نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد یار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکترای دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

طی دو دهه اخیر، مطالعات حوزه اقتصاد سیاسی بر تبیین چگونگی اثرگذاری ساختار سیاسی بر بروندادهای اقتصادی تمرکز بیشتری داشته‌اند. استدلال می‌شود هرچه درجه رقابت سیاسی بالا باشد، احتمال اتخاذ سیاست‌های کارشناسی شده و پخته افزایش می‌یابد و مجلس نقش اصلی خود که کنترل و نظارت بر عملکرد دولت است را به نحو بهتری بازی می‌کند و این تأثیر مثبتی بر رشد اقتصادی دارد. اما با کاهش درجه رقابت یا مجلس همسو با دولت می‌شود یا در مقابل دولت قرار می‌گیرد که در هر دو حالت احتمال اتخاذ سیاست‌های کارا و ارتقادهنده رشد اقتصادی کاهش می‌یابد. در مطالعه پیش‌رو اثر رقابت سیاسی بر رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. برای آزمون ارتباط یادشده در خصوص اقتصاد سیاسی ایران، میزان همسویی تفکر سیاسی میان مجلس و ریاست‌جمهوری به عنوان معیاری از میزان حضور احزاب و رقابت سیاسی در نظر گرفته شد و در کنار سایر متغیرهای رایج در مدل‌سازی رشد وارد مدل شد. برآورد مدل طی دوره 93-1367 نشان می‌دهد همسویی قوه مقننه و قوه مجریه یا به عبارت صحیح‌تر کاهش رقابت سیاسی تأثیر منفی بر رشد اقتصادی داشته است. 

کلیدواژه‌ها

روستو، والت ویتمن (1374)، نظریه پردازان رشد اقتصادی، جلد اول، ترجمه مرتضی قره‌باغیان، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
شاکری، عباس (1387)، نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصاد کلان، جلد اول، تهران: انتشارات پارس نویسا.
کاستانهیرا، میکائیل و صالحی اصفهانی (1392)، «اقتصاد سیاسی رشد: درس‌های فراگرفته شده و چالش‌های پیش‌رو»، آورده شده در گری مک‌ماهون و لین اسکوایر، تبیین رشد اقتصادی: پروژه تحقیقات جهانی، ترجمه علی سرزعیم و سعید شجاعی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس.
نورث، داگلاس (1385)، نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی، ترجمه محمدرضا معینی، تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
Acemoglu, D. (2009), Introduction to Modern Economic Growth, Published by Princeton University Press.
Acemoglu, D., J. A. Robinson (2006), “Economic Backwardness in Political Perspective”, American Political Science Review, Vol. 100, No. 1, PP. 115-131.
Acemoglu, D. and J. Robinson ( 2010), “The Role of Institutions in Growth and Development”, Review of Economics and Institutions, Vol 1. No 2. PP. 1-33.
Acemoglu, D., Simon Johnson and James Robinson (2004), “Institution as the fundamental cause of long-run growth”, Working Paper NBER, No. 10481.
Alesina, A. and R. Perotti (1994), “The Political Economy of Growth: A Critical Survey of the Recent Literature”, The World Bank Economic Review, Vol 8, No 3, PP 351-371
Alesina, A., S. Ozler, N. Roubini and Ph. Swagel (1992), “Political Instability and Economic Growth”, NBER Working Paper Series, No. 4173.PP. 1-50.
Alfano, R. and A. Laura Baraldi (2015), “Is There an Optimal Level of Political Competition in Terms of Economic Growth? Evidence from Italy”, European Journal of Law and Economics, Vol. 32, Issue. 2, PP. 263-285.
Ari A. and F. J. Veiga (2013), “How does political instability Affect Economic Growth?”. European Journal of Political Economy , Vol. 29, PP. 151–167.
Barro, R. and X. Sala-i-Martin (2004), Economic Growth, Second Edition, MIT University Press, United States of America.
Bellettini, G., C. Berti Ceroni and G. Prarolo (2013), “Political Persistence and Economic Growth”, European Journal of Political Economy, Vol. 31, PP. 165–179.
Besley, T. and T. Persson (2005), “Political Competition and Economic Performance: Theory and Evidence from the United States” , NBER Working Paper, No. 11484
Besley, T., T. Persson and D. M. Sturm (2010), “Political Competition, Policy and Growth: Theory and Evidence from the US”, Review of Economic Studies, No. 77, PP. 1329–1352.
Edwards, S. and G. Tabellini (1991), “The Political Economy of Fiscal Policy and Inflation in Developing Countries An Empirical Analysis”, Policy Research Working Paper, No. 703.
Fosu, A. K. (2001), “Political Instability and Economic Growth in Developing Economies: Some Specification Empirics”, Economics Letters, Vol. 70, PP. 289–294.
Georg, M. (2014), “Political Competition and Economic Growth: A Nonlinear Relationship?”, European Journal of Political Economy, No. 36, PP. 287–302.
Gurgul, H. and Q. Lach (2013), “Political Instability and Economic Growth: Evidence from Two Decades of Transition in CEE”, Communist and Post-Communist Studies, Vol. 46, PP. 189–202.
Knutsen, H. C. (2012), “Democracy, State Capacity, and Economic Growth”, World Development, Vol. 43, PP. 1–18.
Huntington, S. (1968), Political Order in Changing Societies. New Haven and London, Yale University Press
Kim P. H. and D. T. Jacho-Chavez, (2009), “Growth and Governance: A Nonparametric Analysis”. Journal of Comparative Economics, Vol. 37, PP. 121–143.
Leonida, L., D. M. A. Patti, A. Marini and P. Navarra (2015), “Political Competition and Economic Growth: A Test of Two Tales”, Economics Letters, No. 135, PP. 96–99.
Mcguire, M. and O. Mancur (1996), “The Economics of Autocracy and Majority Rule: The Invisible Hand and the Use of Force”, Journal of Economic Literature, Vol. XXXIV, PP. 72–96.
Narayan, P., S. Narayan and R. Smyth (2011), “Does Democracy Facilitate Economic Growth or does Economic Growth Facilitate Democracy? An Empirical study of Sub-Saharan Africa”, Economic Modelling, No. 28, PP. 900-910.
North, D., D. Acemoglu, F. Fukuyama and D. Rodrik, (2008), Governance, Growth, and Development Decision-making. The World Bank.
North, D., J. J. Wallis and B. R. Weingast (2009), “Violence and the Rise of Open Access Orders”. Journal of Democracy, Vol. 20, No. 1, PP. 55-68.
Persson, T. and G. Tabellini (2001); “Political Institutions and Policy Outcomes: What are the Stylized Facts?” Center for Economic Studies & Ifo Institute for Economic Research CESifo Working Paper No. 459.
Tavares, J. and R. Wacziarg (2001), “How Democracy Affects Growth”, European Economic Review, Vol. 45, PP. 1341-1378.