نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان

2 استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان

3 کارشناس ارشد علوم اقتصادی

چکیده

هدف این مطالعه بررسی تأثیر تشکیل یک پیمان تجاری منطقه­ای شامل ایران و کشورهای خاورمیانه برگسترش روابط تجاری وهمگرایی درآمدی این کشورها است. بدین منظور از یک مدل جاذبه تجاری که امکان برآورد جریانهای تجاری دو جانبه را با بکارگیری عوامل تأثیرگذار اقتصادی و غیراقتصادی هر جفت شریک تجاری؛ از قبیل ویژگیهای ساختار اقتصادی، سطوح روابط سیاسی و مراودات فرهنگی، دین، خط و زبان، شاخص توسعه انسانی،  فاصله جغرافیایی و همچنین عامل یکپارچگی کشورهای مورد نظر در قالب یک اتحادیه منطقه­ای را فراهم می­آورد، استفاده شده است. از آنجایی که در این مطالعه از داده­های اقتصادی دوازده کشور شریک تجاری ایران[1] در دوره زمانی 1993تا 2003 استفاده شده است، برآورد مدل به روش داده­های تابلویی صورت­گرفته­است. نتایج برآوردی نشان می­دهند که یکپارچگی اقتصادی در بین کشورهای مورد بررسی می­تواند حجم جریانهای تجاری دوجانبه آنها را افزایش دهد، اما همگرایی درآمدی میان آنها را به دنبال ندارد.



[1]. امارات متحده عربی، اردن، بحرین، ترکیه، عربستان، کویت، عمان، سوریه، لبنان، مصر، قبرس، یمن.

کلیدواژه‌ها

1. جعفری، عباس. گیتاشناسی نوین کشورها. تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتا شناسی، 1382.
2. جرالد ام. مایر. فضای بین المللی تجارت (رقابت و حاکمیت در اقتصاد جهانی). ترجمة علی حبیبی، تهران: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، معاونت امور پشتیبانی. مرکز مدارک علمی و انتشارات، 1382.
3. زاهد طلبان، علی. «منطقه گرایی در نظام تجاری چند جانبه». مجله بررسیهای بازرگانی، شماره 2، (1382).
4. کریمی هسنیجه، حسین. «جهانی شدن، یکپارچگی اقتصادی و مناسبترین ترتیبات تجاری- منطقه­ای برای اقتصاد ایران(فرصتها و چالش­ها)». پایان نامه جهت اخذ درجه دکتری رشته علوم اقتصادی، دانشگاه اصفهان، (1382).
 
5. Arnon, A. & et al. "The Potential for Trade between Israel, the Palestinians & Jordan"., The World Economy, No. 19, (1996): 113-133.
 
6. Baltagi. B.H. Econometric Analysis of Panel Data. New York: Wiley and Sons., 1995.
 
7. Batra. A. India’s Global Trade Potential: The Gravity Model Approach. India Habitat Center: Lodi Road. New Delhi., (2004).
www.icrier.org,website2.www.icrier.resin.
 
8. Cheney. D. "International Issues Prominet at AEA Meeting"., IMF Survey, (1996).
 
9. Evans, P. "Using Panel Data to Evaluate Growth Theories"., International Economic Review, Vol. 39, No. 2, (1998): 295–306.
 
10. Evans, P. and G. Karras. "Convergence Revisited"., Journal of Monetary Economics, Vol. 37, (1996): 249–265.
 
11. Frankel, J. & et al. "Trading Blocks & Americans: The Natural, the Unnatural & the Supper- Natural"., The Development Economics. No. 47, (1997): 61-95.
 
12. Gujarati, D.N. Basic Econometrics. New York: City University of New York., 2003.
 
13. Harmsen, R.& Leidy, M. "Regional Trading Arrangement. The Uruguay Round and Beyond"., Background Papers. Vol.2, (1994).
 
14. Hoa, T. V. "Growth of Asian Regional Trade and Income Convergence: Evidence from ASEAN+3 Based on Extended Helpman- Krugman Hypothesis and Flexible Modelling Approach"., Economic Working Paper Series, (2003), p.4.
 
15. Krugman, P. Geography and Trade. MIT Press, Cambridge MA., (1991).
 
16. Leamer, E. E. and Levinsohn, J. International Trade Theory: the Evidence. in R. W. Jones and P. B. Kenen, Vol. 3, Amsterdam: Elsevier Publisher., 1996.
 
17. Poyhonen. P. "A Tentative Model for the Volume of Trade between Countries"., Weltwirtschaftliches Archiv, No. 90, (1963).
 
18. Slaughter, M. J. "International Trade and Per-Capita Income Convergence: A Difference-in-Difference Analysis, National Bureau of Economic Research"., NBER Working Paper, (1998).
 
19. Tinbergen. J. Shaping the World Economy. Suggestions for an International Economic Policy. The Twentieth Century Fund. New York., 1962.
 
20. World Development Indicators, World Bank. (2005).
 
21. Zarzoso, I. and Lehman, F. N. "Augmented Gravity Model: An Emprical Application to Mercosur- European Union Trade Flows"., Journal of Applied Economics, No.6, (2003).