نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیأت علمی بخش اقتصاد- دانشگاه مازندران
2 عضو هیأت علمی بخش اقتصاد- دانشگاه سمنان
چکیده
در این مقاله با استفاده از الگوی چرخشی مارکف، داده های ماهانه کشورهای عضو اوپک در دوره زمانی 2003-1989پردازش و یک الگوی هشداردهندة پیش از وقوع برای آنهابرآورد شده است. در این الگو از متغیرهای نرخ رشد، نرخ ارز مؤثر واقعی بعنوان متغیر وابسته؛ و نسبت M2 به داراییهای خارجی؛ نسبت بدهیهای خارجی به داراییهای خارجی؛ نسبت اعتبارات داخلی به سپرده‌ها؛ نرخ رشد داراییهای خارجی؛ نرخ رشد سپرده‌ها؛ نرخ رشد نسبت M2 به داراییهای خارجی و نرخ رشد درآمدهای نفتی به عنوان متغیرهای توضیحی استفاده شده است. طبق برآورد الگو، متوسط نرخ رشد نرخ واقعی ارز در کشورهای عضو اوپک در زمان آرامش (وضعیت صفر) حدود 14/0 درصد بوده است و در زمان بحران(وضعیت یک) به حدود 36/0- درصد رسیده است که البته معنی‌دار هم نبوده است. نوسانات نرخ رشد، نرخ واقعی ارز در دوره آرامش و دوره بحران، تفاوت آشکاری با هم داشته‌اند. این نوسانات در زمان آرامش پایین و حدود 2 در صد و در زمان بحران بالا و حدود 29 در صد بوده است و چنین وضعیتی می‌تواند بیانگر آن باشد که برای تشخیص و تفکیک دوره های بحران از دوره های آرامش، نوسانات نرخ رشد ارز، متغیر مناسب‌تری است.
برآوردها نشان می‌دهد که احتمال بروز بحران پولی در کشورهای عضو اوپک در دوازده ماه بعد از دوره نمونه؛ یعنی سپتامبر 2004، عبارت است از: اندونزی با احتمال حدود 93 درصد، الجزایر 81 درصد، ونزوئلا 71 درصد، ایران 68 درصد، کویت 67 درصد، لیبی 65 درصد، نیجریه 56 درصد، و عربستان 55 درصد. در کشورهای قطر و امارات، بحرانی رخ نخواهد داد.
کلیدواژه‌ها
)