نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در چند دهه‏ گذشته رشد سریع مخارج سلامت‌ در میان کشورها و اختلاف قابل تامل در مخارج سلامت‌ سرانه‌ آن‌ها، سبب شده تا مطالعات بسیاری به شناسایی عوامل موثر بر مخارج سلامت‌ بپردازند. هدف این مطالعه شناسایی عوامل موثر بر مخارج سلامت‌‌ کل در میان کشورهای مختلف جهان با گروه‏های درآمدی مختلف است. برای این منظور از تکنیک داده‏های پانل برای 148 کشور طی سال‌های 2013-1995 با مدل اثرات ثابت بین کشورها استفاده‌کرده‌ایم. نتایج نشان داده‌اند که برخلاف مطالعات پیشین در سطح کلان، تاثیر متغیر سالمندی جمعیت در گروه کشورهای با درآمد متوسط بالا و بالا -که بیشترین رشد جمعیت سالمند را در این سال‌ها داشته‌اند- مثبت و معنی‌دار بوده و در گروه کشورهای با درآمد بالا بیشترین تاثیر را داشته است. درآمد نیز یکی دیگر از عوامل موثر بر مخارج سلامت‌ است که همراه با امید به زندگی و سهم جمعیت زیر 14 سال، در هر چهار گروه درآمدی معنادار بوده‌ است. عامل دیگر، متغیر بودجه‌ دولت است که در همه‌ گروه‌ها به‌جز گروه کشورهای با درآمد پایین، معنی‌دار بوده است‌. این نتیجه می‌تواند ناشی از جانشینی کمک‌های خارجی دریافتی و مخارج دولت بر بخش سلامت از منابع داخلی این کشورها باشد. همچنین کشش درآمدی در تمامی گروه‌ها کوچک‌تر از یک برآورد شده‌‌ که نشان می‌دهد خدمات سلامت در همه‌ کشورها، کالایی ضروری به‌شمار می‌آید.

کلیدواژه‌ها

پوررضا، ابوالقاسم و رقیه خبیری نعمتی (1385)، «اقتصاد بهداشت و سالمندی»، سالمند.1(2):87-80.
عمادزاده، مصطفی و زهرا قندهاری (1392). «سلامتی و رشد اقتصادی»، نشر: جهاد دانشگاهی واحد اصفهان
کرمی‌متین، بهزاد، ستار رضایی، سیروس علی نیا، فرامرز شااحمدی  و علی کاظمی‌کریانی  (1392)، «سالمندی در ایران 1410هشداری برای نظام سلامت»، طب و تزکیه. 22(2): 18-9.
همایی‌راد، عنایت‌الله  و علی حسین صمدی (1391)، «بررسی عوامل موثر بر مخارج سلامت‌ در کشورهای اکو با استفاده از رویکرد بلندمدت داده‌های پانلی»، کنفرانس‌های سالیانه اقتصاد سلامت
یاوری، کاظم، مهدی باسخا، حسین صادقی و عبدالله ناصری (1394)، «نگاهی بر آثار اقتصادی پدیده سالمندی»، سالمند.10(1): 105-92.
Baltagi, B. H. and F. Moscone (2010), “Health Care Expenditure and Income in The OECD Reconsidered: Evidence from Panel Data. Economic Modelling”, 27(4):804-811.
Barros, P. P. (1998), “The Black Box of Health Care Expenditure Growth Determinants”, Health Economics, 7:533-544.
Blomqvist, Å. G. and R. A. L. Carter (1997), “Is Health Care Really a Luxury?” Journal of Health Economics, 16(2):207-229.
Christiansen, T., M. Bech, J. Lauridsen and P. Nielsen, (2006), “Demographic Changes and Aggregate Health-Care Expenditure in Europe”, Enepri research report ,no.32, AHEAD WP6B
Crivelli, L., M. Filippini, and I. Mosca (2005) “Federalism and Regional Health Care Expenditures: An Empirical Analysis for the Swiss Cantons”, Health Economics, 15:535-541.
Di Matteo, L. (2004). “What Drives Provincial Health Expenditure”, Canadian Tax Journal/ Revue fiscale canadienne Canadian Tax Journal, 52(4):1102-1120.
Dreger, C. and H. E. Reimers (2005), “Health Care Expenditures in OECD Countries: A Panel Unit Root and Cointegration Analysis”, IZA Discussion paper series, no.1469.
Felder, S., A. Werblow and P. Zweifel (2010) “Do Red Herrings Swim in Circles? Controlling for the Endogeneity of Time to Death”, Journal of Health Economics, 29:205-212.
Garber, A. M., T. E. MaCurdy and M. C. McClellan (1998), “Medical Care at the End of Life: Diseases, Treatment Patterns, and Costs”, National Bureau of Economic Research. NBER Working Paper, no. 6748.
Gbesemete, K. P., and U. G. Gerdtham (1992), “Determinants of Health Care Expenditure in Africa: A Cross-Sectional Study”, World development, 20(2):303-308.
Gerdtham, U.G. and Jönsson, B. (2000), “International Comparisons of Health Expenditure: Theory,data and econometric analysis”, In A. J. Culyer & J. P. Newhouse, eds. Handbook of Health Economics. Amsterdam: Elsevier:11-53.
Gerdtham,U.G., B. Jönsson, M. MacFarlan and H. Oxley (1998), “The Determinants of Health Expenditure in The OECD Countries: A Pooled Data Analysis”. In Health, the Medical Profession, and Regulation , Springer US,:113-134.
Gerdtham, U.G.(1992), “Pooling International Health Expenditure Data”, Health Economics 1:217-231.
Hansen, P. and A. King (1996), “The Determinants of Health Care Expenditure: A Cointegration Approach”, Journal of Health Economics, 15(1):127-137.
Herwartz, H. and B. Theilen, (2003), “The Determinants of Health Care Expenditure: Testing Pooling Restrictions in Small Samples”, Health Economics, 12(2):113-124.
Hitiris, T., and J. Posnett (1992) “The Determinants and Effects of Health Expenditure in Developed Countries”, Journal of Health Economics, 11(2):173-181.
Hosoya, K. (2014), “Determinants of Health Expenditures: Stylized Facts and a New Signal” Modern Economy, 5(13):1171-1180.
Ke, X., P. Saksenaa and A. Holly (2011), “The Determinants of Health Expenditure: A Country-Level Panel Data Analysis”, WHO-RDI, December.
Leu, R. E. (1986), “Public and Private Health Services: Complementarities and Conflicts”, In A. J.Culyer & B. Jönsson, eds. Public and Private Health Services: Complementarities and Conflicts.Oxford: Blackwell
Lu, C., M. T. Schneider, P. Gubbins, K. Leach-Kemon, D. Jamison and C. J. Murray (2010), “Public Financing of Health in Developing Countries: A Cross-National Systematic Analysis”, The Lancet, 375(9723):1375-1387.
McCoskey, S. K. and T. M. Selden, (1998), “Health Care Expenditure and GDP: Panel Data Unit Root Test Results”, Journal of Health Economics 17:369-376.
Murthy, N. R. V. and A.Okunade (2009), “The Core Determinants of Health Expenditure in the African Context: Some Econometric Evidence for Policy”, Health Policy, 91(1):57-62.
Murthy, N. R. V. and V. Ukpolo (1994), “Aggregate Health Care Expenditure in the United States: Evidence from Cointegration Tests”, Applied Economics 26(8): 797-802.
Newhouse, J. P. (1992), “Medical Care Costs: How Much Welfare Loss?”, The Journal of Economic Perspectives, 6(3):pp.3-21.
Newhouse, J. P. (1977), “Medical-Care Expenditure: A Cross-National Survey”, The Journal of Human Resources, 12(1):115-125.
O'Connell, J. M. (1996), “The Relationship between Health Expenditures and the Age Structure of the Population in OECD Countries”, Health economics,5(6):573-578.
Okunade, A. A., M. C. Karakus and C. Okeke (2004), “Determinants of Health Expenditure Growth of the OECD Countries: Jackknife Resampling Plan Estimates”, Health Care Management Science, 7(3):173-183.
Okunade, A. A. and V. N. Murthy (2002), “Technology as a ‘Major Driver’of Health Care Costs: A Cointegration Analysis of the Newhouse Conjecture”, Journal of health economics, 21(1):147-159.
Tchoe, B. and S. H. Nam (2010), “Aging Risk and Health Care Expenditure in Korea”, International Journal of Environmental Research and Public Health, 7(8):3235-3254.
United Nations (2013), “World Population Ageing 2013”, Department of Economic and Social Affairs, Population Division ST/ESA/SER.A/348.
United Nations, (2015, “World Population Ageing 2015”, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (ST/ESA/SER.A/390).
Van Elk, R., E. Mot, and P. H. Franses (2009), “Modeling Healthcare Expenditures: Overview of the Literature and Evidence from a Panel Time-Series Model”, Expert Review of Pharmacoeconomics & Outcomes Research. CPB Netherlands Bureau for Economic Policy Analysis Discussion Paper No.121.
Werblow, A., S. Felder and P. Zweifel (2007), “Population Ageing and Health Care Expenditure: A School of “Red Herrings”?”, Health Economics,16:1109-1126.
Zweifel, P., S. Felder and M. Meier (1999), “Ageing of Population and Health Care Expenditure: A Red Herring?”, Health Economics, 8:485-496.