نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی و احد تهران مرکز

چکیده

ظهور نوآوری و انقلاب در مفهوم دانش و گسترش فعالیت‌های مبتنی‌بر دانش سبب پیدایش مرحله جدیدی از توسعه شده است. این تحول اساسی و کیفی در اقتصاد جهانی ماهیت فعالیت و رقابت را هم در داخل و هم در بین کشورها دچار دگرگونی کرده و خواهد کرد. در سال‌های اخیر با ظهور اقتصاد دانش، نوآوری نقش حیاتی‌تری در اقتصاد کشورها پیدا کرده است، به‌طوری که در برخی مقالات از اقتصادهای پیشرفته امروزی به‏عنوان اقتصادهای مبتنی‌بر نوآوری یاد می‌شود. این مقاله به بررسی اثر نوآوری در ارتقای بهره‌وری کل عوامل تولید در بین کشورهای درحال‌توسعه با درآمد متوسط پرداخته است. بدین‌منظور، بهره‏وری کل عوامل تابعی از متغیرهای جایگزین نوآوری(شامل تعداد اختراعات ثبت شده در یک میلیون نفر جمعیت، هزینه تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی و تعداد پژوهشگران در یک میلیون نفر جمعیت)، متغیر نرخ ثبت ‌نام ترکیبی به‏عنوان جایگزین سرمایه انسانی و در نهایت، متغیر درجه باز بودن اقتصاد در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو برای16 کشور در‌حال‌توسعه با درآمد متوسط جهان طی سال‌های 2007-1996 به روش پانل دیتا بیان‌کننده آن است که تمام متغیرهای مورد بررسی با بهره‌وری کل عوامل تولید رابطه مثبت و معنا‌داری دارند. 

کلیدواژه‌ها

امینی، علیرضا و زهره حجازی آزاد (1387)، «تحلیل نقش سرمایه انسانی و پژوهش و توسعه در ارتقای بهره‌وری کل عوامل (TFP) در اقتصاد ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال دهم، شماره 35.
امینی، علیرضا، هستی ریسمانچی و علیرضا فرهادی‌کیا (1389)، «تحلیل نقش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ارتقای بهره‌وری کل عوامل؛ یک تحلیل داده‌های تابلویی بین کشوری»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال سیزدهم، شماره 43.
انتظاری، یعقوب (1384)، «اقتصاد نوآور: الگویی جدید برای تحلیل سیاست‌گذاری توسعه علوم، فناوری و نوآوری»، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 35 و 36.
ربیعی، مهناز (1388)، «اثر نوآوری و سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران»، مجله دانش و توسعه، سال شانزدهم، شماره 26.
شاکری، عباس و تقی سالاری (1388)، «اثر مخارج تحقیق و توسعه بر اختراعات و رشد اقتصادی (تحلیل مقایسه‌ای بین کشورهای در‌حال‌توسعه و توسعه‌یافته)»، نشریه دانش و توسعه، شماره 29.
واعظ، محمد، سیدکمیل طیبی و عبدالله قنبری (1386)، «نقش هزینه‌های تحقیق و توسعه در ارزش‌افزوده صنایع با فناوری بالا»، فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، شماره 4.
Abaszade Talarposhti, Z. (2012), “The Investigation of Effect of R&D on Total Factor Productivity in Iran”. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(4).
Baldwin, J. (2001), Speaking Notes for Appearance before Standing Committee on Industry, Science and Technology, Ottawa, Canada: Statistics Canada.
Bush, V. (1945), Science, the Endless Frontier. National Science Foundation, Washington D. C.
Cameron, G. and J. Muellbauer (1994), R&D, Productivity, and the Case for a UK R&D Tax Credit. Nuffield College, Oxford.
Chang, C. L. and S. Robin (2008), “Public Policy, Innovation and Total Factor Productivity :An application to Taiwan’s Manufacturing industry”, Mathematics and Computers in Simulation, No.79.
Chen, Derek H. C. and H. Kee (2005), “A Model on Knowledge and Endogenous Growth”, World Bank, Working Paper 3539.
Crespi, F. and M. Pianta (2008), “Diversity in Innovation and Productivity in Europe”, Journal of Evolutionary Economics, No. 18.
Drucker, P. (1993), “Post-Capitalist Society. New York: Harper Collins”. Nonaka, I kujiro. 1994. A Dynamic Theory of Organizational Knowledge Creation. Organization Science, Vol. 5.
Edwards, S. (1992), “Trade Orientation, Distortions and Growth in Developing Countries”, Journal of Development Economics, No.39.
Edwards, S. (1998), “Openness, Productivity and Growth :What We Really Know?”, Economic Journal, No.108.
Fagerberg, J. (2002), “A Layman`s Guide to Evolutionary Economics”, International Conference: Industrial R&D and Innovation Policy Learning, Evolutionary Perspective and New Methods for Impact Assessment, organised by Norges Forskningråd (SAKI).
Fagerberg, J. (2003), Innovation: A Guide to the Literature, Center for Technology, Innovation and Culture.
Geriliches, Z. (1995), “Patent Statistics as Economic Indicator”, Journal of Economic Literature, Vol. 92.
INSEAD (2008), Global Innovation Index 2007-2008.
INSEAD (2009), Global Innovation Index 2008-2009.
INSEAD (2010), Global Innovation Index 2009-2010.
INSEAD (2013), Global Innovation Index 2012.
Griffith, R.; E. Huergo, J. Mairesse and B. Peters (2006), “Innovation and Productivity Across four European Countries”. Oxford Review of Economic Policy, Vol. 22, No. 4.
http://en.eustat.es/documentos/datos/PI_metod/IDH_1_3_i.asp#axzz2Hq29D7c3,WebEustat. International Standard Classification of Education ISCED 1997
Jones, C. I. (1995), “R&D-Based Models of Economic Growth”, The Journal of Political Economy, Vol. 103, No. 4.
Lucas, R. E. (1988), “On the Mechanics of Economic Development”, Jurnal of Monetary Economics, Vol. 22(1).
Marki, M. and P. J. Lane (2007), “A Search Theoretic Model of Productivity”, Science and Innovation. R& D Management, Vol. 4, No. 37.
Medda, G. and C. Piga (2003), On the Relationship between R&D and Productivity: A Treatment Effect Analysis. Department of Economics, Rensselaer Polytechnic Institute
Nelson, R. and E. Phelps (1966), “Investment in Humans, Technological Diffusion, and Economic Growth”. American Economic Review, Vol. 56.
Nightingale, P. (1998), “A Cognitive Model of Innovation”, Research Policy, Vol. 27.
OECD, (1996). “The Knowledge- Based Economy”.
OECD, (2008). “The Knowledge- Based Economy”.
OECD (1993), “The Measurement of Scientific Activities: Proposed Standard Practice for Surveys of Research and Experimental Development”, Paris.
Ortega, C. and A. G. Marin (2008), “Exploring the Relationship between R&D and Productivity: A Country-Level Study”, The Central Bank of Chile, Working Paper. No. 472.
Parisi, M. L., F. Schiantarelli and A. Sembenelli (2006), “Productivity, Innovation and R&D: Micro evidence for Italy”. European Economic Review, Issue 50.
Romer, D. (2001), Advanced Macroeconomics, McGraw-Hill, Irwin.
Romer, P. M. (1990), “Endogenous Technological Change”. Journal of Political Economy, Vol 98, No 5.
Romer, P. (1990), “Endogenous Technological Change”, Journal of Political Economy, Vol. 98, No. 5.
Romer, Paul M. (1986), “Increasing Returns and Long Run Growth”, Journal ofPolitical Economy, 94.
Schultz, T. (1961), “Investment in Human Capital”, The AmericanEconomic Review 51(1).
Schumpeter, J. (1942), Capitalism, Socialism and Democracy, 2nd Edition, George Alle London.
Solow, R. (1956), “A Contribution to the Theory of Economic Growth”. Quarterly Journal of Economy, No. 70.
Tang, J. and C. D. Lee (2007), “Multidimensional Innovation and Productivity”, Econ. Innov. New Techn, Vol. 16.
Ulku, H. (2004), “R&D, Innovation, and Economic Growth: An Empirical Analysis”. IMF Working Paper.
World Bank (2004), “Promoting Innovation in Developing Countries”.
World Economic Forum (2011), “The World Global Competitiveness Report 2010-2011”.