نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده اقتصاد- دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

انواع گوشت و از جمله گوشت مرغ در سبد غذایی خانوارهای ایرانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از زمانی که قیمت گوشت قرمز افزایش پیدا کرده، اهمیت گوشت مرغ در سبد مصرفی خانوارها افزایش یافته است. در سالهای اخیر با آزادسازی بازار این محصول تعادلی نسبی در تولید و مصرف این محصول برقرار شده است. مشکل بسیار مهم اما در بازار این محصول نوسانات شدید قیمتی است که دربین سالها و در طول ماههای سال به چشم می‌خورد. در این مقاله با استفاده از الگوی ARDL و براساس الگوی تصحیح خطا به بررسی ساختار تغییرات قیمتی این محصول و ارتباط بلندمدت قیمتهای عمده‌فروشی و خرده‌فروشی آن پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان‌ داد، قیمت‌خرده‌فروشی به تغییرات قیمت عمده‌فروشی واکنش قابل توجهی هم در زمان افزایش و هم در زمان کاهش قیمت نشان می‌دهد. مقدار این واکنش 15/1 برآورد شد. بین میزان این واکنش در دو حالت افزایش و کاهش قیمت، تفاوت معنی‌داری وجود ندارد‌. براساس نتایج حاصل، عامل اصلی نوسانات قیمت گوشت مرغ را باید در بازارهای عمده‌فروشی جستجو نمود و در سیاستهای موردنظر در زمینه کاهش نوسانات قیمتی، کارکرد این بازارها را بیشتر مدنظر قرار داد. علاوه بر این، ارتباط بلندمدت بین این دو قیمت بیشتر بعد از آزادسازی بازار گوشت مرغ برقرار شده و قبل از آن این ارتباط ضعیف بوده است.
 

کلیدواژه‌ها

1. جیران، عبداله. محمدیان، محمود. و مهربانیان، الهه. مروری بر سیاستهای حمایتی گوشت مرغ در کشورهای منتخب و تحلیلی بر فرآیند تنظیم بازار مرغ و تخم‌مرغ در سالهای 83-73. طرح پژوهشی گروه پژوهشی سیاستهای حمایتی. مؤسسه پژوهشهای برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی، 1383.
2. آماده، حمید. طرح مطالعات بازار گوشت مرغ. تهران، مؤسسه پژوهشهای برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی، 1385.
3. گزارش داخلی نگاهی اجمالی به صنعت طیور کشور و فرآیند تنظیم بازار گوشت مرغ. تهران، معاونت بازرگانی داخلی. اداره کل کنترل کیفی. شرکت سهامی پشتیبانی امور دام کشور، (1383).
 
1. Baffes, J. and Gardner, B. "The Transmission of World Commodity Prices to Domestic Markets under Policy Reforms in Developing Countries"., Journal of Policy Reform, Vol. 6(3), (2003):159-80.
 
2. Bahmani-Oskooee, M. and Nasir, A. "ARDL Approach to Test the Productivity Bias Hypothesis"., Review of Development Economics, 8, (2004): 483-488.
 
3. Bailey, D. and Brorsen, B.W. "Price Asymmetry in Spatial Fed Cattle Markets"., West Journal of Agricultural Economics, 14, (1989): 246-53.
 
4. Bernard, J. C. and Willett, L.S. "Asymmetry Price Relationships in the U.S. Broiler Industry"., Journal of Agricultural and Applied Economics, 28,2 (Dec 1996): 279-289.
 
5. Borenstein, S., Cameron, A.C. and Gilbert, R. "Do Gasoline Prices Respond Asymmetric to Crude Oil Price Changes"., Quarterly Journal of Economics, (1997). 12: 305-339.
 
6. Capps, O.J. and Sherwell, P. "Spatial Asymmetry in Farm-Retail Price Transmission Associated with Fluid Milk Products"., AAEA Annual Meeting, (2005).
 
7. Chavas, J. P. and Mehta, A. "Price Dynamics in a Vertical Sector: The Case of Butter"., Agricultural and Applied Economics Staff Paper, University of Wisconsin-Madison., 2002.
 
8. Enders, W. and Granger, W.J. "Unit–Root Tests and Asymmertic Adjustment with an Example Using Term Structure of Interest Rates"., Journal of Business and Economic Statistics, Vol. 16, (1998): 304- 311.
 
9. Engle, R. F. and Granger, C.W.J. "Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing"., Econometrica, 52, (1987): 251-76.
 
10. Frigon, M., Doyon, M. and Romain, R. "Asymmetry in Farm – Retail Price Transmission In the Northeastern Fluid Milk Market"., Food Marketing Policy Center. Research Report, No.45, (1999).
 
11. Glauben, T, J.P. Loy and J. Meyer. "The Impact of Euro Introduction on the Vertical Price Transmission in the German Food Market…"., EAAE Congress, (August 2005).
 
12. Hahn, W. F. "Price Transmission Asymmetry in Pork and Beef Markets"., Journal of Agricultural Economic Research, 4 (42), (1990): 21-30.
 
13. Harper, D.C. and Goodwin, B.K. "Price Transmission, Threshold Bahavior, and Asymmetric Adjustment in the U.S. Pork Sector"., AAEA Meeting, (1999).
 
14. Krivonos, E. "The Impact of Coffee Market Reform on Producer Prices and Price Transmission"., AAEA Annual Meeting, Rhode Island, (July, 2005).
 
15. Mui, H.W., Bradford, G.L. and Ali, M.M. "Modeling the Demand for Durable Inputs: Distributed Lags and Causality"., Southern Journal of Agricultural Economics, (Dec, 1986).
 
16. Mundlak, Y. and Larson, D.F. "On the Transmission of World Agricultural Prices"., The World Bank Econ. Review, Vol.6(3), (1992): 399-422.
 
17. Pahlavani, M., Wilson, E. and Worthingen, A.C. "Trade – GDP Nexus in Iran: An Application of the Autoregressive Distributed Lag (ARDL) Model"., American Journal of Applied Sciences, 2(7), (2005): 1158-1165.
 
18. Pan, S., Mohanty, S. and Fadiga, M. "Price Relationships in the U.S. Fiber Markets: Its Implication for Cotton Industry"., AAEA Annual Meeting. Montreal Canada, (2003).
 
19. Peltzman, S. "Prices Rise Factor than they Fall"., Journal of Political Economy, 180(3), (2000): 466-502.
 
20. Pesaran, H.M. and Pesaran, B. Microfit 4.0. Oxford University Press. England., 1997.
 
21. Pesaran, H.M. and Shin, Y. An Autoregressive Distributed Lag Modeling Approach to Cointegration Analysis. Cambridge University Press, Cambridge., 1998.
 
22. Pesaran, H.M. and Shin, Y. "Cointegration and Speed of Convergence to Equilibrium"., Journal of Econometrics, 71, (1996): 117-43.
 
23. Revoredo, C.L., Nadolynyak, D.A. and Fletcher, S.M. "Explaining Price Transmission Asymmetry in the U.S. Peanut Marketing Chain"., AAEA Annual Meeting, Colorado, (2004).
 
24. Siddiki, J.U. "Demand for Money in Bangladesh: a Cointegration Analysis"., Applied Economics, 32, (2000):1977-1984.
 
25. Wolffram, R. "Positivistic Measures of Aggregate Supply Elasticities: Some New Approaches …"., AJAE, 53, (1971): 356-359.
 
26. Zhang, P. et al. "Peanut Price Transmission Asymmetry in Peanut Butter"., Agribusiness, 11(1), (1995): 13-20.