نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد- دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد- دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

بررسی ابعاد اقتصادی انتشار گازهای گلخانه‌ای و آثار زیست محیطی آنها بخصوص در شرایط کنونی که حجم گازهای گلخانه‌ای در حال افزایش است، از اهمیت قابل توجهی بر خوردار است. در این مقاله رابطة انتشار گاز گلخانه‌ای دی اکسیدکربن و تولید ناخالص داخلی سرانه ایران طی سال‌های 1353 تا 1385 با استفاده از منحنی زیست محیطی کوزنتس (EKC)مورد بررسی قرار گرفت.
الگوی اقتصادسنجی مورد استفاده در این مقاله بصورت تابع درجه دوم است که با روش OLS برآورد شد. نتایج بدست آمده حاکی از وجود یک الگویEKC ناقص در ایران است. با توجه به این واقعیت که نرخ رشد  انتشار گاز دی اکسیدکربن در ایران بیشتر از نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه است، اقتصاد ایران روی قسمت صعودی منحنی زیست محیطی کوزنتس قرار دارد. به عبارت دیگر موقعیت اقتصادی اجتماعی کشور و شرایط رشد اقتصادی کشور هنوز در شرایطی نیست که رشد اقتصادی و افزایش تولیدات باعث کاهش انتشار آلاینده‌های زیست‌محیطی بخصوص دی‌اکسیدکربن شود.

کلیدواژه‌ها

1. آرمن ، سید عزیز و زارع، روح‌اله. «بررسی رابطة علیت گرنجری بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران طی سالهای 1346-1381». فصلنامة پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 24، (1384): 143-117.
2. گجراتی، دامون. مبانی اقتصادسنجی. ترجمة حمید ابریشمی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران،‌ 1378.
3. نوفرستی، محمد. ریشه واحد و همجمعی در اقتصادسنجی. تهران: انتشارات رسا، 1378.
4. ابریشمی، حمید. اقتصادسنجی کاربردی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1378.
5. پرمن، رونالدیوما و مک گیل ری، جورج. اقتصاد محیط‌زیست و منابع طبیعی. ترجمة حمید رضا ارباب، تهران: نشر نی، 1382.
6. ترنر، آرنولد، پیرس، دیوید و باتمن، ایزاک. اقتصاد محیط زیست. ترجمة سیاوش دهقانیان، عوض کوچکی و علی کلاهی اهری، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 1374.
 
7. Agras, J. and Chapman, D. "The Kyoto Protocol, CAFÉ Standards, and Gasoline
Taxes"., Contemporary Economic Policy, 17(3), 1999: 296-308.
 
8. Antle, J. M., and Heidebrink, G. "Environment and Development: Theory and International Evidence"., Economic Development and Cultural Change, 43(3), 1995: 603-625.
 
9. Asian Development Bank (ADB). Asian Environmental Outlook 2001. Manila: ADB, (2001).
 
10. Beckerman, W. "Economic Development and the Environment: Conflict or Complimentarily?"., World Bank Policy Research Paper, No. 961, (1992).
 
11. Berry, W. D. and Feldman, S. Multiple Regression in Practice. Newbury Park, CA: Sage., 1985.
 
12. Bhattarai, M. and Hamming, M. "Institutions and the Environmental Kuznets Curve for Deforestation: A Crosscountry Analysis for Latin America, Africa and Asia"., World Development, No. 29, (2001): 995-1010.
 
13. Bruyn, S. M. de, van den Bergh, J. C. and Opschoor, H. "Economic Growth and Emissions: Reconsidering the Empirical Basis of Environmental Kuznets Curves"., Ecological Economics, No. 25(2), (1998): 161-177.
 
14. Canas, A., Ferrao, P. and Conceicao, P. "A new environmental Kuznets Curve? Relationship between Direct Material Input and Income Per Capita: Evidence from Industrialized Countries"., Ecological Economics, No. 46 (2), (2003): 217-229.
 
15. Carson, R. T., Jeon, Y. and McCubbin, D. R. "The Relationship between Air Pollution Emissions and Income: US Data"., Environment and Development Economics, No. 2, (1997): 433-50.
 
16. Chaudhuri, S. and Pfaff, A. "Does Air Quality Fall or Rise as Household Income Increase?"., Working Paper, Columbia University, New York, (1998).
 
17. Cole, M. A., Rayner, A. J. and Bates, J. M. "The Environmental Kuznets Curve: an Empirical Analysis"., Environment and Development Economics, No. 2, (1997).
 
18. Copeland, B. and Taylor, M. S. "North-South Trade and the Environment"., Quarterly Journal of Economics, No. 109(3), (1994): 755-787.
 
19. Cropper, M. and Griffiths, C. "The interaction of Population Growth and Environmental Quality"., The American Economic Review, No. 84, (1994): 250-254.
 
20. Daly, H. E. "The Perils of Free Trade. (Debate: Does Free Trade Harm the Environment?)"., Scientific American, No. 269(5), (1993).
 
21. Dasgupta, P. and Maler, K. G. "Poverty, Institutions, and the Environmentalresourcebase"., World Bank Environment Paper, No. 9, (1994).
 
22. Ekins, P. "The Kuznets Curve for the Environment and Economic Growth: Examining the Evidence"., Environment and Planning, No. 29, (1997): 805-830.
 
23. De Bruyn, S. M. "Explaining the Environmental Kuznets Curve: Structural Change and International Agreements in Reducing Sulfur Emissions"., Environment and Development Economics, No. 2(4), (1997): 485-503.
 
24. Dinda, S. Dinda. "Environmental Kuznets Curve Hypothesis: a Survey"., Ecological Economics, No. 49,(2004): 431–455.
 
25. Dinda, S. and Coondoo, D. "Income and Emission: a Panel-Data Based Cointegration Analysis"., Ecological Economics, No. 57,(2006): 167-181.
 
26. Copeland, B.R. and Taylor, M.S. "Trade, Growth and the Environment"., Journal of Economic Literature, No. 42,(2004): 7-71.
 
27. World Bank, World Development Indicators. World Bank. DC., (2004).
 
28. Vincent, J. R. "Testing for Environmental Kuznets Curves within a Developing Country"., Environment and Development Economics, No. 2, (1997): 417-431.
 
29. Asian Development Bank (ADB). Asian Environmental Outlook 2001. Manila: ADB, (2001).
 
30. United Nations. Kyoto Protocol To The United Nations Framework ConventionOn Climate Change, (1997).
31. Panayotou, T. "Empirical Tests and Policy Analysis of Environmental Degradation at Different Stages of Economic Development"., Technology and Employment Programme Working Paper, No. 238. International Labour Office, Geneva, (1993).
 
32. Panayotou, T. "Demystifying the Environmental Kuznets Curve: Turing a Blackbox into a Policy Tool"., Environment and Development Economics, No. 2(4), (1997): 465-484.