نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

چکیده

برآوردها و محاسبات نشان میدهد در سال 1395 بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور ایران حدود ۳۲ هزار میلیارد تومان است که حدود 6/2 درصد تولید ناخالص داخلی  کشور است. در پایان برنامه ششم توسعه اقتصادی اجتماعی کشور مقرر شده است این میزان به بیش از ۵ درصد و حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند. در این مقاله به دو سئوال اساسی پاسخ میدهیم: 1- آیا افزایش سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از تولید ناخالص داخلی ضروری است؟ و 2- با یک درصد افزایش در سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از  GDP،  سهم این بخش از رشد اقتصادی چقدر تغییر میکند؟ جهت پاسخ به این دو سوال، ابتدا سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از رشد اقتصادی ایران را به دو روش سهم بالفعل و سهم بالقوه، محاسبه و سپس مقایسه میشوند. نتایج برآوردها نشان میدهد میانگین رشد تولید ناخالص داخلی در ایران  طی دوره 2014-1990 حدود 8/3 درصد و سهم بالفعل فناوری اطلاعات و ارتباطات از این رشد اقتصادی که به روش حسابداری رشد به‌دست آمده، حدود 5/0 درصد است. سهم بالفعل بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات از رشد به‌جز سالهای 1990 تا 1992  همواره بیشتر از سهم بالقوه بوده است. از این رو، افزایش ارزش افزوده بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات، تولید ناخالص داخلی را به‌دلیل اثر سرریز دانش، سرریز بازار و سرریز شبکه بیشتر از مقدار افزایش ارزش افزوده بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات افزایش میدهد. بنابراین، افزایش سهم بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات از تولید ناخالص داخلی در اقتصاد ایران طی برنامهششم توسعه اقتصادی ضروری است. همچنین یک درصد افزایش در سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از GDP، رشد اقتصادی را به میزان 93/0 درصد افزایش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

Barro RJ, Sala-i-Martin (1995), Economic growth, McGraw-Hill, NewYork.
Barro, Robert J. (1998),“Notes on Growth Accounting”, NBER Working Paper 6654.
Chu, Nancy (2005), “ICT and Causality in the New Zealand Economy”, Proceedings of the 2005 International Conference on Simulation and Modelling.
Cisco (2003), “ICT and GDP Growth in the United Kingdom: A Sectoral Analysis”, Report to Cisco Systems by London Economics.
Dedrick J., V. Gurbaxani and K.L.Kraemer (2003), “Information Technology and Economic Performance: A Critical Review of the Empirical Evidence”, ACM Computing Surveys, 35 (1), 1–28.
Gordon, R. (2000), “Does the ‘New Economy’ Measure up to the Great Inventions of the Past?”, Journal of Economic Perspectives,14, 49–74.
Jorgenson, D.W. (1963), “Capital Theory and Investment Behavior”, American Economic Review, 53 (2), 247-259.
Jorgenson D (2001), “Information Technology and the U.S. Economy”, American Economic Review, 91: 1-32
Jorgenson DW and K. J. Stiroh (1995), “Computers and Growth”, Economics of Innovation and New Technology, 3– 4, pp. 295-316.
Jorgenson, D. W. and K. J. Stiroh (1999), “Information Technology and Growth”, AEA Papers and Proceedings.
Lucas, Robert E., Jr. (1988), “On the Mechanics of Development Planning”, Journal of Monetary Economics, 22.
Mankiw, N.G, D. Romer and D. N weil (1992), “A Contribution to the Empirics of Economic Growth”, Quarterly journal of Economics, 107: 407-37.
NIA (2011), “Smart Society: IT Issues and Strategies to Realize a Smart Society”, Seoul: National Information Society Agency.
ECD (2003b), “ICT and Economic Growth, Evidence from OECD Countries”, Industries and Firms, Paris.
Oliner, S, D. and D. E. Sichel (1994), “Computers and Output Growth Revisited: How Big is the Puzzle?”, Brookings Papers on Economic Activity, 1994(2): 273-334.
Oliner, S D. and D. E. Sichel (2000), “The Resurgence of Growth in the late 1990s: Is Information Technology the Story?”, mimeo, Federal Reserve Board, February.
Pohjola, M.(2000), “Information Technology and Economic Growth: A Cross Country Analysis”, UNU/WIDER Working Paper, No. 173.
Pohjola M. (2002), “New Economy in Growth and Development”, United Nation University, WIDER (Word Institute for Development Economics Research). Discussion Paper No. 67, A. at: www.wider.unu.edu.
Quah, D, (2002), “Technology Dissemination and Economic Growth: Some Lessons for the New Economy”, In Technology and the New Economy,ed Chong-En Bai and Chi-Wa Yuen Cambridge 3, PP 95-156.
Romer P (1986), “Increasing Returns and Long-run Growth”, Journal of Political Economy, 94: 1002-1037.
Romer P (1990), “Endogenous Technological Change”, Journal of Political Economy, 98: S71-S102.
Romer P (1994), “The Origins of Endogenous Growth”, Journal of Economic Perspectives, 8: 3-22.
Schreyer, P. (2000), “The Contribution of Information and Communication Technology to Output Growth: a Study of the G7 Countries”, STI Working Papers 2000/2, OECD, Paris.
Schreyer, P. (2002), “Computer Price Indices and International Growth and Productivity Comparisons”, Review of Income and Wealth, 48 (1), pp. 15-31, March.
Seri (2008), “Truth and Falsity on the National Competitiveness”, CEO Information, 682.
Souter, D. (2004), “ICT and Economic Growth in Developing Countries”, OECD-DAC Network on Poverty Reduction. Paris.
Van Ark, Bart. (2000), “Measuring Productivity in the New Economy: Towards a European Perspective”, De Economist (Quarterly Review of the Royal Netherlands Economic Association), No. 148 (1).