نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف این تحقیق تخمین میزان نیروی کار پنهان در صنایع کارخانه‌ای ایران بوده است. برای این هدف از پانلی از 22 صنعت کارخانه‌ای ایران براساس کدهای دو رقمی SIC طی دوره زمانی سال‌های 91-1374، استفاده شده است. حداقل نیروی کار لازم جهت تولید مقدار معین محصول را میزان بهینه اشتغال در نظر گرفته‌ایم. برای محاسبه میزان بهینه اشتغال، ابتدا تابع مرزی اشتغال برآورد و سپس با مقایسه ،میزان بهینه اشتغال و میزان واقعی آن، ‌بیکاری پنهان تخمین زده شد. بنگاه‌ها تمایل دارند کمترین میزان نیروی کار را به خدمت گیرند، اما در عمل نیروی کار استخدام شده بیش از آن مقداری است که برای تولید میزان مشخصی از محصول لازم است. برای این کار پس از تخمین نیروی کار بهینه تخمین، اشتغال واقعی با اشتغال بهینه مقایسه و مازاد آن که مبین بیکاران پنهان هستند، محاسبه شد. برای تخمین کشش اشتغال نسبت به دستمزد، مقدار تولید و میزان سرمایه از تابع کاب- داگلاس استفاده شده است. نتیچه مطالعه نشان می‌دهد که همه صنایع ایران با بیکاری پنهان مواجه هستند. متوسط بیکاری پنهان در صنایع کارخانه‌ای ایران بیش از 47 درصد تخمین زده شده است. بیشترین بیکاری پنهان در گروه صنایع متفرقه ( 75 درصد) و پس از آن صنایع کانی غیرقلزی (8/74 درصد) بوده و کمترین آن هم مربوط به صنایع نساجی، پوشاک و چرم (2 درصد) و صنایع چوب (6 درصد) است. میزان بیکاری پنهان در صنایع تولیدکننده فلزات اساسی بییش از 53 درصد و در صنایع ماشین آلات برقی و غیر برقی و وسائط حمل‌ونقل نیز بیش از 58 درصد بوده است. بالا بودن نیروی کار مازاد نه تنها موجب عدم کارایی و بهره‌وری در این صنایع شده، بلکه هزینه تولید آنها را بالا برده و از توان رقابتی آنها می‌کاهد. 

کلیدواژه‌ها

امدادی، فاطمه، (1379)، «بررسی عوامل موثر بر اشتغال در ایران با تاکید بر بخش صنعت (کارگاه‌های بزرگ صنعتی) طی چهل سال اخیر»، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا.
بختیاری، صادق و یحیی‌آبادی، ابوالفضل (1380)، «تحلیل تغیرات ساختاری در اشتغال و بررسی انتقال نیروی کار بین بخش‌های اقتصادی ایران»، مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شماره 1-2، صص 55-76.
پوراحمد، احمد؛ باباخانی، رحمان و طاهرخوانی، مهدی (1381)، «نقش نواحی صنعتی در اشتغال و کاهش مهاجرت‌های روستایی»، مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره 43، صص 43-56.
صباغ کرمانی، مجید و جمشیدی، رمضان، (1380)، «تجزیه تحلیل روند اشتغال و تغییرات ساختاری در بخش صنعت در استانهای مختلف ایران»، مجله پژوهشهای اقتصادی دانشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس تهران، شماره1،بهار1380، صص 4-17.
مشیری، سعید و التجابی، ابراهیم (1387)، «اثر تغییرات ساختاری بر رشد اقتصادی کشورهای تازه صنعتی شده»، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 36، پاییز 1387، صص 85-113.
یوسفی، محمدقلی (1392)، «مقایسه ظرفیت بالقوه و بالفعل اشتغالزایی در صنایع کارخانه‌ای ایران" مجلس و راهبرد، سال بیستم، شماره 76 صص 35-68.
یوسفی محمدقلی؛ آماده، حمید و کریمی‌دستنائی، زهری (1392)، «تغییرات ساختاری و تاثیر آن بر اشتغال صنعتی در صنایع کارخانه‌ای ایران»، فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی، سال یازدهم، شماره 28، صص19-137.
یوسفی محمدقلی؛ آماده، حمید و کریمی دستنائی، زهری (1392)، «بررسی میزان ایجاد و تخریب شغل و تفکیک اثرات ساختاری ایستا پویا و ثابت بر اشتغالزایی در صنایع کارخانه‌ای ایران»،  فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، شماره 9.
Aigner, D. J., Lovell, C. A. K., and Schmidt, P. (1977), “Formulation and Estimation of Stochastic Frontier Production Function Models”, Journal of Econometrics, 6: 21-37.
Ambedkar, B. R. (1918), “Small Holdings in India and their Remedies”, Journal of the Indian Economic Society, Vol. I. Reproduced in Moon, V. W. (ed.) (1979), Babasaheb Ambedkar: Writings and Speeches, Vol. 6.
Austin, G., and Sugihara, K. (2010), Labour-intensive Industrialization in Global History, Abingdon, UK: Rutledge.
Baumol, W. J. (1967), “Macroeconomics of Unbalanced Growth: Theanatomy of  Urban Crisis”, The American Economic Review 57,415-426.
Bhorat, H. (1999), “The Impact of Trade and Structural Changes on Sectoral Employment in South Africa”, The South African Journal of Economics, Vol. 67(2).
Bryce, M. D. (1960), Industrial Development: A Guide For Accelerating Economic Growth, New York, McGraw Book Company.
Brechling, F., O'Brein, P. (1967), “Short-run Employment Function in Manufacturing Industries: An International Comparison”, Review of Economic Studies,Vol. 10.
Caird, James (1884), India, the Land and the People, Cassel andCompany, London.
Chenery, H. B, (1960), “The Pattern of Industrial Growth”, American EconomicRreview,Vol. 50, No. 4, pp. 624-53.
Chenery, H. B. (1979), Structural Change and Development Policy, New York:Oxford University Press.
Chenery, H. B., and Syrquin, M. (1975), Patterns of Development, 1957-1970. Oxford University Press, London.
Chenery, Hollis, Robinson, S. and Syrquin, M. (1986), Industrialization and Growth: A Comparative Study, Published for the World Bank by OxfordUniversity Press.
Chenery, H. B. and Taylor, L. (1968), “Development Patterns Amongcountries and Overtime”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 50, No. 4, pp. 391-416.
Clark, Colin (1957), The Conditions of Economic Progress, Macmillan, London.
Dennison, E. F. (1966), The Sources of Economic Growth in the US and the alternatives before us. National Bureau of Economic Research, Paper 13.
Davis, S. J. (1987),Fluctuations in the pace of labour Reallocation, Carnegie-Public Rochester Series on Policy,27 335-402.
Davis, Steven J., Haltiwanger, J. C., and Schuh, S. (1996), “Job Creation and Destruction”, Cambridge, MA: MIT Press.
Davies, A. and Lahiri, K. (2000), “Re-examining the Rational Expectations Hypothesis Using Panel Data on Multi-Period Forecasts”, Analysis of Panels and Limited Dependent Variable Models, Cambridge University Press.
Devine, P., Lee, J., Jones, N., and Tyson, W. J. (1976), An Introduction toIndustrial Economics,3rd ed. London, Allen &Unwin,P26.
Eberts, Randall W. and Montgomery, Edward B. (1994), “Employment Creation and Destruction: An Analytical Review”, Federal Reserve Bank of Cleveland,Economic Review 30, 1994, (3):14–26.
Fabricant, S. (1942), Employment in Manufacturing, 1899-1939, New York: NBER.
Fagerberg, Jan (2000), Technological Progress, Structural Change and Productivity Growth a Comparative Study, Center for Technology, Inno6ation and Culture, Uni6ersity of Oslo, P. O. Box 1108 Blindern, 0317 Oslo, Norway.
Farrell, Michael J. (1957), “The Measurement of Productive Efficiency”, Journal of theRoyal Statistical Society, Series A, General, 120: 253-82.
Fisher, A. G. B. (1939), “Primary, Secondary and Tertiary Production,” EconomicRecord15, June, 24–38.
Fried, H., Lovell, C. A. K. and Schmidt, S. (eds) (1993), The Measurement of Productive Efficiency, Oxford: Oxford University Press.
Haltiwanger, John and Schuh, Scott (1999) “Gross Job Flows between Plants anIndustries ”, New England Economic Review (March/April): 41–64.
Harris, J., and Todaro, M. (1970), “Migration, Unemployment and Development: A Two-sector Analysis”, The American Economic Review, 126-142.
Harris, M. and Mátyás, L. (1998), “The Econometrics of Gravity Models”, Melbourne Institute Working Paper No. 5/98.
Heshmati A. and Ncube, Mkhululi (2003), “An Econometric Model of Employment in Zimbabwe’s Manufacturing Industries”, Department of Economics Göteborg University, Economics and Finance No. 277.
Kaldor, Nicholas (1957), “A model of Economic Growth”, Economic Journal, vol. 67,pp. 591-624.
Kaldor, Nicholas (1978), Causes of the slow rate of growth of the United Kingdom, InFurther Essayson Economic Theory, London: Duckworth.
Kalirajan, K. P. (1995), “Disguised Unemployment of Labour: A Suggested Methodology of Measurement”, Applied Economics, 27, 879-81.
Kalirajan, K. P. and Shand, Ric (1994), Economics in disequilibrium: an approach from the frontier, New Delhi: Macmillan Press.
Kumbhakar, S. C. and Hjalmarsson, L. (1995), “Labour-use Efficiency in Swedish SocialInsurance Offices”, Journal of Applied Econometrics 10, 33-47.
Kumbhakar, S. C. and Hjalmarsson, L. (1998), “Relative Performance of Public and PrivateOwnership under Yardstick Competition: Electricity Retail Distribution”, EuropeanEconomic Review, 42, 97-122.
Kumbhakar S. C. and Hjalmarsson L. (1995), “Labour-Use Efficiency in Swedish SocialInsurance Offices”, Journal of Applied Econometrics 10, 33-47.
Kuznets. S. (1957), On Comparative Study of Economic Structure and Growth of Nation, National Bureau of Economic Research, New York.
Kuznets, Simon (1966), Modern Economic Growth: Rate, Structure, and Spread. New Haven, Connecticut: Yale University Press.
Layard, P. R. G. and Saigal J. C. (1966), “Educational and Occupational Characteristics of Manpower: an International Comparison”, British Journal of Industrial Relations, Vol. 4, No 2. R.
Layard, P. R. G. and Nickell, S. (1986), “Unemployment in Britain”, Economica 53, S89-S121.
Lewis, W. A. (1954), Economic Development with Unlimited Supplies of Labour, The Manchester School, XXII(2), pp. 139–191.
Lilien, D. M. (1982), “Sect Oral Shifts and Cyclical Unemployment”, Journal of Political Economy, 90 777-793.
Lilien, D. M. (1990), Labor Market Dispersion and the Natural Rate of Unemployment, Manuscript, University of California, Irvine, CA.
Loungani, P., Rush, Mark and Tve, A. (1990), “Stock Market Dispersion and Unemployment”, Journal of monetary Economics, Vol. 25, no 3,June,pp. 367-388.
Lucas, Robert (1988), “On The Mechanics of Economic Development”, Journal ofMonetary Economics, Vol. 22.
Mathur, P. N. (1963), An Efficient Path of Technological Transformation of an Economy in Barna, Tibor (Editor) Structural Interdependence and Economic Development, Macmillan.
Meeusen, W. and van den Broeck, J. (1977), “Efficiency Estimation from Cobb-Douglasproduction Functions with Composed Error”, International Economic Review. 18:435-44.
Nurkse, Ragnar (1953), Problems of Capital Formation in Underdeveloped Countries, Basil Blackwell, Oxford.
Peneder, M. (2002). Industrial Structure and Aggregate Growth, WIFO Working Papers 182, Vienna.
Prakash, Shri (1977) Educational System of India- An Econometric Study, Concept,N. Delhi.
Prakash, S. and Balakrishnan, B. (2005), Input and Output Modeling of Employment andProductivity As Base of Growth. Proceeding of Fifteenth International Conference on Input  Output Techniques, Peoples, University of China, Beijing.
Prasad, E. (1996), Sectoral Shifts and Structural Change in the Japanese Economy: Evidence and Interpretation, Research Department, International Monetary Fund, Washington, DC 20431, USA.
Rada, Codrina, and Taylor, Lance (2006) , Developing and Transition Economies in the Late20th Century: Diverging Growth Rates, Economic Structures, and Sourcesof Demand, Background paper prepared for the World Economic and SocialSurvey 2006: Diverging Growth and Development.
Rissman ,Ellen R. (1993), “Wage Growth and Sect oral Shifts: Phillips Curveredux”, Journal of Monetary Economics,Vol. 45, No. 2, April, pp. 249-268.
Rao, V. K. R. V. (1938), “The Problem of Unemployment in India”, Indian Journal of Economics, Vol. 18, No. 4,  pp. 627-634.
Rosenstein-Rodan, Paul (1943), “Problems of Industrialisation of Eastern and South-eastern Europe”, Economic Journal, Vol. 53, Nos. 210/211, pp. 202-211.
Ross, Jaime (2000), Development Theory and the Economics of Growth, AnnArbor, Michigan: University of Michigan Press.
Roy, Satyaki (2007), “Structural Change in Employment in India Since 1980s: How Lewisian is it”,, Published in: Social Scientist , Vol. 36, No. 11-12 (2008): pp. 47-68.
Schuh, Scott and Robert, K. Triest. (1999), “Gross Job Flows and Firms. ” Proceedings of the American Statistical Association, Statistics Section, pp. 13–22.
Sen, Amartya K. (1966), “Peasants and Dualism with or without Surplus Labour”, Journal of Political Economy, Vol. 74, No. 5, pp. 425-450.
Solow, R. (1962), “Technical Progress Capital Formation and Economic Growth”, American Economic Review, Vol. 52.
Soubbotian, T. (2004), Beyond Economic Growth: An Introduction to Sustainable Development, Washington, DC: The World Bank.
Syrquin, Moshe (1986), Productivity Growth and Factor Reallocation, In Industrialization and Growth, in Hollis B. Chenery, Sherman Robinson and Moshe Syrquin, eds. New York:Oxford University Press.
Syrquin, M. (1988) ,“Growth and Structural Change in Latin America 1960: Comparative Analysis”, Economic and Cultural change, Vol. 34. no3. P 433.
Timmer, Marcel, (1999), The Dynamics of Asian Manufacturing: A Comparative Perspective, 1963-1993, PhD Thesis, Eindhoven Centre for Innovation Studies.
Todaro, M. (1969), “A Model of Labor Migration and Urban Unemployment in Jess Developed Countries”, American Economic Review, 59: 138-48.
Tuyen Tran and Doan, Tinh (2010), “Industrialization, Economic and Employment Structure Changes in Vietnam During Economic Transition”, College of Economics, Department of Economics, Vietnam University.
UN (1949), National and International Measures for Full Employment, United Nations, New York.
World Bank,(1996), “China: reform of State-owned Enterprises”, Report No. 14924-CHA, Washington DC.
UNIDO, (1988), Industrial Development,No8. New York.
Wu, Yanrui (1996), Productive performance in Chinese enterprises, London: Macmillan Press.
Wu, Harry X (2000), “Comparative Labour Productivity in the Chinese Manufacturing Industries: Could Structural Changes Explain THE GAP?”, paper prepared for the Australian Chinese  Economic Prepared for the 11th Annual International Conference of the Chinese Economic Studies Association (Australia), University of Melbourne, 15-16 July.
Yap, L. (1976), “Rural-urban migration and urban underemployment in Brazil”, Journal of Development Economics, 3: 227-43.
Yousefi, Mohammadgholi (1994), Industrialization and Trade Policies of OPEC Countries, Deep and Deep Publisher, New Delhi.