شناسنامه علمی شماره
نویسندگان
استادیار دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
نوسانات اقتصادی و بروز چرخه‌های تجاری، جزء لاینفک هر اقتصادی است. بدیهی است رفتار ضدچرخه‌ای سیاست مالی، تخفیف‌دهنده نوسانات بوده و کارکرد تثبیتی خواهد داشت. به این معنا که با بروز رونق (رکود)، اگر نسبت مخارج دولت به GDPکاهش (افزایش) یابد، رفتار سیاست مالی ضدچرخه‌ای خواهد بود.
در این مطالعه، با استفاده از آمارهای ارائه شده توسط بانک مرکزی برای دوره زمانی 1345 تا 1391، مدلی به منظور آزمون رفتار ضدچرخه‌ای سیاست مالی در ایران برآورد خواهد شد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اولاً صرفنظر از روش محاسبه سری زمانی نوسانات تولید ناخالص داخلی (CYCLE) -کهدراین مطالعه از دو روش هدریک-پرسکات و مدل فضا-حالت استفاده شده است- فرضیه ضدچرخه‌ای بودن سیاست مالی در ایران پذیرفته نمی‌شود. ثانیاً نحوه ورود منابع حاصل از صادرات نفت به بودجه دولت و عدم رعایت قواعد مالی، دو عامل اساسی تبیین‌کننده ضدچرخه‌ای نبودن سیاست مالی در ایران هستند. بنابراین اصلاحات نهادی به ویژه اصلاحات ساختار بودجه‌ریزی در کشور می‌تواند عملکرد سیاست مالی در طول چرخه‌های اقتصادی را بهبود بخشد.
کلیدواژه‌ها
ابونوری، اسمعیل، سعید کریمی پتانلار و محمدرضا مردانی (1389)، «اثر سیاست مالی بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران: رهیافتی از روش خودرگرسیون برداری»، پژوهشنامه اقتصادی، سال دهم، شماره سوم، پاییز 1389، صفحات 143-117.
دفتر مطالعات برنامه و بودجه (1381)، بودجه‌ریزی در ایران (مسائل و چالش‌ها)، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، چاپ اول، تهران.
کاوند، حسین و فریده باقری (1385)، «محاسبه شکاف تولید ناخالص داخلی با استفاده از یک مدل فضا-حالت»، مجله دانش و توسعه، شماره 21، نیمسال دوم، صفحات 135-119.
خلعتبری، فیروزه (1385)، «کسری بودجه و تورم در ایران؛ 1383-1354»، دو فصلنامه علمی-پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال سوم، شماره ششم، پاییز و زمستان 1385، صفحات 214-189.
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (1384)، گزارش اقتصادی سال 1383 و نظارت بر عملکرد پنج ساله برنامه سوم توسعه، مرکز مدارک علمی و انتشارات.
صمدی، علی‌حسین و سکینه اوجی‌مهر (1390)، «ارزیابی ماهیت سیاست مالی و بررسی خاصیت رفتار ادواری آن: مورد ایران (1386-1353)»، دو فصلنامه علمی-پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال هشتم، شماره شانزدهم، پاییز و زمستان 1390، صفحات 75-49.
معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور (1390)، گزارش اقتصادی سال 1388 و نظارت بر عملکرد پنج ساله برنامه چهارم توسعه، مرکز داده ورزی و اطلاع رسانی.
هژبر کیانی، کامبیز و محمد نقیبی (1391)، «برآورد ارزش افزوده بالقوه در بخش‌های عمده اقتصادی ایران با روش فیلتر کالمن»، فصلنامه اقتصاد کاربردی، سال سوم، شماره هشتم، بهار 1391، صفحات 77-57.
Alesina, A., F. Campante and G. Tabellini, (2008, “Why is Fiscal Policy often Procyclical?” Journal of European Economic Association, 6(5), 1006-1036.
Auerbach, Alan J. and Yuriy Gorodnichenko (2013), “Measuring the Output Responses to Fiscal Policy”, National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper Series, Augus, PP 1-41.
Bahmani-Oskooee, Mohsen (1996), “Source of Stagflation in an Oil-Producing Country: Evidence from Iran”, Journal of Post Keynesian Economics, Vol. 18, No. 4, PP 609-620.
Bahmani-Oskooee, Mohsen (1995), “Source of Inflation in
Post-Recovery in Iran”, International Economic Journal, Vol. 9, PP 61-72.
Post-Recovery in Iran”, International Economic Journal, Vol. 9, PP 61-72.
Barseghyan, Levo, Marco Battaglini and Stephen Coate (2013), “Fiscal Policy over the Real Business Cycle: A Positive Theory”, Department of Economics, Princeton and Cornell University,
pp. 1-53.
pp. 1-53.
Barro, R. (1979), “On the Determination of the Public Debt”, Journal of Political Economy, Vol. 87, PP 940-971.
Barro, R. (1986), “U.S. Deficits since World War I”, Scandinavian Journal of Economics, Vol. 88(1), PP 195-222.
Calderón, César and Klaus Schmidt-Hebbel (2008), “Business Cycles and Fiscal Policies: The Role of Institutions and Financial Markets”, Central Bank of Chile, Working Paper, August, pp. 1-68.
Cicek, Deniz and Ceyhun Elgin (2011), “Cyclicality of Fiscal Policy and Shadow Economy”, Empirical Economics, Vol. 41, No. 3, PP 725-737.
Gavin, M. and R. Perotti (1997), “Fiscal Policy in Latin America”, in B. Bernanke and J. Rotemberg, eds., NBER Macroeconomics Annual.
Gervais, Martin and Alessandro Mennuni (2009), “Optimal Fiscal Policy over the Business CycleRevisited”, Journal of Economic Literature, November, PP 1-24.
Lane, P. (1998), “On the Cyclicality of Irish Fiscal Policy”, The Economic and Social Review, Vol. 29, No. 1, PP 1-16.
Lane, P. (2003), “The Cyclical Behavior of Fiscal Policy: Evidence from the OECD”, Journal of Public Economics, Vol. 87,
PP 2661-2675.
PP 2661-2675.
Lee, Young and Taeyoon Sung (2005), “Fiscal Policy, Business Cycles and Economic Stabilization: Evidence from Industrial and Developing Countries”, Hanyang University, March, PP 1-27.
Leith, Campcbell and Simon Wern-Lewis (2006), “Fiscal Stabilisation Policy and Fiscal Institutions”, World Economy and Finance Research Programme, ISSN 1749-8279, March, PP 1-24.
Lutkepohl, Helmut (2005), New Introduction to Multiple Time Series Analysis, Springer.
Sabir, Samina and Khushbakht Zahid (2012), “Macroeconomic Policies and Business Cycle: The Role of Institutions in Selected SAAARC Countries”, The Pakistan Development Review, Vol. 51, No. 4, PP 147-160.
Sorensen, B., L. Wu and O. Yosha (2001), “Output Fluctuations and Fiscal Policy: U.S. State and Local Governments 1978-1994”, European Economic Review, Vol. 45, PP 1271-1310.
Staehr, Karsten (2008), “Fiscal Policies and Business Cycles in Anenlarged Euro Area”, Economic Systems, Vol. 32, PP 46-69.
Sturm, Michael; Francois Gurtner and Juan Gonzalez Alegre (2009), “Fiscal Policy Challenges in Oil-Exporting Countries; A Review of Key Issues”, Occasional Paper Series, European Central Bank,
No. 104.
No. 104.
Talvi, E. and C. Vegh (2005), “Tax Base Variability and Pro-cyclical Fiscal Policy”, Journal of Development Economics, Vol. 78, PP 156-190.
Tornell A. and P. Lane (1999), “The Voracity Effect”, American Economic Review, Vol. 89, PP 22-46.
William H. Branson (1986), “Stabilization, Stagflation and Investment Incentives: The Case of Kenya 1979-1980”, in NBER book Economic Adjustment and Exchange Rates in Developing Countries.
Woo, J. (2009), “Why Do More Polarized Countries Run More
Pro-Cyclical Fiscal Policy?”, Review of Economics and Statistics, 91(4), 850—870.
Pro-Cyclical Fiscal Policy?”, Review of Economics and Statistics, 91(4), 850—870.
)