طراحی مدل تکاملی گذار ایران به اقتصاد دیجیتال

مرادی, محمدعلی; هدایتی, محمدرضا

doi:10.22054/joer.2018.8692

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار دانشگاه تهران، دانشکده کارآفرینی، گروه توسعه کارآفرینی

² دانش آموخته ی کارشناسی ارشد مدیریت کارآفرینی( گرایش توسعه)

https://doi.org/10.22054/joer.2018.8692

چکیده

امروزه دیجیتال‌سازی اقتصاد با رویکرد ارتقای بهره‌وری، افزایش رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال به‌عنوان یکی از رویکردهای غالب در اغلب کشورهای جهان درآمده است. با توجه به ساختارهای سنتی حاکم بر تولید و تجارت کشور و پایین بودن توان رقابتی اقتصاد که با پایین بودن نرخ رشد بهره‌وری، رشد اقتصادی نازل و نرخ بیکاری بالا به‌ویژه نرخ بیکاری دانش‌آموختگان همراه است؛ توسعه اقتصاد دیجیتالی برای حل بخشی از مشکلات کشور در ایران یک الزام و نه یک انتخاب است. هدف این پژوهش طراحی مدلی است که کشور را از یک اقتصاد مبتنی بر منابع به اقتصاد دیجیتالی انتقال دهد. با توجه به هدف این پژوهش، از «نظریه زمینه» استفاده می‌شود. در این روش اطلاعاتی که از طریق مصاحبه گردآوری می‌شود، منجر به تولید نظریه و مدل می‌شود. بر اساس این روش، داده‌های مورداستفاده در آن، تجربه‌ای و مبتنی بر دانش خبرگان است. برای تهیه، تدوین و طراحی مدل گذار در مرحله نخست ادبیات گذار مرور و بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، بخشی از ابعاد مدل شناسایی شد. در مرحله دو از رویکرد پژوهشی «نظریه زمینه» که مبتنی بر کدگذاری است، استفاده شد. برای این منظور از روش تحقیق کیفی، دانش ضمنی خبرگان اقتصاد دیجیتال که در این عرصه فعالند، دریافت شد. روش کدگذاری دارای سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی (گزینشی) است. حجم نمونه برای مصاحبه از خبرگان در چارچوب اشباع نظری، نهایی و متوقف شد و برای ارزیابی کیفیت و اعتبار یابی نتایج در روش تحلیل کیفی؛ معیارهای معرفی شده برای اعتبارسنجی در ادبیات، استفاده و از نرم‌افزار ATLAS.ti برای تحلیل یافته‌ها روش کیفی استفاده شد. درنهایت با تلفیق یافته‌های ادبیات و یافته‌های مصاحبه با خبرگان، مدل گذار براساس یک ساختار منطقی، طراحی و فرآیند تکاملی انتقال از وضع موجود به اقتصاد دیجیتال در ایران، شناسایی و معرفی شد. یافته‌ها موید این است که فرآیند تکاملی مدل کلان گذار به اقتصاد دیجیتال در ایران مبتنی بر مولفه‌هایی است که در ابعاد تفصیلی برای گام‌های شناسایی وضع موجود، فراهم کردن الزامات برای دستیابی به اقتصاد دیجیتالی، تبیین راهبردها و سیاست‌های رشد و توسعه اقتصاد دیجیتالی، شناسایی فرصت‌های پیش روی اقتصاد دیجیتالی، توسعه کاربردهای بخشی اقتصاد دیجیتالی و وضعیت مطلوب، یعنی دستیابی به اقتصاد دیجیتال، شناسایی و معرفی شده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

خاکی، غلامرضا (1378)، روشتحقیقبارویکردیبهپایان‌نامه‌نویسی، تهران: کانون فرهنگی انتشاراتی درایت.

دانایی‌فرد، حسن و سیدمهدی الوانی (1386)، روش‌شناسی پژوهش‌های کیفی در مدیریت: رویکرد جامع، تهران: انتشارات صفار اشراقی.

دانایی‌فرد، حسن و سیدمهدی امامی (1386)، «استراتژی‌های پژوهش کیفی : تاملی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد»، اندیشه مدیریت، 1 (2)، 69-96.

عباس‌زاده، محمد (1391)، تاملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی، جامعه‌شناسی کاربردی ، (1)23 ، 34-19.

محمدپور، احمد (1392)، روش تحقیق کیفی (ضد روش 1)، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان، تهران.

Atkinson, R. D., and A. S. Mckay (2007), “Understanding the Economic Benefits of the Information Technology Revolution”, The Information Technology and Innovation Foundation.

Bell, D., (1973), “The Coming of Post-Industrial Society: A Venture in Social Forecasting”, New York: Basic Books, 1973, ISBN 0-465-01281-7.

Baumol, W. J., (2002), “The Free-market Innovation Machine: Analyzing the Growth Miracle of Capitalism”, Princeton: Princeton University Press.

Castells, M., (1996), “The Rise of the Network Society”, Blackwell, Oxford.

Castillo, M., (2013), “The Digital Economy for Structural Change and Equality”, United Nation.

Ciocoiu, C. N., (2011), “Integrating digital economy and green economy: opportunities for sustainable development. Academy of Economic Studies”, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, Volume 6, Issue 1.

Coyle, D., (1999), “The Weightless World”, Capstone Publishing, Oxford.

Creswell, W. j., (2007), “Qualitative inquiry and researchdesign”, Sage Publications.

De Meyer, A. and C. Loh (2004), “Impact of ICT on Government Innovation Policy: An International Comparison”, International Journal of Internet and Enterprise Management, 2(1), 1-29.

Fikirkoca, A., (2007), “Unravelling the Paradoxes of the (New) Digital Economy: Myths and Realities”, Critical Perspectives on International Business, 3(4), 337- 363.

Janowski, T. (2015), “Digital Government Evolution: From Transformation to Contextualization”, Government Information Quarterly, 32, 221–236.

Holmes, D., (2001), “E-government., E-business Strategies for Government”, Finland: WS Bookwell.

Glaser, B., (2001), “The Grounded Theory Perspective: Conceptualization Contrasted with Description”, Mill Valley, CA: Sociology Press.

Glaser, B. G. and A. L.Strauss (1967), “Awareness of Dying”, Chicago: Aidine.

Gorp, N. V. and O. Batura (2015), “Challenges for Competition Policy in a Digitalized Economy”, Directorate General for Internal Policies Policy Department: Economic and Scientific Policy, Erupean Parliament.

Gumming, J., (2015), “Act Government Digital Strategy 2016-2019”, Australian Government.

Blumer, H. (1954), “What Is Wrong with Social Theory?”, American Sociological Review, 19, 146–58.

Leadbeater, C. (1999), “Living on Thin Air: The New Economy”, Penguin, London.

International Herald Tribune (IHT), (2001), “Keeping E-Commerce Regulation-Free”, November 8.

Pattion, M. Q., (2002), “Qualitative Research and Evaluation Methods”, 3rd Edition, Sage Publications, London.

Schumpeter, J., (1939), “Business Cycles. A Theoretical, Historical and Statistical Analysis of the Capitalist Process”, McGraw-Hill Book Company.

Schumpeter, J., (1947), “The Creative Response in Economic History”, The Journal of Economic History, 7(2), 149-159.

Strauss, A., & Corbin, J. (1990), “Basics of Qualitative Research”, Thousand Oaks, CA: Sage.

Thompson, G., (2004), “Getting to Know the Knowledge Economy: ICTs, Networks and Governance”, Economy and Society, 33(4), 562-81.

Welfens, P. J. (2007), “Digital Social Market Economy-Towards a New Economic System”, In P. J. Welfens and M. Weske (Eds.), Digital Economic Dynamics. (20-62), Berlin, Springer.

Yang, K. (2003), “Neoinstitutionalism and E-Government: Beyond Jane Fountain”, Social Science Computer Review, 21(4), 432–442.

Zhao, F., J. Wallis and M. Singh (2015), “E-government Development and The Digital Economy: A Reciprocal Relationship”, Internet Research, 25(5), 734-766.

پژوهشنامه اقتصادی

طراحی مدل تکاملی گذار ایران به اقتصاد دیجیتال

مراجع

مراجع

دوره 18، شماره 68 - شماره پیاپی 1
فروردین 1397
صفحه 219-251

طراحی مدل تکاملی گذار ایران به اقتصاد دیجیتال

مراجع

مراجع

دوره 18، شماره 68 - شماره پیاپی 1فروردین 1397صفحه 219-251

دوره 18، شماره 68 - شماره پیاپی 1
فروردین 1397
صفحه 219-251