نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی و کارشناس بانک مرکزی

2 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

3 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

مقاله حاضر قصد دارد رابطه متقابل بین برخی از مهم‌ترین متغیرهای اقتصاد کلان و کیفیت پورتفوی وام بانک‌های کشور ایران را با استفاده از یک روش خودرگرسیون برداری پانل (PVAR) که ویژگیهای خاص بانک‌ها را نیز کنترل میکند، مورد مطالعه قرار دهد. به همین منظور، در این مطالعه از دادههای فصلی پانل مربوط به تمام بانک‌های کشور و برخی از متغیرهای مهم اقتصاد کلان در دوره 1392-1381 استفاده شده است. متغیرهای این پژوهش، نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات به عنوان شاخص کیفیت پورتفوی وام بانک‌ها، نرخ رشد اقتصادی، نرخ سود حقیقی تسهیلات، پایه پولی و نرخ رشد تسهیلات است. نتایج پژوهش نشان میدهد که یک شوک مثبت به نرخ سود حقیقی تسهیلات و نرخ رشد تسهیلات، کاهش نسبت مطالبات غیرجاری بانک‌ها را به دنبال دارد در حالی که انتشار پول بیشتر توسط بانک مرکزی (شوک مثبت به پایه پولی) باعث کیفیت بدتر پورتفوی وام بانک‌ها میشود، ضمن آنکه اثر کاهشی نرخ رشد اقتصادی بر نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات بانک‌ها از نظر آماری معنیدار نیست. همچنین اثر بازخوردی نسبت مطالبات غیرجاری بانک‌ها بر متغیرهای اقتصاد کلان به این شکل بوده است که در نتیجه یک شوک مثبت به این نسبت (وخامت کیفیت پورتفوی وام بانک‌ها)، رکود اقتصادی تشدید شده، پایه پولی به طور معنیداری افزایش یافته و نرخ رشد تسهیلات اعطایی بانک‌ها کاهش معنیداری یافته است، در حالی که اثر معنیداری بر نرخ سود حقیقی تسهیلات مشاهده نمیشود.

کلیدواژه‌ها

حیدری، مهدی (1389)، «تحلیل تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر نرخ نکول تسهیلات بانکی ایران طی دوره 1388-1379»، پایان نامه، مقطع کارشناسی ارشد رشته توسعه اقتصادی و برنامه­ریزی ،دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، گروه اقتصاد.
حیدری، هادی، زواریان، زهرا و نوربخش، ایمان (1390)، «بررسی اثر شاخص­های کلان اقتصادی بر مطالبات معوق بانک‌ها»، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی11(1): 219-191.
نماگرهای اقتصادی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، فصل چهارم 1381- فصل چهارم 1392.
همتی، عبد‌الناصر. و محبی­نژاد، شادی (1388)، «ارزیابی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک اعتباری بانک‌ها»، پژوهشنامه­ اقتصادی، ویژه­نامه بانک، (6): 59-33.
Abrigo M.R.M., Love I. (2015),“Estimation of Panel Vector Autoregression in Stata: a Package of Programs”, statalist.
Babouˇcek, I., Janˇcar, M. (2005), “Effects of Macroeconomic Shocks to the Quality of the Aggregate Loan Portfolio”, Czech National Bank, Working Paper Series, No. 1., 1–62.
Berge, T.O., Boye, K.G. (2007),”An analysis of bank’s problem loans”, Norges Bank Economic Bulletin, 78, 65–76.
Berger, A., DeYoung, R. (1997), “Problem Loans and Cost Efficiency in Commercial Banks”, Journal of Banking and Finance, 21,849–870.
Bofondi, M., Ropele, T. (2011), “Macroeconomic Determinants of Dad Loans: Evidence from Italian Banks”, Questioni di Economia eFinanza, Bank of Italy Occasional Papers No. 89.
Breuer, J.B. (2006), “Problem Bank Loans, Conflicts of Interest, and Institution”, Journal of Financial Stability, 2, 266–285.
Carey, M. (1998), “Credit Risk in Private Debt Portfolios”, Journal of Finance, 53, 1363–1387.
Castro, V., (2013), “Macroeconomic Determinants of the Credit Risk in the Banking System: The case of the GIPSI”, Economic Modelling, 31.
Dovern, J., Meier, C. P., Vilsmeier, J. (2008), “How Resilient is the German Banking System to Macroeconomic Shocks?”, Working Paper No. 1419, Kiel Institute for the World Economy.
Espinoza, R., Prasad, A. (2010), “Nonperforming Loans in the GCC Banking Systems and their Macroeconomic Effects”, IMF Working Paper, 10/224.
Filosa, R., (2007), “Stress Testing of the Stability of the Italian Banking System: a VAR Approach”, Heterogeneity and Monetary Policy, 703, 1–46.
Gambacorta, L., Mistrulli, P.E., (2004), “Does Bank Capital Affect Lending Behaviour?”, Journal of Financial Intermediation, 13, 436–457.
Hoggarth, G., Sorensen, S., Zicchino, L., (2005), “Stress Tests of UK BanksUusing a VAR Approach”, Working Paper 282. Bank of England.
Louzis, D.P., Vouldis, A.T., Metaxas, V.L. (2011), “Macroeconomic and Bank-specific Determinants of Non-performing Loans in Greece: A Comparative Study of Mortgage, Business and Consumer Loan Portfolios”, Journal of Banking & Finance, 36,1012–1027.
Love, I., Turk A.R., (2014), “Macro-financial Linkages in Egypt: A Panel Analysis of Economic Shocks and Loan Portfolio Quality”, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money 28, 158-181
Marcucci, J., Quagliariello, M., (2008), “Is Bank Portfolio Riskiness Procyclical? Evidence from Italy using a Vector Autoregression”, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 18, 46–63.
Nkusu, M., (2011), “Nonperforming Loans and Macrofinancial Vulnerabilities in Advanced Economies”, IMF Working Paper No11/161.
Pesola, J. (2001), “The Role of Macroeconomic Shocks in Banking Crises”, Bank of Finland Discussion Papers 6.
Pesola J. (2007), “Financial Fragility, Macroeconomic Shocks and Banks’ Loan Losses: Evidence from Europe”, Bank of Finland Discussion Papers15.
Podpiera, J., Weill, L. (2008), “Bad luck or Bad Management? Emerging Banking Market Experience”, Journal of Financial Stability, 4, 135–148.
Quagliariello, M. (2007), “Banks’ Riskiness over the Business Cycle: A Panel Analysis on Italian Intermediaries”, Applied Financial Economics 17, 119–138.
Reinhart, C., Rogoff, K., (2010), “From Financial Crash to Debt Crisis”, NBER Working Paper 15795.
Rinaldi, L., Sanchis-Arellano, A. (2006), “Household Debt Sustainability: What Explains Household Non-performing Loans? An Empirical Analysis”, ECB Working Paper.
Salas, V., Saurina, J. (2002), “Credit Risk in Two Institutional Regimes: Spanish Commercial and Savings Banks”, Journal of Financial Services Research, 22, 203–224.
Zribi, N. and Y. Boujelbene, (2011), “The Factors Influencing Bank Credit Risk: The Case Of Tunisia”, Journal of Accounting and Taxation, 3(4), 70-78.