نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 * استادیار گروه اقتصاد،‌ دانشگاه اصفهان

2 استاد گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان

3 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه اصفهان

چکیده

جهانی شدن و به دنبال آن بازشدن اقتصادها از یک طرف با افزایش ریسک های خارجی، حضور و دخالت دولت‌ها را جهت حمایت از اقتصاد داخلی افزایش داده‌اند و از طرف دیگر، با ادغام بیشتر بازارها در سطح جهانی و تقویت و ایجاد رقابت در بخش خصوصی، زمینه حضور دولت در اقتصاد را کمرنگ‌تر می‌سازد. در این مقاله، رابطه بین اندازه دولت و باز بودن اقتصاد در کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی (1998-2015)، تحت چارچوب نظری فرضیه‌های جبرانی و کارایی در بلندمدت و کوتاه‌مدت مورد بررسی قرار گرفته است. الگوی طراحی شده، جهت حصول اطمینان از صحت نتایج یک بار با استفاده از روش خودرگرسیون برداری در بلندمدت و الگوی تصحیح خطای برداری در کوتاه‌مدت و بار دیگر با روش متغیرهای ابزاری و حداقل مربعات دو مرحله‌ای 2SLS در داده‌های تابلویی برآورد شده است. نتایج برآورد مدل به روش خود رگرسیون برداری نشان داد در کوتاهمدت اندازه دولت، جمعیت و باز بودن مالی بر اندازه دولت تاثیرگذارند. در بلندمدت نیز متغیرهای شهری شدن و جمعیت به ترتیب بیشترین تاثیر را بر اندازه دولت دارند. اثر باز بودن مالی بر اندازه دولت در بلندمدت کاهشی، اما اثر باز بودن تجاری افزایشی است. نتایج حاصل از برآورد الگو به روش 2SLS  نیز نشان داد اثر باز بودن مالی بر اندازه دولت تاییدکننده فرضیه کارایی است،  اما اثر افزایشی باز بودن تجاری بر اندازه دولت، فرضیه جبرانی را تاییدمی‌کند.

کلیدواژه‌ها

اکبریان، رضا و محمدرضا کارکن (1392)، «بررسی رابطه میان باز بودن اقتصاد و اندازه دولت»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی (رویکرد اسلامی - ایرانی)، شماره 48، 107-79.
تقی‌نژاد عمران، وحید و زهرا شهروزی‌فر (1391)، «اثر باز بودن تجاری بر اندازه دولت»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 65، 184-167.
خداپرست مشهدی، مهدی، محمدعلی فلاحی، مصطفی سلیمی‌فر و امین حق‌نژاد (1391)، «بررسی اعتبار قانون واگنر و دیدگاه کینزی برای اقتصاد ایران: یک تجزیه و تحلیل سری زمانی»، پژوهشهای اقتصادی، شماره اول، 112-87.
دادگر، یدالله و روح‌الله نظری (1387)، «بررسی تاثیر جهانی شدن تجارت بر اندازه دولت در ایران»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره38، 48-1.
دهمرده، نظر و مریم جفره (1395)، «بررسی مقایسه‌ای ارتباط اندازه دولت و باز بودن تجاری درکشورهای عضو D8»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 4 ، سال16، 105-85.
صادقی، حسن، مجید صامتی و مرتضی سامتی (1391)، «تاثیر جهانی‌شدن اقتصاد بر اندازه دولت»، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، شماره 6، 249-209.
فلاحتی، علی و اصغر سپهبان قره‌بابا (1388)، «اثرات آزادسازی تجاری و مالی بر اندازه دولت (مطالعه موردی ایران)»، مطالعات اقتصاد بین‌الملل، شماره 2، 74-61.
گجراتی، دامودار (1385)، مبانی اقتصادسنجی جلد دوم، ترجمه حمید ابریشمی، دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
نوفرستی، محمد (1389)، ریشه واحد و هم‌جمعی در اقتصادسنجی، انتشارات رسا
Abbott, A., Cabral, R., Jones, P., and Palacios, R. (2015), “Political Pressure and Procyclical Expenditure: An Analysis of the Expenditures of State Governments in Mexico”, European Journal of Political Economy, 37, 195–206.
Alam, A. and S.Z.A. Shah, (2013), “Determinants of Foreign Direct Investment in OECD Member Countries”, Journal of Economic Studies, 40(4), 515 – 527.
Alesina, A., and Wacziarg, R. (1998), “Openness, Country Size and Government”, Journal of Public Economics, 69, 305-321.
Aregbeyen, O. and Ibrahim, T.M. (2014), “Trade Openness-government Size Nexus: Compensation Hypothesis Considered for Nigeria”, Journal of Reviews on Global Economics, 3, 364-372.
Balle, F., and Vaidya, A. (2002), “A Regional Analysis of Openness and Government Size”, Applied Economics Letters, 9(5).
Benarroch, M. and Pandey, M. (2008), “The Relationship between Trade Openness and Government Size: Does Disaggregating Government Expenditure Matter?”, Journal of Macroeconomics, 34, 239-252.
Blanchard, O. and Acalin, J. (2016), “What does Measure FDI Actually Measure?", Peterson Institute for International Economics, Policy Brief, No PB16-17.
Cameron, D. (1978), “The Expansion of the Public Economy: A Comparative Analysis”, American Political Science Review, 72, 1243-1261.
Cabral, R. (2016), “Openness and Mexico’s Subnational Governments Size: Evidence from a Panel of Mexican States”,Contaduría y Administración, 61, 762–776.
Chuaire, M.F., Scartascini, C. and Tommasi, M. (2014), “State Capacity and the Qulity of Policies”, Online Appendix Available at: http://www.cscartascini.org/data
Dreher A, Sturm J, Ursprung H. (2008), “The Impact of Globalization on the Composition of Government Xpenditures: Evidence from Panel Data”, Public Choice, 134(3-4), 263-292.
Erauskin, I. (2011), “Financial Openness, Volatility, and the Size of Productive Government”, The Journal of the Spanish Economic Association.
Faeth, I. (2009), “Determinants of Foreign Direct Investment”,Journal of Economic Surveys, 23 (1), 165-196.
Franco, M. Scartascini, C, and Tommasi, M. (2014), “Openness, State Capacity, and the Size of Government”, Quarterly Journal of Economics, 421-435.
Gammel, N., Kneller, R. and Sanz, I. (2008), “Foreign Investment”, International of Political Economy,24, 151-171.
Garrett, G. and Mitchell, D. (2001), “Globalization, Government Spending and Taxation in the OECD”, European Journal of Political Research, 39, 145-170.
Kittel, B. and Winner, H. (2002), “How Reliable is Pooled Analysis in Political Economy? The Globalization-welfare State Nexus Revisited”, European Journal of Political Research, 44(2), 1-24.
Liberati, P. (2007), “Trade Openness, Capital Openness and Government Size”, Cambridge University Press, 27(2), 215-247.
Martinez, V., Bengoa, M. and Sanchez-Robles, B. (2012), “Foreign Direct Investment and Trade: Complements or Substitutes? Empirical Evidence for the European Union”,Technology andInvestment, 3, 105-112.
Orbeta, C.A. (2002), Globalization and Employment: The Impact of Trade on Employment Level and Structure in the Philippines, Philippines Institute for Development Studies Discussion Paper
Series, 4.
Ram R. (2009), “Openness, Country Size, and Government Size: Additional Evidence from a Large Cross-country Panel”, Journal of Public Economics, 93, 213-218.
Rodrik, D. (1998), “Why do more open Economies have Bigger Governments?”, Journal of Political Economy, 5(106), 997-1032.
Shahbaz, M., Rehman, H. and Amir, N. (2010), “The Impact of Trade and Finantional Opnness on Government Size: A Case Study of Pakistan”, Journal of Quality and Technology Management, 6, 105-118.