نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

برخلاف ادبیات تقاضای پول در ایران که صرفاً مبتنی بر چارچوب مطالعات کلان است این مقاله ساختار تقاضای داراییهای پولی را در چارچوب یک سیستم مخارج غیرخطی طی دوره 1368 تا 1383 با تأکید بر کششهای قیمتی و درآمدی مورد بحث قرار می‌دهد. تخمین الگوی برآورد شده -که به منظور اجتناب از خطای تصریح ناشی از محدودیتهای نهادی و پویایی های بازار پول به صورت یک سیستم پویا تصریح شده است- نشان می‌دهد که کششهای قیمتی (هزینه استفاده) داراییهای پولی با افزایش سر رسید سپرده ها و یا داراییهای پولی به تدریج بطور قابل توجهی افزایش می‌یابد ولی کششهای داراییها نسبت به نرخ سود سپرده‌ها تقریباً برابر با صفر است. بر این اساس، مقدار کشش داراییهای پولی نسبت به هزینه استفاده داراییها نمی‌تواند علیرغم رابطه غیرخطی بین هزینه استفاده و سود سپرده‌ها - به سود سپرده‌ها نسبت داده شود. افزون بر این، بررسی روند زمانی کششهای مختلف، مبین آن است که تغییرات کششها، صرفاً از اثر درآمدی نشأت گرفته و شاید عدم تنوع سبد داراییهای مالی در کشور موجب ثبات کششهای هیکسی شده است؛ بطوریکه نوسانات شدید و رکود بخش حقیقی؛ مثلاً در سالهای 1374 و 1376 به شدّت در نوسانات کششهای محاسبه شده، منعکس شده است. با توجه به عدم حساسیت کششهای محاسبه شده نسبت به نرخ سود سپرده‌ها از نقطه نظر سیاستی، می‌توان گفت که سیاستهایی نظیر کاهش نرخ تورم- که منجر به کاهش هزینه استفاده داراییها می‌شود- بطور قابل توجهی می‌تواند منجر به افزایش تقاضای داراییهای بلندمدت گردد.

کلیدواژه‌ها

1. طبیبیان، محمد و سوری، داوود.«تقاضای بلندمدت پول».برنامه و توسعه، شماره سوم، (1376).
2. قره باغیان، مرتضی و سوری، داوود.«تقاضا برای پول و توزیع درآمد».مجله برنامه و بودجه، شماره پانزدهم، (1376).
3. کیانی، هژبر.«بررسی ثبات تابع تقاضای پول و جنبههای پویای آن در ایران».مجله اقتصاد و پول، سال اول، شماره 1، 1378.
4. گاتاک، سابراتا.اقتصاد پول در کشورهای در حال توسعه. ترجمه علی حسین صمدی، تهران: مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی، 1376.
5. نوفرستی، محمد.«رابطه تقاضا برای پول با نرخ برابری ارز و نرخ تورم».برنامه و توسعه، شماره یازدهم، (1374).
 
6. Alston J, Foster K A, Green R. "Estimating Elasticities With The Linear Approximate Ideal Demand System: Some Monte Carlo Results"., Review of Economics and Statistics, No.76, (1994).
 
7. Barnett WA. "New Indices of Money Supply and The Flexible Laurent Demand System"., Journal of Business and Economic Statistics, No.1, (1983).
 
8. Barnett WA. "The Minflex Laurent Translog Flexible Functional Form"., Journal of Econometrics, No.30, (1985).
 
9. Barnett WA, Lee Y. W. "The Global Properties of The Minflex Laurent, Generalized Leontief and Translog Flexible Functional Forms"., Econometrica, No.53, 1985.
 
10. Barnett WA, Lee YW, Wolfe MD. "The Three-Dimensional Global Properties of The Minflex Laurent, Generalized Leontief, and Translog Flexible Functional Forms"., Journal of Econometrics, No.30, (1985).
 
11. Barnett WA, Lee YW, Wolfe MD. "The Global Properties of The Two Minflex Laurent Flexible Functional Forms"., Journal of Econometrics, No.36, (1987).
 
12. Barten A. "Maximum Likelihood Estimates of a complete system of demand Equations"., European Economic Review, No.1, (1969).
 
13. Berndt ER, Savin NE. "Estimation and Hypothesis Testing in Singular Equation Systems With Autoregressive Disturbances"., Econometrica, No.43, (1974).
14. Blackorby C, Russell RR. "The Morishima Elasticity of Substitution, Symmetry, Constancy, Separability, and Its Relationship to The Hicks and Allen Etasticities"., Review of Economic Studies, No.48, (1981).
 
15. Blackorby C, Russell RR. "Will The Real Elasticity of Substitution Please Stand Up? A Comparison of The Allen/Uzawa and Morishima Elasticities"., American Economic Review, No. 79, (1989).
 
16. Buse A. "Evaluating the Linearized Almost Ideal Demand System"., American Journal of AgriculturalEconomics, No. 76, (1994).
 
17. Cardoso,E.A. "A Money Demand Equation for Brazil"., Journal of Development Economics, Vol.12, (1983).
 
18. Caves D, Christensen L. "Global Properties of Flexible Functional Forms"., American Economic Review, No. 70, (1980).
 
19. Chalfant JA. "A Globally Flexible Almost Ideal System"., Journal of Business Economic Statistics, No. 5(2), (1987).
 
20. Chalfant JA, Gallant AR. "Estimating Substitution Elasticities With The Fourier Costs Function: Some Monte Carlo Results"., Journal of Econometrics, No. 28, (1985).
 
21. Christensen LR, Jorgenson DW, Lau LJ. "Transcendental Logarithmic Utility Functions"., American Economic Review, No. 65, (1975).
 
22. Cooper RJ, Mclaren KR. "A System of Demand Equations Satisfying Effectively Global Regularity Conditions"., Review of Economics and Statistics, No. 78, (1996).
 
23. Cutler,H., S.Davies, J.Rhodd, W.Schwarm. "The Demand for Nominal and Real Money Balances in a Large Macroeconomic System"., Southern Economic Journal, Vol.19, No.2, (1997).
 
24. Darrat,A.F. "The Demand for Money in Some Major OPEC Members; Regression Estimates and Stability Results"., Applied Economics, Vol.18, (1986).
 
25. Deaton A, Muellbauer J. An Almost Ideal Demand System. American Economic Review, No. 70, (1980).
 
26. Deaver, J.V. The Chilean Inflation and the Demand for Money. in D.Meiselman (ed.), Varieties of Monetary Experience, University of Chicago Press., 1970.
 
27. Engle F. E. "Autoregressive Conditional Heteroscedasticity with Estimates of The Variance of United Kingdom Inflation"., Econometrica, No.50, (1982).
 
28. Fielding,D. "Money Demand in Four African Countries"., Journal of Economic Studies, Vol.21, No.2, (1994).
29. Fisher D. "Money-demand Variability: A Demand-systems Approach"., Journal of Business and Economic Statistics, No. 10, (1992).
 
30. Fisher D. Theories. Evidence, and Problems. Harpercollins College Div., 1992.
 
31. Fleissig AR, Hall AR, Seater JJ. GARP. "Separability, and The Representative Agent"., Macroeconomic Dynamics, Vol. 4, No. 3, (September, 2000).
 
32. Fleissig AR, Kastens T, Terrell D. "Semi-nonparametric Estimates of Substitution Elasticities". Economics Letters, No. 54(3), (July, 1997).
 
33. Gallant AR., "On The Bias in Flexible Functional Forms and An Essentially Unbiased Form: The Fourier Flexible Form"., Journal of Econometrics, No.15, (1981).
 
34. Gorman WM. "Separable Utility and  Aggregation"., Econometrica, No.27, (1959).
 
35. Hafer, R. W., D. W. Jansen, "The Demand for Money in United States: Evidence From Cointegration Tests"., Journal of Money, Credit, and Banking, Vol.23, No.2, (1991).
 
36. Hyllberg, S., R.Engle, C.Granger, B. Yoo. "Seasonal Integration and Cointegration"., Journal of Econometrics, Vol. 44, (1990).
 
37. Kamath, S. J. "The Demand for Money in India 1951-1976: Theoretical Aspects and Empirical Evidence"., Indian Journal of Economics, Vol.65, (1984).
 
38. Pashardes P. "Bias in Estimating The Almost Ideal Demand System with The Stone Index Approximation"., Economic Journal, No. 103, (1993).
 
39. Serletis A. "Translog Flexible Functional Forms and Substitutability of Monetary Assets"., Journal of Business and Economic Statistics, No. 6, (1988).