محمدعلی مرادی؛ محمدرضا هدایتی
چکیده
امروزه دیجیتالسازی اقتصاد با رویکرد ارتقای بهرهوری، افزایش رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال بهعنوان یکی از رویکردهای غالب در اغلب کشورهای جهان درآمده است. با توجه به ساختارهای سنتی حاکم بر تولید و تجارت کشور و پایین بودن توان رقابتی اقتصاد که با پایین بودن نرخ رشد بهرهوری، رشد اقتصادی نازل و نرخ بیکاری بالا بهویژه نرخ بیکاری دانشآموختگان ...
بیشتر
امروزه دیجیتالسازی اقتصاد با رویکرد ارتقای بهرهوری، افزایش رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال بهعنوان یکی از رویکردهای غالب در اغلب کشورهای جهان درآمده است. با توجه به ساختارهای سنتی حاکم بر تولید و تجارت کشور و پایین بودن توان رقابتی اقتصاد که با پایین بودن نرخ رشد بهرهوری، رشد اقتصادی نازل و نرخ بیکاری بالا بهویژه نرخ بیکاری دانشآموختگان همراه است؛ توسعه اقتصاد دیجیتالی برای حل بخشی از مشکلات کشور در ایران یک الزام و نه یک انتخاب است. هدف این پژوهش طراحی مدلی است که کشور را از یک اقتصاد مبتنی بر منابع به اقتصاد دیجیتالی انتقال دهد. با توجه به هدف این پژوهش، از «نظریه زمینه» استفاده میشود. در این روش اطلاعاتی که از طریق مصاحبه گردآوری میشود، منجر به تولید نظریه و مدل میشود. بر اساس این روش، دادههای مورداستفاده در آن، تجربهای و مبتنی بر دانش خبرگان است. برای تهیه، تدوین و طراحی مدل گذار در مرحله نخست ادبیات گذار مرور و بر اساس نتایج بهدستآمده، بخشی از ابعاد مدل شناسایی شد. در مرحله دو از رویکرد پژوهشی «نظریه زمینه» که مبتنی بر کدگذاری است، استفاده شد. برای این منظور از روش تحقیق کیفی، دانش ضمنی خبرگان اقتصاد دیجیتال که در این عرصه فعالند، دریافت شد. روش کدگذاری دارای سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی (گزینشی) است. حجم نمونه برای مصاحبه از خبرگان در چارچوب اشباع نظری، نهایی و متوقف شد و برای ارزیابی کیفیت و اعتبار یابی نتایج در روش تحلیل کیفی؛ معیارهای معرفی شده برای اعتبارسنجی در ادبیات، استفاده و از نرمافزار ATLAS.ti برای تحلیل یافتهها روش کیفی استفاده شد. درنهایت با تلفیق یافتههای ادبیات و یافتههای مصاحبه با خبرگان، مدل گذار براساس یک ساختار منطقی، طراحی و فرآیند تکاملی انتقال از وضع موجود به اقتصاد دیجیتال در ایران، شناسایی و معرفی شد. یافتهها موید این است که فرآیند تکاملی مدل کلان گذار به اقتصاد دیجیتال در ایران مبتنی بر مولفههایی است که در ابعاد تفصیلی برای گامهای شناسایی وضع موجود، فراهم کردن الزامات برای دستیابی به اقتصاد دیجیتالی، تبیین راهبردها و سیاستهای رشد و توسعه اقتصاد دیجیتالی، شناسایی فرصتهای پیش روی اقتصاد دیجیتالی، توسعه کاربردهای بخشی اقتصاد دیجیتالی و وضعیت مطلوب، یعنی دستیابی به اقتصاد دیجیتال، شناسایی و معرفی شده است.