نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

2 عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

3 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف اصلی از نگارش مقاله حاضر طراحی مسیرهای بهینه برای متغیرهای کنترل (سیاسی) و حالت[1] (درونزا) اقتصاد ایران طی برنامه‌های مختلف توسعه است. بدین منظور با بکارگیری مدل اقتصادسنجی کلان ایران در نظریه کنترل بهینه[2] مقادیر متغیرهای مزبور طی سالهای مختلف برنامه‌های دوم و سوم و چهارم استخراج شده‌است. نتایج حاصل از بکارگیری روش کنترل بهینه حاکی از این واقعیت است که برخی از اهداف در نظر گرفته شده در برنامه‌ها بعضاً در تعارض بوده و قابل دسترس نیستند. در این ارتباط سناریوهای مختلفی برای آنالیز حساسیت اهداف از پیش تعیین شده نسبت به مقادیر متغیرهای سیاسی طراحی شده‌است. مطالعه حاضر نتایج مهم دیگری نیز داشته‌است. به عنوان مثال: بنا به تحقیق انجام شده اتخاذ نرخ رشد ثابت برای عرضه پول سازگاری بیشتری با مسیرهای بهینه طراحی شده دارد.



[1]. State and Control Variables


[2]. Optimal Control Theory

کلیدواژه‌ها

1. اینتر یلیگتور، د. میشل. بهینه سازی ریاضی.ترجمة حسین علی پورکاظمی، تهران: دانشگاه شهیدبهشتی، 1368.
2. باتلر، ایمون،  اندیشههای اقتصادی میلتون فریدمن، ترجمة فریدون تفضلی، تهران: نشر نی، 1377.
3. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.اداره حسابهای اقتصادی، حسابهای ملی ایران به قیمت جاریقیمت های ثابت 1369 و 1376 ،1338-1379، (اسفندماه 1381).
4. برانسون، ویلیام اچ.تئوری و سیاست‌های اقتصاد کلان، ترجمة عباس شاکری، تهران: نشر نی، 1378.
5. پیندیک، رابرت و روبینفیلد، دانیل.  الگو های اقتصادسنجی و پیش بینی‌های اقتصادی. ترجمة محمد امین کیانیان، تهران: انتشاراتسمت، 1370.
6. ترکی عقدا، عبدالحمید. «سیاستگذاری مدل اقتصاد کلان ایران با استفاده از تئوری کنترل بهینه».پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده صنایع و تحلیل سیستمها، دانشگاه صنعتی اصفهان، (اردیبهشت 1368).
7. خشادوریان، ادموند و خیابانی، ناصر.طرح یک الگوی کلان اقتصاد سنجی پویا برای سیاستگذاری در اقتصاد ایران. تهران: انتشارات پایگان، 1380.
8. ذوالنور، حسین. «روابط بین اهداف اقتصاد کلان در چار چوب یک الگوی کنترل مطلوب».مجلة برنامه و توسعه، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت برنامهریزی، دوره سوم، شماره 3و (تابستان و پائیز 1381).
9. سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور. لایحة برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1388-1384). تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، 1382.
10. طیب نیا، علی.تئوری‌های تورم با نگاهی به فرایند تورم در ایران. تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران،   1374.
11. عسگری، منوچهر و محمدی، تیمور. «همانباشتگی، مفاهیم، اهمیت اقتصادی و نقاط قوت و ضعف».مجله پژوهشهای اقتصادی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، شمارة سوم، (بهار 1377).
12.  عسلی، مهدی. «کنترل تعهدات خارجی در جریان رشد اقتصادی، کاربردی از نظریه کنترل بهینه در یک مدل  اقتصاد کلان».مجلة برنامه و بودجه، سال اول، شماره هفتم، (آبان 1375).
13. قدیمی‌نیا، ناصر. «فرضیه انتظارات عقلایی و سیاستهای پولی: مطالعه تطبیقی اوپک و کشورهای آسیای جنوب شرقی با رشدسریع». پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد،دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، (خرداد1374).
14. کمنتا، یان. مبانی اقتصادسنجی. ترجمة هژبر کیانی، تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، 1372.
15. بیدآباد، بیژن. مدلسازی اقتصاد ایران. تهران: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، 1377.
16. مشیری، سعید. مروری برآموزش و پژوهش در تحولات اقتصاد کلان در جهان و ایران.تهران: مرکز تحقیقات اقتصاد ایران، وابسته به دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبا یی، مجموعه مقاله‌های اولین همایش دستاوردهای آموزشی و پژوهشی علم  اقتصاد در ایران،18و 19 اردیبهشت 1381.
17. موسالو، یوشع. «کنترل بهینه ابزارهای سیاستی پولی و مالی بر اساس یک الگوی کلان  اقتصادسنجی برای اقتصاد ایران». پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد،دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، (شهریور 1383).
18. نوفرستی، محمد و عرب مازار، عباس.شناخت ساختار الگوی اقتصاد سنجی کلان ایران.  قسمت اول، تهران: وزارت امور اقتصادی و دارایی،1373.
18. نوفرستی، محمد.ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد اقتصادسنجی.تهران: انتشارات رسا، 1378.
 
19. Chiang , C. A Element of Dynamic Optimization. Mc GRAW–HILL, New York., 1992.
 
20. Chow, Gregory, C. "Optimal Control of Linear Econometric Systems with  Finite Time Horizon"., International  Economic Review, 13(1),( Feb .1972).
 
21. Chow, Gregory. C. "Problems of Economic Policy from the View point of Optimal  Control"., American  Economic  Review 63(5),  (Dec. 1973).
 
22. Chow, Gregory. C. Analysis of Control of Dynamic Economic System. New York, John Wiley and Sons., 1975.
 
23. Chow, Gregory. C. "Control Methods for Macroeconomic  Policy Analysis"., American  Economic  Review, 66(2), (1976).
 
24. Deissenberg, Christophe. "Optimal Control of Linear Econometric Methods with intermitted Controls"., Economics of Planning, 16(1), (1980).
 
25. Kendrick, David. Andrew. "Stochastic Control for Economic Models", Past, Present and the Paths Ahead", Texas: Austin, June 2002.
 
26. Kwan, Y. K., & Chow, G. C. "Chows  Method of Optimal Control: A Numerical  Solution"., Journal of Economic Dynamics and Control, 21 (4-5), (May 1997).
 
27. Moreira, Ajak. R. B, & Cavalcanti, Marco. A. F, H. "Robustness and Stablization Properties of Monetary Policy Rules in Brazil"., Institute  of Applied Economic Research (TPEA), (May 2001).
 
28. Norman, Alfred. Lorn & Jung, Woosik. "Linear – Quadratic Control Theory for Models  with Long Lags"., Economietrica, 45 (4), (May 1977).
 
29. Peerycover. James & Hueng, C. Jams  & You, Ruey. "Are Policy Rules  Better than the Discretionary System in Taiwan?"., Working Paper,  No.00–01–01, (2000).
 
30. Pindyck, R. Optimal Planning for Economic  Stabilization. North Holland, Amesterdum., 1973.
 
31. Takayama, A., Mathematical Economics. Cambridge University Press., 1993: Ch. 9.
 
32. Weyerstrass, Clase. "Optimal Monetary and Fiscal Policy for Slovenia Under Different Exchange Rate Regimes, Paper to be Presented at the Conference Institution in Transition"., Maribor, (October 1999).