نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناس ارشد توسعه و برنامه‌ریزی اقتصادی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

مقاله حاضر به شناسایی زنجیره­های تولید[1] با استفاده از شاخص میانگین طول انتشار[2]برای اقتصاد ایران با استفاده از جدول داده ـ ستانده سال 1380 می‌پردازد. ابتدا به اندازه­گیری پیوند­های پسین و پیشین فعالیت‌ها می‌پردازیم و سپس، ماتریس شاخص میانگین طول انتشار و در نهایت، شناسایی زنجیره‌های تولیدی را با استفاده از جدول داده ـ ستانده تجمیع شده شش بخشی و بیست‌‌وهشت بخشی  به‌دست می‌آوریم.  نتایج حاکی از آن است که با بررسی پیوندهای پسین و پیشین فعالیت‌های اقتصادی، بخش­های صنعت و آب،برق و گاز به‌عنوان بخش­های کلیدی شناسایی شدند.همچنین با مقایسه میانگین طول  انتشارهای پسین و پیشین  نتایج نشان می‌دهند که بزرگ‌ترین میانگین طول انتشار پیشین متعلق به بخش کشاورزی و سپس، بخش معدن و کوچک‌ترین مقادیر متعلق به بخش خدمات و ساختمان است. بزرگ‌ترین میانگین طول انتشارهای پسین نیز متعلق به بخش ساختمان و کشاورزی و کوچک‌ترین مقادیر متعلق به بخش معدن و خدمات است. نکته  و نتیجه مهم  این بوده که  در هر دو مورد ـ جدول 6 بخشی و جدول 28 بخشی ـ بخش معدن در بین فعالیت‌های اقتصادی در ابتدای چرخه تولید اقتصاد ایران قرار  می‌گیرد.



[1]- Production Chains


[2]- Average Propagation Lengths

کلیدواژه‌ها

اسفندیاری، علی­ اصغر (1377)، تعیین صنایع کلیدی برمبنای شاخص پیوندهای فراز و نشیب در اقتصاد ایران، با استفاده از جدول داده ـ ستانده سال 1365، مجله­ برنامه و بودجه شماره 1 و 2.
گتاگ، سابرا (1380)، درآمدی بر اقتصاد توسعه، ترجمة زهرا افشاری، واحد انتشارات بخش فرهنگی دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی.
جهانگرد، اسفندیار (1377)، شناسایی فعالیت‌های کلیدی صنعتی ایران در یک برنامه توسعه اقتصادی، مجله برنامه و بودجه، شماره 31 و 32.
جهانگرد، اسفندیار (1381)، شناسایی فعالیت‌های کلیدی صنعتی ایران، فصلنامه پژوهش و سیاست‌های اقتصادی، شماره 21.
 جهانگرد، اسفندیار و پردیس عاشوری (1389)،  شناسایی بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران: رویکرد داده ـ ستانده، اقتصادسنجی و تحلیل پوششی داده‌ها، فصلنامه سیاست‌گذاری اقتصادی، شماره 2.
سیدمشهدی، پردیس‌السادات، فرهاد قلمباز و علی‌اصغر اسفندیاری (1390)، اهمیت صنعت نفت در ایجاد تولید و اشتغال در اقتصاد ایران و تأثیر آن بر سایر فعالیت‌های اقتصادی،  فصلنامه رشد و توسعه اقتصادی، دوره 1، شماره 2.
عطوان، مهدی (1386)، محاسبهپیوندهایپسینوپیشینفعالیت‌های اقتصادیدرایران براساسروشحذففرضی، فصلنامه حساب‌های اقتصادی ایران، سال دوم، شماره دوم.
غلباش قره‌بلاغی، محمدحسین (1389)، مقایسه­ تطبیقی ضرایب فزاینده­ ناخالص و ضرایب فزاینده­ خالص در تعیین بخش کلیدی اقتصاد ایران؛ رویکرد داده - ستانده، پایان­نامه­ کارشناسی­ارشد، دانشکده­ اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی.
کشاورز حداد، غلامرضا (1383)، ارزیابی پتانسیل‌های اشتغال‌زایی بخش‌های مختلف اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 18.
خلیلی عراقی، سیدمنصور و حسن رضایی (1390)، تعیین صنایع استراتژیک ایران، پژوهش‌های اقتصادی، سال یازدهم، شماره  دوم.
فرجی دانا، احمد (1366)، پویایی‌شناسی بخش‌های اقتصادی برای تشخیص فعالیت‌های کلیدی در یک برنامه توسعه اقتصادی، تحقیقات اقتصادی، شماره 39.
مرکز آمار ایران، جدول داده ـ ستانده  سال 1380 اقتصاد ایران.

یوسفی، محمدقلی (1391)، تعیین پیوندهای بین بخشی در اقتصاد ایران با استفاده از روش حذف فرضی، فصلنامه پ‍ژوهش‌های اقتصادی، دوره 12، شماره 4.

Ana Salome Garcia, Antonio Morillas Raya, Carmen Ramos Carvajal (2008), Key Sectors: A New Proposal from Network Theory, Regional Studies, Taylor and Francis Journals, vol. 42(7).
Dietzenbacher Erik ,Isidoro Romero Luna And Niels S.Bosma (2005), Using Average Propagation Length to Identify Production Chains in the Andalusian Economy, Estudios Economia Aplicada Vol. 23.2.
Dietzenbacher Erik, Isidoro Romero (2007), Production Chains in an International Framework: Identification By Means of Average Propagation Lengths, International Regional Science Review, vol: 30, 4.
Erqian Zhu, Man-Keun Kim,Thomas R.Harris (2009), Input-Output Analysis,Linear Programming and Modified Multipliers, Southern Agricultural Economics Association, number 46716.
Harthoorn, R (1988), on the Integrity of Data and Methods in the Static Open Leontief Model (Enschede, University of Twente, Faculty of Public Administration and Public Policy
Jahangard.E and Vida Keshtvarz (2012), Identification of Key Sectors for Iran, South Korea and Turkey Economies: A Network Theory Approach, Iranian Economic Review, Vol.16, No.32, Spring 2012.
McCarl, B.A., and T.H. Spreen (2006), Applied Mathematical Programming Using Algebraic System, Department of Agricultural Economics, Texas A&M University, College Station, TX.     
Ten Raa, Jose Manuel Rueda-Cantuche (2007), Stochastic Analysis of Input-output Multipliers on the Basis of use and make Tables, Review of income and wealth, Series 53, Number 2.