نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم‌های اقتصادی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در این پژوهش جهت بررسی آثار تغییر قیمت بنزین در اقتصاد، به محاسبه تغییر رفاه مصرف‌کنندگان دهک‌های مختلف درآمدی، ناشی از افزایش 30 درصدی قیمت بنزین با استفاده از دو معیار «تغییر معادل» و «تغییر جبرانی» طی دوره زمانی 82-1375 پرداخته شد. مدل انتخابی در برآورد معادلات تقاضا، مدل تقاضای تقریباً ایده‌آل و دادههای مورد استفاده و نیز دادههای تلفیقی بوده است. جهت جامعیت مطالعه، در محاسبات مربوط به تغییر رفاه، علاوه بر اثر مستقیم تغییر قیمت بنزین، اثر غیر مستقیم آن؛یعنی تورم ناشی از این تغییر نیز لحاظ شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که رفاه نسبی از دست رفته دهک‌های پایین درآمدی از دهک‌های بالای درآمدی بیشتر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

1. آخانی، زهرا. «برآورد تقاضای سوخت در بخش حمل و نقل ایران (1374-1356)». مجله برنامه و بودجه، شماره 39 و 38، (1378).
2. بانک مرکزی جمهوری اسلامی‌ ایران، آمار شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران، (1382-1375).
3. سپه وند، مهرداد.«بررسی الگوی رفتار مصرفی خانوار شهری در ایران».پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، (1375).
4. صلاح منش، احمد و فرهادی، عزیزا... . اثر تورمی افزایش قیمت بنزین. وزارت بازرگانی، (1381).
5. عرب مازار، عباس. اقتصاد سنجی کاربردی. تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1370.
6. قاسمی‌مند، فاطمه. «برآورد تقاضای انواع خودروهای سواری به تفکیک کلاسهای مختلف قیمتی». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، (1384).
7. لیارد، پی. آر. جی. و والترز، ا.ا.  اقتصاد خرد. ترجمة عباس شاکری، تهران، نشر نی، 1377.
8. محمدزاده، پرویز. «برآورد تقاضای خوراک در جامعه شهری ایران». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، (1378).
9. مرکز آمار ایران، آمار بودجه خانوار در دهک‌های مختلف درآمدی، (1382-1375).
10. نجیبی، اسحق. «بررسی اثر تغییر قیمت بنزین بر روی رفاه خانوارها در ایران». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، (1383).
11. واریان، هال. تحلیل اقتصاد خرد. ترجمة رضا حسینی. تهران، نشرنی، 1378.
 
12. Archibald, R., and Gillingham, R. "An Analysis of the Short Run Consumer Demand for Gasoline Using Household Survey Data"., Review of Economics and Statistics, Vol. 62, (1980).
 
13. Baltagi, B. H. "Simultaneous Equations With Error Components"., Journal of Econometrics, Vol. 17, (1995).
 
14. Baltagi, B. H., Econometrics, 2nded; Springer, (1999).
 
15. Conrad, K., and Schroder, M. "Demand for Durable and Nondurable Goods, Environmental Policy and Consumer Welfare"., Journal of Applied Econometrics, Vol. 6, (1991).
 
16. Deaton, A. S., and Muellbauer, J. "An Almost Ideal Demand System"., American Economic Review, Vol. 70, (1980).
 
17. Dupuit, Jules. "On the Measurement of the Utility of Public Works"., International Economic Papers, No.2, Macmillan Co., New York, (1952).
18. Eskeland, G. and Foyozioglu, T. "Is Demand for Polluting Goods Managable? An Econometric Study of Car Ownership and Use in Mexico"., Journal of Development Economics, Vol. 53, (1997).
 
19. Gamaletsos, Theodore, "A Generalized Linear Expenditure System"., Applied Economics, Vol. 6, (1974).
 
20. Green, W. H., Econometric Analysis. 3rd ed., Prentice-Hall, New York, 2000.
 
21. Green, R., and Alston, J.M. "Elasticities in AIDS Models: A Clarification and Extension"., American Journal of Agricultural Economics, (1991).
 
22. Hadri, K. "Testing for Stationarity in Heterogeneous Panel Data"., Econometrics Journal, Vol. 3, (2000).
 
23. Henderson, J., and Quandt, R. Microeconomic Theory: A Mathematical Approach. 3rd ed., McGraw-Hill, New York., 1980.
 
24. Houtaker, H. S. "Additive Preferences"., Econometrica, Vol. 28, (1960).
 
25. Intriligator, M. D., R. G., Bodkin, and Hsiao. Econometric Models: Techniques and Applications. North – Holland., 1996.
 
26. Johnston, J.  Econometric Methods. McGraw-Hill, New York., 1998.
 
27. Layard, P., R., G., and Walters, A. Microeconomic Theory. McGraw-Hill, International Editions, New York., 1978.
 
28. Luch ,CA, Powell, A., and Williams, R. A. Patterns in Household Demand and Saving. Oxford University Press, Oxford., 1977.
 
29. King, Mervyn, A. Welfare Analysis of Tax Reforms Using Household Data. University of Birmingham Press, Birmingham., 1982.
 
30. Pollak, R. A., and Wales, T. J. "Estimation of The Linear Expenditure System"., Econometrica, Econometric Society, Vol. 37(4), (1969).
 
31. Silberberg, E. The Structure of Economics: A Mathematical Analysis. McGraw-Hill, New York., 1990.
 
32. Stone, J. R. "Linear Expenditure System and Demand Analysis: An Application to the Pattern of British Demand"., Economic Journal, Vol. 25, (1954).
 
33. Theil, H., and Barten, A. P., The System-Wide Approach to Microeconomic. Basil Blackwell Oxford., 1980.
 
34. Wooldridge, M.J. Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data, MIT Press, Cambridge., 2002.