نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، دانشکده کارآفرینی

چکیده

امروزه کارآفرینی یکی از عوامل مهم در توسعه‌ اقتصادی کشورها بشمار می‌آید. در این میان تلاش برای هدایت کنش‌های کارآفرینانه در مسیرهای مولد و بهره‌ور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تئوری کارآفرینی مولد و غیرمولد بامول به نقش محیط نهادی در هدایت فعالیت‌های کارآفرینانه در مسیرهای مولد، غیرمولد و یا حتی مخرب اشاره دارد. یافتن ابزارهایی برای تاثیرگذاری بر محیط نهادی و تنظیمی جامعه در راستای شکل‌گیری نهادهای حامی کارآفرینی مولد، ضرورت دارد. هر چند پژوهش‌های متعددی تئوری بامول را مورد توجه قرار داده‌اند، اما کمتر پژوهشی یافت می‌شود که راهکاری برای شکلگیری نهادهای تنظیمی و قانونی در راستای توسعه کارآفرینی مولد، ارائه کند. این پژوهش با پیشنهاد یک تئوری تلفیقی برگرفته از تئوری بامول و کنش جمعی کامونز- به‌عنوان رویه‌ای قانون‌ساز- در تلاش است که زمینه‌ساز این مهم باشد. این تئوری تلفیقی به اهمیت نقش توأمان کنش جمعی دولت و فعالان حوزه‌ کارآفرینی در شکل‌گیری نهادهای تنظیمی و قانونی مؤثر برکارآفرینی مولد اشاره دارد و معتقد است، نظم شکل‌گرفته بر پایه چنین کنش جمعی، می‌تواند در شکل‌گیری و توسعه اقتصادی مولد ثمربخش باشد. 

کلیدواژه‌ها

ابریشمی، حمید؛ مهرآرا، محسن و هیبتی، نازلی (1386)، «بررسی واکنش متقارن اقتصاد زیرزمینی به تغییرات مالیات»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 79، صص 1-18.
امین خاکی، علی‌رضا (1391)، «آسیب‌شناسی تحقق درآمدهای مالیاتی با رویکردی بر جرم فرار مالیاتی»، فصلنامه کارآگاه، شماره21، صص 26-60.
پیرایی، خسرو و رجایی، حسینعلی (1394)، «اندازه‌گیری اقتصاد زیرزمینی در ایران و بررسی علل و آثار آن»، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، شماره نهم، صص 21-42.
خواجوی، ملیحه؛ رضایی، ابراهیم و خداویسی، حسن  (1389)، «برآورد اقتصاد زیرزمینی و شکاف مالیاتی در ایران: رویکرد شاخص‌های چندگانه- علل چندگانه»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، شماره3، صص 65-90.
دانش‌فرد، کرماله؛ حیدری کردزنگنه، غلامرضا و زارعی، محمدعلی (1391)، «موانع قانون‌گرایی در ایران (موانع اجرای قانون مالیات بر ارزش‌افزوده)»، فصلنامه رسالت مدیریت دولتی، شماره سوم، صص 59-67.
عسکری، علی(1392)، «کالبدشکافی اصلاح نظام مالیاتی کشور: چالش‌ها، برنامه‌ها و عملکرد نظام مالیاتی»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، شماره دوم، صص 85-120.
فیض پور، محمدعلی؛ امامی، مهدی؛ رادمنش، سعیده و زهره احمدی(1390)، «مالیات و جایگاه آن در فضای کسب‌وکار ایران: مطالعه دیدگاه کارشناسان صنعتی، صنعتگرا و متولیان بخش صنعت استان یزد با استفاده از روش AHP »، پژوهشنامه مالیات، شماره دهم، صص 169-188.
قنبری، علی و مخزن موسوی، هادی (1388)، «رویکرد منطق فازی برای مدل‌سازی اقتصاد زیرزمینی در ایران»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، شماره 3، صص 91-113.
نادران، الیاس و صدیقی، حسن (1387)، «بررسی اثر مالیات‌ها و اجزای آن بر حجم اقتصادی زیرزمینی در ایران (1382-1351)»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره85، صص 257-282.
محمودی، عبداله؛ قهرمانی، مسعود و عبداله‌پور، رضا (1393)، «درجه توفیق اجرای نظام مالیات بر ارزش‌افزوده (مطالعه موردی اداره کل امور مالیاتی استان آ-غ)»، مطالعات کمی در مدیریت، شماره اول، صص 175-194.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی(1394)، «بررسی اجمالی عملکرد قانون مالیات بر ارزش‌افزوده و اهم چالش‌های آن»، معاونت پژوهش‌های اقتصادی(1).
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1394)، «مفهوم مقررات دست و پاگیر و تبیین آثار آن بر محیط کسب‌وکار با تاکید بر قوانین و مقررات مالیاتی»، معاونت پژوهش‌های اقتصادی (2).
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1385)، «بررسی تاثیر متقابل اقتصاد زیرزمینی و مالیات بر ارزش‌افزوده»، معاونت پژوهش‌های اقتصادی.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1384)، «فرار مالیاتی در سیستم مالیات بر ارزش‌افزوده»، معاونت پژوهش‌های اقتصادی.
Baumol, W. J., (1993), Entrepreneurship, Management, and the Structure of Payoffs, MIT Press, Cambridge, MA.
Baumol, W. J. , (1990), “Entrepreneurship: productive, unproductive, and destructive”, Journal of Political Economy, Vol. 98 (5), 893–921.
Bosma, N., E. Stam, and S. Wennekers (2013), “Institutions and the Allocation of Entrepreneurship Across new and Established Organizations”, Scales Research Reports H201213, Available at Repec: http://ideas. repec. org/p/use/tkiwps/1104. html.
Bown, H, Clercq, D. (2008), “Institutional Context and the Allocation of Entrepreneurial Effort”, Journal of International Business Studies, Vol. 39: 747–767.
Chavance, B. (2012), “John Commons’s Organizational Theory of Institutions: A Discussion”, Journal of Institutional Economics ,Vol. 8(1): 27–47
Chavance, B. (2008a), Institutional Economics, London: Routledge.
Commons, J. (1950), The economics of Collective Action, Madison (WI): University of Wisconsin Press. Reprinted in 1970.
Commons, J. R. (1931), “Institutional Economics”, The American Economic Review, Vol. 21, No. 4:648-657.
Commons, J. R. (1934), Institutional Economics. Its Place in Political Economy, 2 vols. , New Brunswick and London: Transactions Publishers (Reprinted in 1990).
Gnyawali, D. R. and Fogel, D. S. (1994), “Environments for Entrepreneurship Development: Key Dimensions and Research Implications”, Entrepreneurship Theory and Practice,43-62.
Harbi, S. E. and Anderson, A. R (2010), “Institutions and the Shaping of Different forms of Entrepreneurship”, Journal of Socio-Economics, Vol39:436-444.
Hartog, C. M. , A. J. van Stel and D. J. Storey (2010a), Institutions and Entrepreneurship: The Role of the Rule of Law, EIM Research Report H201003, Zoetermeer, Netherlands: EIM Business. and Policy Research.
Hwang, H. and Powell, W. (2005), “Handbook of  Entrepreneurship Research”, International Handbook Series on Entrepreneurship, Vol. 2: 201-232.
North, Douglass (1990), Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge:The University Press.
North, Douglass (1994), “Economic Performance Through Time”, The American Economic Review, Vol. 84, No. 3: 359-368.
North, D. C. (1993), Institutional Change: A Framework for Analysis, Pages 35–46 in S. E. Sjostrand, Editor; Institutional Change: Theory and Empirical Findings. M. E. Sharpe, Armonk, New York, USA.
Sobel, Russell S. (2008), “Testing Baumol: Institutional Quality and the Productivity of Entrepreneurship”, Journal of Business Venturing, Vol. 23: 641–655.
Spencer, J. and Gomez, C. (2003), “The Relationship Among National Institutional Structures, Economic Factors, and Domestic Entrepreneurial Activity: A Multicountry Study”, Journal of Business Research, 5878:1-10.
Stenholm, P., Acs, Z. J. and Wuebker, R(2013), “Exploring Country-level Institutional Arrangements on the Rate and Type of Entrepreneurial Activity”, Journal of Business Venturing, Vol. 28: 176-193.