نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران

2 کارشناس ارشد اقتصاد

چکیده

مطالعات زیادی دردهه‌های اخیر، درخصوص تابع تقاضای پول ومتغیرهای تأثیرگذار برآن در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه انجام شده است. چراکه شناخت صحیح این تابع می‌تواند سیاستگذاری اقتصادی را در اتخاذ سیاستهای پولی و مالی مناسب جهت دستیابی به اهداف کلان اقتصادی یاری رساند. علاوه بر متغیرهای شناخته شده در زمینه برآورد تابع تقاضای پول، متغیر ضریب جینی به‌عنوان متغیر توزیع درآمد نیز می‌تواند در این تابع گنجانده شود. در این مقاله کوشش شده است تا تأثیراین متغیر بر تقاضای پول مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. در این مسیر از روش خودبازگشتی با وقفه‌های توزیعی (ARDL)و داده‌های سالانه 1383-1338 استفاده شده است.
نتایج حاصله حاکی از ان است که تراز واقعی پول براساس تعریف محدود و گسترده آن با تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم و نرخ ارز همگراست. همچنین علامت ضریب جینی به لحاظ نظری صحیح نیست.
به منظور بررسی پویاییهای کوتاه‌مدت رابطه تعادلی بلندمدت از الگوی تصحیح خطا استفاده شده است که مقدار ضریب جمله تصحیح خطا بیانگر این مطلب است که حرکت به سمت تعادل بلندمدت در بازار پول به کندی صورت می‌گیرد.
نتایج حاصل از آزمونهای ثبات، نشان‌دهندة ثبات ضرایب تابع تقاضای  پول هستند؛ به عبارتی می‌توان پذیرفت که تابع تقاضای پول در ایران باثبات است.

کلیدواژه‌ها

1. ابریشمی، حمید و مهرآرا، محسن.اقتصاد سنجی کاربردی (رویکردی نوین). تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1381.
2. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.تورم: مطالعات نظری و تجربی در زمینه اقتصاد ایران. تهران: معاونت اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، 1382.
3. برانسون، ویلیام اچ.تئوری سیاستهای اقتصاد کلان. ترجمة عباس شاکری، تهران: نشرنی، 1381.
4. بهمنی اسکویی، محسن.«نرخ ارز بازار سیاه و تقاضا برای پول در ایران».فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، سال نهم، شماره 30، (پاییز 1380).
5. پسران، محمدهاشم.«روندهای اقتصادی و سیاستهای اقتصاد کلان در ایران در دوران پس از انقلاب».مجله اقتصاد و پول، سال اول، شماره دوم، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، (1378).
6. دورنبوش، رودیگر و فیشر، استنلی.تئوریهای اقتصاد کلان،ترجمة محمدحسین تیزهوش تابان، تهران: انتشارات سروش، 1373.
7. قدیمی، محمدرضا. «بررسی ثبات تابع تقاضای پول در ایران : نگرشی جدید با استفاده از تکنیک همگرایی».رساله کارشناسی ارشد، به راهنمایی کامبیز هژبرکیانی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، 1374.
8. کمیجانی، اکبر و بوستانی، رضا. «ثبات تابع تقاضای پول در ایران». مجله تحقیقات اقتصادی، شماره67، (زمستان1383).
9. مجموعه آماری سری‌های زمانی سازمان برنامه بودجه و بانک مرکزی، (80-1338).
10. نوفرستی، محمد.ریشه واحد و همجمعی در اقتصادسنجی. تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1378.
11. هژبرکیانی ، کامبیز.«بررسی تقاضای پول و جنبه‌های پویای آن در ایران».مجله اقتصاد و پول، سال اول، شماره اول، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، (بهار 1378).
12. هژبر کیانی، کامبیز و حلافی، حمیدرضا.«بررسی رابطه بین کسری بودجه و تقاضای پول در اقتصاد ایران».مجله برنامه و بودجه، شماره 60 و 61 ، (1382).
 
13. Arestis, P. and Demetriades, P.o. "Cointegration, Error Correction and the Demand for Money in Cyprus"., Applied Economics, No.23, (1991).
 
14. Bahmani-Oskooee. M. Chi Wing Ng,R. Long-Run Demand for Money in Hongkong :An Application of the ARDL Model., International Journal of Business and Economics,Vol.1, No.2, (2002).
 
15. Bahmani- Oskoee, M. and Chomsisengphet, S. "Stability of M2 Money Demand Function in Industrial Countries"., Applied Economics, Vol.34, (2002).
 
16. Bahmani- Oskoee, M. and Shin, Sungwun. "Stability of the Demand for Money in Korea"., International Economic Journal, Vol.16 (Summer 2002).
17. Banerjee, A. Dolado, j.and Master, R. "On Some Simple Tests for Cointegration: The Cost of Simplicity"., Bank of Spain Working Paper, No.9302, (1992).
 
18. Banerjee, A., J.j. Dolado, J.W. Galbraith and D.F. Hendry. Cointegration, Error Correction , and the Econometric Analysis of NON- Stationary Data. Oxford University Press, (1993).
 
19. Barro, Robert J. "Integral Constraints and Aggregation in an Inventory Model of Money Demand"., Journal of Finance, No.66, (Nov. 1976).
 
20. Brown, R. l. and Durbin, J. and Evans, J. M. "Techniques for Testing the Constancy of Regression Relations Over Time"., Journal of the Royal Statistical Society, Vol.37, Series B, (1975).
 
21. Chow, G. Shen, Y. Money, Price level and Output in the Chinese macro Economy. Prinston University, (2004).
 
22. Chant, John F. "Dynamic Adjustment in Simple Models of the Transaction Demand for Money"., Journal of Monetary Economics, (July 1976).
 
23. Dickey, D.A. and Fuller, W.A. "Distribution of the Estimators for Auto Regressive Time Series With Unit Root"., Journal of the American Statistical Association. (1979).
 
24. Kannapiran, China A. "Stability of Money Demand and Monetary Policy in Papua New Guinea (PNG): An Error Correction Model Analysis"., International Economic Journal., Vol.15, No.3, (2001).
 
25. Komijani, Akbar. Analysis of the Modified Money Demand Function and Test for Its Stability Through Alternative Econometric Techniques. Wisconsin-Milwaukee, 1983.
 
26. Laidler, D. "The Rate of Interest and the Demand for Money"., Journal of  Political Economy, (1966).
 
27. Laidler, David. The Demand for Money. London: International Textbook Company, 1975.
 
28. Loizos , K. Thompson, J. "The Demand for Money in Greece"., Journal of Economic Literature Classification, (2002).
 
29. Mohammadi , H., C. Smith, "The Distribution of Income, Value of Time, and the Demand for Real Balance"., The Quarterly Review of Economics and Finance, Vol.33, No.3, (Summer 1993).
 
30. Mundell.A.R. "Capital Mobility and Stabilization Policies under Fixed and Flexible Exchange Rates"., Canadian Journal of Economics and Political Science, No.29, (1963).
31. Pesaran, M.H. and Shin, Y. "An Autoregressive Distributed Lag Modeling Approach to Cointegration and Lysis"., University of Cambridge. DAE Working Paper. No.9514, (1995).
 
32. Taylor, M. P. Modeling the Demand for U.K. Broad Money, 1871-1913., The Review of Economics and Statistics, (Feb 1993).
 
33. Tobin, James. "Liquidity Preference as Behavior Towards Risk"., Review of Economic Studies, Vol.25, (Feb.1958).