محسن ابراهیمی؛ حمیدرضا لارتی
دوره 12، شماره 46 ، مهر 1391، صفحه 1-26
چکیده
در دهههای اخیر، سیاستهای آزادسازی مالی و تجاری مورد توجه اغلب کشورها قرار گرفته و نتایج مختلفی را برای آنها به دنبال داشته است. به همین منظور در این تحقیق به دنبال بررسی تأثیر آزادسازی مالی و تجاری بر نوسان تولید در اقتصاد ایران با استفاده از الگوی خودرگرسیونی با وقفههای توزیعی (ARDL) برای دوره زمانی 1349 تا 1386 هستیم. نتایج نشان ...
بیشتر
در دهههای اخیر، سیاستهای آزادسازی مالی و تجاری مورد توجه اغلب کشورها قرار گرفته و نتایج مختلفی را برای آنها به دنبال داشته است. به همین منظور در این تحقیق به دنبال بررسی تأثیر آزادسازی مالی و تجاری بر نوسان تولید در اقتصاد ایران با استفاده از الگوی خودرگرسیونی با وقفههای توزیعی (ARDL) برای دوره زمانی 1349 تا 1386 هستیم. نتایج نشان میدهد، در مدل نفتی، آزادسازی تجاری تأثیر مثبت و معنادار و آزادسازی مالی تأثیر منفی و بیمعنا بر نوسان تولید دارد. در مدل غیرنفتی نیز، هر دو متغیر تأثیر مثبت و معناداری بر نوسان تولید دارد. همچنین وجود رابطه بلندمدت بین متغیرها تأیید میشود. مقدار ضریب تصحیح خطا نیز برابر با 49/0- بهدست آمده است که میزان تعدیل به سمت مقادیر تعادلی را در بلندمدت نشان میدهد. آزمونهای ثبات ساختاری نیز گویای استحکام مدل طی دوره زمانی مورد نظر است.
احمد احمدپور؛ امیرحسین عظیمیان معز
دوره 12، شماره 46 ، مهر 1391، صفحه 27-42
چکیده
بررسی و کمی کردن رابطه ریسک و بازده و شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بازده همواره مد نظر پژوهشگران حوزه مالی بوده است. پژوهشها نشان میدهند مدلهای چندعاملی نسبت به مدلهای تکعاملی از قدرت بالاتری در تبیین بازده سهام برخوردار هستند. فاما و فرنچ (1993) یک مدل سه عاملی شامل پرتفوی بازار، اندازه و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار ...
بیشتر
بررسی و کمی کردن رابطه ریسک و بازده و شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بازده همواره مد نظر پژوهشگران حوزه مالی بوده است. پژوهشها نشان میدهند مدلهای چندعاملی نسبت به مدلهای تکعاملی از قدرت بالاتری در تبیین بازده سهام برخوردار هستند. فاما و فرنچ (1993) یک مدل سه عاملی شامل پرتفوی بازار، اندازه و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار را برای تشریح بازده بازار ارایه کردند. این پژوهش قصد دارد با اضافه کردن یک متغیر جدید، یعنی رشد داراییها، به مدل یادشده و تشکیل مدلی چهارعاملی، زمینه تحلیل و پیشبینی مناسبتر بازده سهام را در بازار بورس اوراق بهادار تهران فراهم آورد. بدین منظور تأثیر رشد داراییها بر بازده سهام یکبار بهصورت مستقل و بار دیگر، در شرایط کنترل دو متغیر اندازه و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، در یک دوره دهساله (1388-1379)، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار Eviews حاکی از آن است که اگرچه رشد داراییها بهصورت مستقل تأثیر قابل اتکایی بر بازده سهام ندارد، اما در شرایطی که به مدل سهعاملی فاما و فرنچ اضافه شود، تأثیری منفی بر بازده سهام میگذارد.
حمید بابایی میبدی؛ محمدحسین طحاری مهرجردی؛ روح‌الله تقی زاده مهرجردی
دوره 12، شماره 46 ، مهر 1391، صفحه 43-64
چکیده
انرژی در کنار سایر عوامل تولید، عامل مؤثری در رشد و توسعه اقتصادی تلقی میشود و در عملکرد بخشهای مختلف اقتصادی نقش چشمگیری ایفا میکند. ازاینرو، مسؤولان کشور باید تلاش کنند تا با پیشبینی دقیقتر مصرف انرژی و برنامهریزی صحیح در هدایت مصرف، پارامترهای عرضه و تقاضای انرژی را بهنحوی مطلوب کنترل کنند. هدف از این مقاله، ...
بیشتر
انرژی در کنار سایر عوامل تولید، عامل مؤثری در رشد و توسعه اقتصادی تلقی میشود و در عملکرد بخشهای مختلف اقتصادی نقش چشمگیری ایفا میکند. ازاینرو، مسؤولان کشور باید تلاش کنند تا با پیشبینی دقیقتر مصرف انرژی و برنامهریزی صحیح در هدایت مصرف، پارامترهای عرضه و تقاضای انرژی را بهنحوی مطلوب کنترل کنند. هدف از این مقاله، بررسی کارایی مدلهای نروفازی، شبکه عصبی و رگرسیون چندمتغیره در پیشبینی مصرف انرژی کشور است. مطالعه موردی این تحقیق مربوط به انرژی مصرفی در بخش حملونقل ایران است. ازاینرو، برای بررسی حاضر، از دادههای سالانه مصرف انرژی بخش حملونقل کشور، بهعنوان متغیر خروجی مدلهای پیشبینی و از دادههای سالانه جمعیت کل کشور، تولید ناخالص داخلی و تعداد خودرو بهعنوان متغیرهای ورودی مدلهای پیشبینی استفاده شد. در پایان، نتایج پیشبینی مدلهای مختلف با استفاده از شاخصهای خطای استاندارد نسبی (RSE) و میانگین خطا (ME) و مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) ارزیابی شدند. نتایج ارزیابی نشان داد که مدل نروفازی (ANFIS)، نسبت به سایر مدلها دارای بالاترین دقت در پیشبینی مصرف انرژی کشور است.
لقمان حاتمی شیرکوهی؛ امیر نظری شیرکوهی؛ هما صمدی؛ مهران نعمتی
دوره 12، شماره 46 ، مهر 1391، صفحه 65-84
چکیده
بورس، نهادی سازمان یافته است که از جمله نهادهای عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب میشود. ارزیابی عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و انتخاب نوع واحد تجاری، موضوعی مهم برای مدیران مالی و سرمایهگذاران است، زیرا با یک ارزیابی جامع، میتوان ریسک سرمایهگذاری را تا حد قابل قبولی کاهش داد. هدف از انجام این پژوهش ...
بیشتر
بورس، نهادی سازمان یافته است که از جمله نهادهای عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب میشود. ارزیابی عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و انتخاب نوع واحد تجاری، موضوعی مهم برای مدیران مالی و سرمایهگذاران است، زیرا با یک ارزیابی جامع، میتوان ریسک سرمایهگذاری را تا حد قابل قبولی کاهش داد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی و اولویتبندی شرکت‌های سهامی با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی دادهها در شرایط عدم قطعیت است. در راستای هدف، این پژوهش با استفاده از 10 شاخص تأثیرگذار بر ارزیابی عملکرد، 50 شرکت موجود در فهرست ارایه شده از سوی سازمان بورس اوراق بهادار را با عنوان «50شرکتفعالتربورس اوراقبهادارتهران - سهماههچهارمسال 1388» مورد بررسی قرار میدهد. نتایج این طرح نشان میدهد که روش تحلیل پوششی دادههای فازی، رویکرد مناسبی برای مدلسازی نوسانات و عدم قطعیتهای موجود در دادههای سالهای مالی مختلف و ارزیابی عملکرد شرکتها در شرایط عدم قطعیت شاخصهای تأثیرگذار است.
سید صفدر حسینی؛ علی اسکندری پور
دوره 12، شماره 46 ، مهر 1391، صفحه 85-100
چکیده
این تحقیق برای پیشبینی شاخص CPIبا استفاده از دادههای سری زمانی صورت گرفته است. الگوی به کار رفته در پیشبینی الگوی میانگین متحرک هم‌انباشته خودتوضیحی فصلی (SARIMA)و بسط الگوی میانگین متحرک هم‌انباشته خودتوضیحی (ARIMA) است. دادههای سری زمانی در فاصله سالهای 1381 تا 1388 مربوط به شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در شهر تهران از بانک مرکزی ...
بیشتر
این تحقیق برای پیشبینی شاخص CPIبا استفاده از دادههای سری زمانی صورت گرفته است. الگوی به کار رفته در پیشبینی الگوی میانگین متحرک هم‌انباشته خودتوضیحی فصلی (SARIMA)و بسط الگوی میانگین متحرک هم‌انباشته خودتوضیحی (ARIMA) است. دادههای سری زمانی در فاصله سالهای 1381 تا 1388 مربوط به شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در شهر تهران از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اخذ شده است. این دادهها ابتدا از جنبههای مختلف برای سازگاری با مدل مانند ریشه واحد فصلی مورد آزمون قرار گرفت. پس از برازش ، مدل از نظر آماری برای تمام ضرایب رگرسیون خودتوضیحی معمولی و میانگین متحرک معمولی در سطح 1 درصد معنادار شد و پس از تعیین الگوی برتر با استفاده از آن، پیشبینی مقادیر کوتاهمدت ماهیانه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در شهر تهران و مقایسه آن با مقادیر واقعی صورت گرفت. شاخص (MAPE) نشان داد، خطای متوسط 68/1 درصد بوده که بیانکننده قدرت پیشبینی بالای الگوی برازش شده است و نشان میدهد که نتایج این الگو میتواند نقش مهمی را در بهینهسازی برنامههای کنترل تورم و کارایی سیاستهای پولی و مالی داشته باشد.
منصور زراءنژاد؛ سحر معتمدی
دوره 12، شماره 46 ، مهر 1391، صفحه 101-116
چکیده
باتوجه به نقش برجسته بورس اوراق بهادار در روند توسعه اقتصادی، در این پژوهش با استفاده از روش علیت تودا - یاماموتو (1995)، آزمون تصحیح خطای گرنجری (1987) و تکنیکهمجمعیبه روش کرانههای پسران، شین و اسمیت (2001) به بررسی این پرسش پرداخته میشود که رابطه بین نرخ ارز، نرخ بهره، نرخ تورم، شوک نفتی و شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران ...
بیشتر
باتوجه به نقش برجسته بورس اوراق بهادار در روند توسعه اقتصادی، در این پژوهش با استفاده از روش علیت تودا - یاماموتو (1995)، آزمون تصحیح خطای گرنجری (1987) و تکنیکهمجمعیبه روش کرانههای پسران، شین و اسمیت (2001) به بررسی این پرسش پرداخته میشود که رابطه بین نرخ ارز، نرخ بهره، نرخ تورم، شوک نفتی و شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران چگونه است. دوره مورد بررسی با استفاده از دادههای ماهانه از 1387:12-1370:1 است. نتایج تحقیق نشان داد که بین شاخص کل بازار سهام، نرخ ارز، نرخ تورم، نرخ بهره بانکی و قیمت نفت رابطه بلندمدت وجود دارد و براساس روش علیت تودا -یاماموتو (1995) یک رابطه علی یکسویه از دو متغیر نرخ ارز و نرخ بهره بانکی به سمت شاخص کل قیمت سهام و نرخ تورم برقرار است. بین نرخ تورم و شاخص کل قیمت سهام رابطه علی دوسویه وجود دارد. از نرخ بهره بانکی به سمت نرخ ارز یک رابطه علی یکسویه برقرار است. براساس روش تصحیح خطای گرنجری (1987) یک رابطه علی کوتاهمدت از نرخ ارز، نرخ تورم و نرخ بهره به سمت شاخص کل قیمت سهام وجود دارد و در بلندمدت نیز یک رابطه علی از نرخ ارز، شوک نفتی، نرخ تورم و نرخ بهره به سمت شاخص کل قیمت بازار سهام وجود دارد.
فیروز فلاحی؛ پرویز محمدزاده؛ علی رضازاده؛ سیاوش محمدپور؛ محمدحسین شررخواه
دوره 12، شماره 46 ، مهر 1391، صفحه 117-140
چکیده
در این مطالعه تلاش شده است تا اثر نوسانات دلار و یورو بر تولید و قیمت در ایران طی دوره زمانی 1386:3-1379:3 مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور ابتدا شوکهای مثبت و منفی ارزی با مدل مارکوف سوییچینگ محاسبه شده و سپس اثر آنها بر تولید و قیمت با استفاده از روش جوهانسن- جوسلیوس در قالب مدلهای جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است. وجود رابطه همانباشتگی ...
بیشتر
در این مطالعه تلاش شده است تا اثر نوسانات دلار و یورو بر تولید و قیمت در ایران طی دوره زمانی 1386:3-1379:3 مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور ابتدا شوکهای مثبت و منفی ارزی با مدل مارکوف سوییچینگ محاسبه شده و سپس اثر آنها بر تولید و قیمت با استفاده از روش جوهانسن- جوسلیوس در قالب مدلهای جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است. وجود رابطه همانباشتگی بین متغیرهای همه مدلها تأیید و بردار همانباشتگی با استفاده از روش حداکثر راستنمایی استخراج شده است. براساس نتایج بهدست آمده، اثر نوسان نرخ ارز دلار بر هر دو شاخص تولید و قیمت و صادرات غیرنفتی نامتقارن بوده است. همچنین اثر نوسان نرخ ارز یورو بر تولید متقارن بوده، اما بر شاخص قیمت اثر نامتقارن داشته است.
سعید کریمی پتانلار؛ محمد بابازاده؛ نعیمه حمیدی
دوره 12، شماره 46 ، مهر 1391، صفحه 141-156
چکیده
با توجه به آثار اقتصادی گسترده مخارج دولتی در سطح ملی، مطالعات متعددی در زمینه شناسایی عوامل اثرگذار بر حجم و ترکیب این متغیر مهم اقتصادی انجام شده است.
در مقاله حاضر، اثر فساد مالی بر ترکیب مخارج دولت به همراه سایر عوامل، مورد توجه قرار گرفته است. دراین راستا با استفاده از یک پانل، شامل اطلاعات آماری سالهای 2007-2000 برای 31 کشور ...
بیشتر
با توجه به آثار اقتصادی گسترده مخارج دولتی در سطح ملی، مطالعات متعددی در زمینه شناسایی عوامل اثرگذار بر حجم و ترکیب این متغیر مهم اقتصادی انجام شده است.
در مقاله حاضر، اثر فساد مالی بر ترکیب مخارج دولت به همراه سایر عوامل، مورد توجه قرار گرفته است. دراین راستا با استفاده از یک پانل، شامل اطلاعات آماری سالهای 2007-2000 برای 31 کشور منتخب درحالتوسعه، ابتدا به بررسی مانایی متغیرها و وجود رابطه بلندمدت بین آنها می‌پردازیم و سپس، با استفاده از تکنیک دادههایتابلویی، اثر فساد مالی بر ترکیب مخارج دولت بررسی میشود.
نتایج حاصل از برآورد مدلهای اقتصادسنجی حاکی از آن است که فساد مالی ترکیب مخارج دولت را بهطور معناداری تحت تأثیر قرار میدهد، بهطوری که در پی کاهش فساد مالی، سهم نسبی مخارج جاری، مخارج سرمایهانسانی و مخارج آموزشی و بهداشتی در تولید ناخالص داخلی افزایش مییابد. همچنین از سهم نسبی مخارج نظامی و مخارج سرمایهای در تولید ناخالص داخلی کاسته میشود.
شاپور محمدی؛ حامد طبسی
دوره 12، شماره 46 ، مهر 1391، صفحه 157-182
چکیده
سقوط بازار سهام هم برای سرمایه گذاران و هم برای دانشگاهیان از اهمیت ویژهای برخوردار است. از آنجا که مدلهای کاتاستروف، قدرت بالایی در توضیح فرآیندهای ناپیوسته دارند، در این مقاله با استفاده از مدل تصادفی کاسپ کاتاستروف، به بررسی سقوط شاخص بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازیم. با استفاده از متغیرهای رشد سالیانه نقدینگی و حجم ...
بیشتر
سقوط بازار سهام هم برای سرمایه گذاران و هم برای دانشگاهیان از اهمیت ویژهای برخوردار است. از آنجا که مدلهای کاتاستروف، قدرت بالایی در توضیح فرآیندهای ناپیوسته دارند، در این مقاله با استفاده از مدل تصادفی کاسپ کاتاستروف، به بررسی سقوط شاخص بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازیم. با استفاده از متغیرهای رشد سالیانه نقدینگی و حجم عددی معاملات، به عنوان متغیرهای کنترل، مدل تصادفی کاسپ سقوط شاخص بورس اوراق بهادار تهران را در سال های 1383 و 1387، به طور قابل ملاحظهای بسیار بهتر از مدل غیرخطی لوجستیک نشان میدهد. این نتایج حتی پس از روندزدایی شاخص نیز بهبود یافته است.
مسعود نونژاد؛ مهدی روشن قیاس
دوره 12، شماره 46 ، مهر 1391، صفحه 183-200
چکیده
رابطه مبادله یکی از متغیرهای مهمو تأثیرگذار در اقتصاد تمام کشورها و به خصوص در کشورهای درحال توسعه است. رابطه مبادله قدرت خرید صادرات را نشان میدهد، بنابراین، بررسی رابطه مبادله و تغییرات آن در اقتصاد یک کشور از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق، با استفاده از روش خودهمبسته با وقفه توزیع شده ((ARDL و آمار سالهای 1388-1354، ...
بیشتر
رابطه مبادله یکی از متغیرهای مهمو تأثیرگذار در اقتصاد تمام کشورها و به خصوص در کشورهای درحال توسعه است. رابطه مبادله قدرت خرید صادرات را نشان میدهد، بنابراین، بررسی رابطه مبادله و تغییرات آن در اقتصاد یک کشور از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق، با استفاده از روش خودهمبسته با وقفه توزیع شده ((ARDL و آمار سالهای 1388-1354، اثر رابطه مبادله کالایی، تلاطم آن و همچنین ترکیبات رابطه مبادله کالایی بر رشد اقتصادی ایران تخمین زده شده است. تلاطم با استفاده از مدل واریانس ناهمسانی شرطی خودهمبسته (ARCH) برآورد شده است. نتایج تحقیق نشان میدهند که رابطه مبادله کالایی اثر مثبت و معنادار، اما تلاطم آن تأثیر منفی و معنادار بر رشد اقتصادی دارد. همچنین، نتایج حاصل حاکی از آن است که شاخص قیمت حقیقی صادرات اثر مثبت و معنادار دارد، اما شاخص قیمت حقیقی واردات و تلاطم شاخص قیمت حقیقی صادرات تأثیر منفی و معنادار بر رشد اقتصادی ایران دارند.
