بررسی و محاسبه شاخصهای تمرکز و انحصار برای 130 صنعت با استفاده از شاخصهای سهم بنگاههای برتر و هرفیندال- هیرشمن پرداخته شده است. علاوه بر این، نقش بنگاههای دولتی و عمومی در افزایش یا کاهش انحصارات مورد ارزیابی قرار گرفته و عوامل موثر در ایجاد و تداوم انحصارات موجود شناسایی شدهاند. نتایج حاصله، بیانگر تمرکز قابل توجه در صنایع ایران در بخشهای عمومی و خصوصی است. همچنین مهمترین دلیل شکلگیری انحصارات در کشور، چه در بخش عمومی و چه در بخش خصوصی، ایجاد موانع ورود از طریق قوانین، آییننامهها و مقررات است.
محمد علی فیض پور؛ وحید محمودی؛ مهدی امامی میبدی
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 155-173
چکیده
در ادبیات اقتصادی، ایجاد بنگاههای جدید و رشد بنگاههای موجود به عنوان دو منبع اصلی ایجاد اشتغال قلمداد می‌شود. ایجاد اشتغال از طریق رشد بنگاه نیز از رشد و رشد سریع آن صورت می‌گیرد و پژوهشهای موجود نشان می‌دهد که بیشتر مشاغل جدید ایجاد شده توسط اقلیت بنگاههای موجود با رشد سریع صورت گرفته است. با این وصف، مطالعات اندکی در این حوزه، ...
بیشتر
در ادبیات اقتصادی، ایجاد بنگاههای جدید و رشد بنگاههای موجود به عنوان دو منبع اصلی ایجاد اشتغال قلمداد می‌شود. ایجاد اشتغال از طریق رشد بنگاه نیز از رشد و رشد سریع آن صورت می‌گیرد و پژوهشهای موجود نشان می‌دهد که بیشتر مشاغل جدید ایجاد شده توسط اقلیت بنگاههای موجود با رشد سریع صورت گرفته است. با این وصف، مطالعات اندکی در این حوزه، بویژه در بنگاههای کوچک صورت گرفته و از این‌رو این مقاله با هدف بررسی عوامل مؤثر بر رشد سریع در بنگاههای کوچک صنایع تولیدی ایران طی برنامه سوم توسعه تدوین شده است. ویژگیهای 7379 بنگاه با ده تا پنجاه نفر کارکن داده‌های این پژوهش را تشکیل داده و دو روش رشد مطلق و رشد نسبی برای اندازه‌گیری رشد سریع با استفاده از معیار شاغلان استفاده شده و تخمین مدل نیز با استفاده از تکنیک رگرسیونی پروبیت صورت گرفته است. نتایج این پژوهش مؤید آن است که جوانی بنگاه، سودآوری آن، سهم تکنسین‌های فعال در بنگاه، مخارج انجام شده برای حمل و نقل و تبلیغات و در نهایت نرخ خالص بنگاههای تازه تأسیس به صورت مثبت و معنی‌دار، بر رشد سریع تأثیرگذار است. اندازة بنگاه، همچنین به صورت غیرخطی، اما معنی‌دار رشد سریع را تحت تأثیر قرار می‌دهد. رشد سریع بنگاههای کوچک تولیدی می‌تواند تحت تأثیر مالکیت و بهره‌وری بنگاه نیز قرار گیرد.
مصطفی سلیمی‌فر؛ روح‌اله نوروزی؛ محب‌اله مطهری
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 175-196
چکیده
هدف این مقاله بررسی سطوح توسعه صنعتی و منطقهای و چگونگی توزیع امکانات صنعتی، فرهنگی، زیربنایی و بهداشتی- درمانی در بین شهرستانهای استان خراسان رضوی، جنوبی و شمالی است. به این منظور پس از انتخاب شاخصهای مناسب معرف جنبههای مختلف توسعه، از روشهای مختلف آماری و معیارهای تصمیمگیری چندشاخصهای (MADM)، SAW، TOPSIS، تاکسونومی کلاسیک ...
بیشتر
هدف این مقاله بررسی سطوح توسعه صنعتی و منطقهای و چگونگی توزیع امکانات صنعتی، فرهنگی، زیربنایی و بهداشتی- درمانی در بین شهرستانهای استان خراسان رضوی، جنوبی و شمالی است. به این منظور پس از انتخاب شاخصهای مناسب معرف جنبههای مختلف توسعه، از روشهای مختلف آماری و معیارهای تصمیمگیری چندشاخصهای (MADM)، SAW، TOPSIS، تاکسونومی کلاسیک و تاکسونومی غیرکلاسیک به رتبهبندی توسعه صنعتی و توسعه منطقهای شهرستانهای مذکور در سال 1385 پرداخته شده است. نتایج بدست آمده نشان میدهند که اختلاف فاحشی در سطح توسعه صنعتی و توسعه منطقهای شهرستانهای مذکور در سال مورد مطالعه وجود داشته است. همچنین ارتباط مثبت و معنیداری بین توسعه صنعتی و توسعه منطقهای در استانهای مذکور وجود دارد؛ هر چند که این ارتباط ضعیفتر از رابطه مشابه در سطح ملی است.
شهریار نصابیان؛ پیمان کاظمی
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 197-208
چکیده
در این مقاله به منظور بررسی ضرورت ارتقاء مهارتهای شغلی در حوزه ICT و همچنین شناسایی مهارتهای جدید به لحاظ تغییر ساختار بازار کار پس از انقلاب دیجیتال، وضعیت تحولات علمی، فناوری، تحولات بازار کار و شاخصهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران و سایر کشورها مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه نشان می‌دهد که نه تنها می‌توان از سرمایه‌گذاریهای ...
بیشتر
در این مقاله به منظور بررسی ضرورت ارتقاء مهارتهای شغلی در حوزه ICT و همچنین شناسایی مهارتهای جدید به لحاظ تغییر ساختار بازار کار پس از انقلاب دیجیتال، وضعیت تحولات علمی، فناوری، تحولات بازار کار و شاخصهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران و سایر کشورها مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه نشان می‌دهد که نه تنها می‌توان از سرمایه‌گذاریهای انجام شدهدر زیر بخش ICT به صورت کاراتر استفاده نمود، بلکه بستر مناسب برای توسعه لایههای زیرین ICT در اقتصادوایجاد فرصتهای شغلی جدید برای جوانان و فارغ التحصیلان دانشگاهیو افزایش بهره وری نیروی کار را نیز فراهم نمود.
حمید آماده؛ احسان حق‌دوست؛ آرش اعظمی
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 209-337
چکیده
بررسی ابعاد اقتصادی انتشار گازهای گلخانه‌ای و آثار زیست محیطی آنها بخصوص در شرایط کنونی که حجم گازهای گلخانه‌ای در حال افزایش است، از اهمیت قابل توجهی بر خوردار است. در این مقاله رابطة انتشار گاز گلخانه‌ای دی اکسیدکربن و تولید ناخالص داخلی سرانه ایران طی سال‌های 1353 تا 1385 با استفاده از منحنی زیست محیطی کوزنتس (EKC)مورد بررسی قرار گرفت. ...
بیشتر
بررسی ابعاد اقتصادی انتشار گازهای گلخانه‌ای و آثار زیست محیطی آنها بخصوص در شرایط کنونی که حجم گازهای گلخانه‌ای در حال افزایش است، از اهمیت قابل توجهی بر خوردار است. در این مقاله رابطة انتشار گاز گلخانه‌ای دی اکسیدکربن و تولید ناخالص داخلی سرانه ایران طی سال‌های 1353 تا 1385 با استفاده از منحنی زیست محیطی کوزنتس (EKC)مورد بررسی قرار گرفت. الگوی اقتصادسنجی مورد استفاده در این مقاله بصورت تابع درجه دوم است که با روش OLS برآورد شد. نتایج بدست آمده حاکی از وجود یک الگویEKC ناقص در ایران است. با توجه به این واقعیت که نرخ رشد انتشار گاز دی اکسیدکربن در ایران بیشتر از نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه است، اقتصاد ایران روی قسمت صعودی منحنی زیست محیطی کوزنتس قرار دارد. به عبارت دیگر موقعیت اقتصادی – اجتماعی کشور و شرایط رشد اقتصادی کشور هنوز در شرایطی نیست که رشد اقتصادی و افزایش تولیدات باعث کاهش انتشار آلایندههای زیستمحیطی بخصوص دیاکسیدکربن شود.
رضا مقدسی؛ بیتا رحیمی بدر
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 239-263
چکیده
گندم به عنوان یکی از محصولات اساسی کشاورزی سلاحی کارآمد در مناسبات سیاسی و جهانی است که روز به روز بر اهمیت راهبردی آن افزوده می‌شود. در این نوشتار با توجه به رسالت بسیار سنگین تأمین امنیت غذایی و خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی از جمله گندم در سند ملی توسعه بخش کشاورزی در برنامه چهارم و نقش انکار ناپذیر قیمت در این مورد، ضمن ...
بیشتر
گندم به عنوان یکی از محصولات اساسی کشاورزی سلاحی کارآمد در مناسبات سیاسی و جهانی است که روز به روز بر اهمیت راهبردی آن افزوده می‌شود. در این نوشتار با توجه به رسالت بسیار سنگین تأمین امنیت غذایی و خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی از جمله گندم در سند ملی توسعه بخش کشاورزی در برنامه چهارم و نقش انکار ناپذیر قیمت در این مورد، ضمن تصریح و انتخاب الگوی مناسب، اقدام به پیش‌بینی قیمت این محصول در دوره 90-1388 خواهد شد. برای این منظور قدرت پیش‌بینی انواع الگوهای ساختاری و سری زمانی براساس معیارهای متداول، مورد ارزیابی و مقایسه قرار می‌گیرد. داده‌های مورد استفاده در این تحقیق شامل قیمتهای سالانه سرمزرعه و تضمینی گندم و برنج و میزان موجودی گندم در پایان سال در دوره 87-1345 است که از گزارشات وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی استخراج شده است. نتایج پژوهش مؤید برتری الگوهای سری زمانی (ریشه واحد و ARIMA) برای پیش‌بینی قیمت گندم در دوره مورد بررسی است.
فرزاد کریمی؛ حسین پیراسته؛ سید کمیل طیبی
دوره 9، شماره 35 ، دی 1388، صفحه 265-288
چکیده
تاریخ دریافت: 6/12/86 تاریخ پذیرش: 19/12/86 نظریه‌های جدید در عرصه تجارت بین‌المللی بر این نکته تأکید دارند که افزایش شدت تجارت بین کشورها و حرکت به سمت یکپارچگی تجاری، بر همزمانی چرخه‌های تجاری آنها تأثیرگذار است. هدف اصلی مقاله حاضر، ارزیابی عمدة عوامل مؤثر بر همزمانی چرخه‌های تجاری کشورهای اسلامی با تأکید بر شاخص یکپارچگی تجاری ...
بیشتر
تاریخ دریافت: 6/12/86 تاریخ پذیرش: 19/12/86 نظریه‌های جدید در عرصه تجارت بین‌المللی بر این نکته تأکید دارند که افزایش شدت تجارت بین کشورها و حرکت به سمت یکپارچگی تجاری، بر همزمانی چرخه‌های تجاری آنها تأثیرگذار است. هدف اصلی مقاله حاضر، ارزیابی عمدة عوامل مؤثر بر همزمانی چرخه‌های تجاری کشورهای اسلامی با تأکید بر شاخص یکپارچگی تجاری است که با استفاده از یک سیستم همزمان در طی مقطع زمانی 2005- 1990 ارزیابی می‌شود. نتایج بطورکلی نشان می‌دهد شاخص یکپارچگی تجاری (به تفکیک تجارت بین صنعتی و تجارت درون صنعتی) از مهمترین عوامل ایجادکنندة همزمانی در چرخه‌های تجاری کشورهای اسلامی است. بعلاوه عواملی نظیر تشابه سیاستهای مالی و تشابه ساختارهای اقتصادی مابین کشورها نیز از جمله راههای مهم تأثیرگذار بر همزمانی چرخه‌های تجاری کشورهای عضو OIC است.
