نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات تهران

2 رئیس کل سابق گمرک ج.ا.ا.

چکیده

هدف این تحقیق،ارائه‌ مدل‌ مناسب‌ جهت‌ مدیریت‌ گمرک‌ کشور، بر اساس‌ مطالعه‌ نظام‌ مدیریت‌ سازمان‌ گمرک‌های‌ جهان است‌.
 برای رسیدن به این هدف، تحولات‌ مرتبط‌ با گمرک‌های‌ جهان‌ از قبیل‌ جهانی‌ شدن‌، افزایش‌ رقابت،‌ ارتقای تکنولوژی‌ ارتباطات‌ و اطلاعات‌ و تأثیر آنها بر عملکرد گمرک،‌ ارزیابی‌ و تجزیه‌ و تحلیل شد و مطالعه‌ تطبیقی‌ نظام‌ مدیریتی‌ گمرک برخی‌ از کشورهای‌ منتخب‌ وگمرک ایران انجام و بر اساس آن مؤلفههای اصلی تأثیرگذار بر نظام مدیریت گمرک استخراج شد‌.
بر مبنای ادبیات علمی و تجربه‌های پژوهشی محقق در این زمینه و نتایج حاصل از انگارهنگاری و دادههای حاصل ازپرسشنامههای طراحی شده با دریافت نظرات خبرگان داخلی و بینالمللی، ضمن ارائه پاسخ به سئوالات تحقیق،مدل چرخه تعالی مدیریت گمرک (CMECM) برای مدیریت گمرک در قرن بیست ویکم با هشت معیار و 53 شاخص  طراحی گردید.
این مدل‌ و مؤلفه‌های‌ پیشنهادی‌ آن‌ به‌ طریق‌ پیمایشی‌ توسط‌ خبرگان،ارزیابی و با اعتبار بالا مورد تائید قرارگرفت:
 با استفاده از مدل چرخه تعالی مدیریت گمرک میتوان نسبت به مقایسةگمرک‌های دنیا و داخل کشور با یکدیگر، رتبه بندی آنها وتعیین گمرک برتر اقدام نمود؛
 
از مدل چرخه تعالی مدیریت گمرک میتوان به منظور بر طرف نمودن آسیبهای گمرک‌های داخل کشور استفاده کرد؛
 
از مدل چرخه تعالی مدیریت گمرک میتوان به منظور ارزیابی عملکرد هرگمرک در مقاطع زمانی مختلف
 استفاده کرد.
 

کلیدواژه‌ها

1. دوران، پاول و موکول، خوزه. آموزههای عملی و سیاسی از نوسازی گمرک در هشت کشور WCO، تهران: انتشاراتآن، 2004.
2. برومند، زهرا.بهبود و بازسازی سازمان.تهران: نشر هور، 1375.
3. قطعنامهشورای همکاریهای گمرکیدر موردچارچوب استانداردهایامنیتوتسهیلتجارتجهانیWCO، (2005).
4. جاگدیش ناتوار لعل بهاگواتی. دفاع از جهانی شدن. ترجمة مسعود کرباسیان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1384.
5. جیمز ای. اف استونر، آر و فری من، ادوارد و گیلبرت، دانیل آر. مدیریت؛ مقدمه‌ای بر مدیریت، مدیریت در قرن بیست و یکم برنامه‌ریزی. ترجمة دکتر علی پارسائیان و دکتر سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1379.
6. دیوید، فرد، آر.مدیریت استراتژیک، ترجمة علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، تهران: انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1379.
7. دفتر برنامه‌ریزی و بهبود سیستم‌های گمرکی. دانستنیهای گمرک، 1379.
8. دفتر برنامه‌ریزی و بهبود سیستم‌های گمرکی، گزارش شماره 147: "سازمان جهانی گمرک، ساختار و کنوانسیونهای آن». 1380.
9. دو ولف، لوک و همکاران.راهبردهای نوسازی گمرک در کشورهای در حال توسعه. تهران: گمرک جمهوری اسلامی ایران،1384.
10. دیوید هلد و آنتونی مک گرو.جهانی شدن و مخالفان آن. ترجمة مسعود کرباسیان، انتشارات علمی و فرهنگی، 1382.
11. «راهکارهای ایمن‌سازی و مقابله با تخلفات و فساد اداری در گمرک جمهوری اسلامی ایران». دفتر برنامه‌ریزی و بهبود سیستم‌های گمرکی، (خرداد 1384).
12. رحمان سرشت، حسین.تئوریهای سازمان و مدیریت.تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی فن و هنر، 1377.
13. سازمان مدیریت صنعتی، گزارش شماره 2: «شناخت وضع موجود و نقاط قوت و ضعف گمرک جمهوری اسلامی ایران». 1379.
14. سلطانی تیرانی، فلورا.کاربرد تجزیه و تحلیل علی در پژوهشهای علوم اجتماعی و رفتاری. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1378.
15. گمرک الکترونیک، دفتر همکاری‌های بین‌المللی گمرک ایران. ترجمة مریم علی‌محمد، 1383.
16. گزارش سفر گمرکات چین و سنگاپور، دفتر همکاریهای بین‌المللی گمرک ایران، پروین فرخزاد، مارس 2005.
17. مارشال، کاترین راس من، گرچن.روش تحقیق کیفی. ترجمة دکتر علی پارسائیان و دکتر سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1377.
18. منوریان، عباس. مدیریت تطبیقی. تهران: مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی،1377.
19. هیوز، آون.مدیریت دولتی نوین. ترجمة دکتر الوانی و همکاران، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1378.
20. یان آرت شولت،نگاهی موشکافانه بر پدیده جهانی شدن. ترجمة مسعود کرباسیان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی،1382.
 
21. Bitner, M.J. "Evaluating Service Encounters"., Journal of Marketing, Vol. 54, No.2, (1990).
 
22. Blak, S. and L. Porter. "Identification of the Critical Factors of TQM"., Decision Scienes, Vol. 27, (1996).
 
23. Clark, I. Globalization and Fragmentation: International Relations in the Twentieth Century. Oxford: Oxford University Press, 1997.
 
24. Common. Richard. "Governance And Transfer: A Review of the Globalization of New Public Management"., International Journal of Public Sector Management, Vol. 11, (1999).   
 
25. Conti, Tito. Organizational Self-Assessment, UK. Chapman & Hall., 1997.
 
26. Cohlink, George. "Downsizing Detour"., Government Executive, Vol. 33, (2001).
 
27. Dixon, John. "Managerialism Something Old, Something Borrowed, Little New"., International Journal of Public Sector Management, Vol. 11, No. 2 and 3, (1998).
 
28. Drucker, P. F. Post Capitalist Society. Oxford: Butterworth_Heinemann, (1993).
 
29. Epstern, Jeffer. "Reducing Government Bureaucracy"., Futurist, Vol. 32, (1998).
 
30. Gill. S. (ed.) Globalization. Democratization and Multilateralism. London: Macmillan, United Nations University Press., 1997.
 
31. Howell, David C. Fundamental Statistics for the Behavioral Science. Boston: PWS- KENT   Publishing Company, 1989. 
 
32. Kitakiro. P.K. "Best Practices in Civil Service Reform for Sustainable Development"., Asian Review of Public Administration, Vol. 11. No.1. (2000).
 
33. Porter. M. E. The Competition in Global Industries. Boston: MA: Harvard Business School Press., 1986.
 
34. Porter. M. E. The Competitive Advantage of Nations, London: Macmillan., 1990.
 
35. Stoner, James A.& Freeman Edward. Management, N. J Prentic Hall USA., 1995.
 
36. Zeithaml,V. and A. Pursuraman. SERVQUAL., Journal of Retailing, Vol. 49, No. 4, (1989).