نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی

2 استادیار، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، تهران،‌ ایران

3 استادیار گروه اقتصاد و سیستم‌ها،‌ موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی

چکیده

یکی از عوامل مهمی که بر بیکاری ساختاری (طبیعی) اثرگذار است، تغییر اشتغال بین بخش‌های مختلف اقتصادی است، اما این عامل در بسیاری از مطالعات بازار کار مغفول است. در این پژوهش، از شاخص انحراف‌ معیار تغییر شغل از یک رشته فعالیت به یک رشته فعالیت دیگر برای لحاظ تغییرات بخشی استفاده کرده‌ایم. داده‌های اصلی شامل سری زمانی بیکاری فصلی سال‌های 1384 تا 1396 و داده‌های اشتغال براساس ۱۹ رشته فعالیت اقتصادی هستند. در مدلسازی نرخ بیکاری از متغیرهای سیاست‌پولی و مالی پیش‌بینی ‌نشده، انحراف معیار تغییر اشتغال بخشی و وقفه‌ی نرخ بیکاری استفاده شده ‌است. افزون بر آن، اثر شوک‌های طرف عرضه و تقاضا به تفکیک بیان شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که افزایش «انحراف‌ معیار تغییر اشتغال» اثر معناداری بر مقدار بیکاری ندارد. یک توضیح قابل قبول آن است که در بازار کار ایران، نسبت نرخ بیکاران دائمی به کل بیکاران حدود 40 درصد است که وجه غالب را در مقابل بیکاری فصلی و جابه‌جایی‌های بخشی دارد. اگر به‌جای انحراف معیار تغییر اشتغال بخشی از «انحراف‌ معیار تخریب شغل یا شوک طرف تقاضای نیروی کار» استفاده شود، اثر آن بر بیکاری منفی و معنادار و مستحکم برآورد می‌شود. توضیح آن است که در داده‌های ایران، تخریب شغل حائز اهمیت بوده و در دوران رونق و رکود، حفظ و یا تخریب شغل بیشتر از استعفا یا جابه‌جایی نیروی کار تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

حیدری، ابراهیم. (1387). رشد حجم پول و تاثیر آن بر تولید و اشتغال دراقتصاد ایران. تحقیقات اقتصادی، ۴(۴۳).
سرتیپ‌نیا، ابوذر. (۱۳۹۷). چگونگی و چرایی رشد بدون اشتغال در اقتصاد ایران طی سال‌های ۱۳۸۴-۱۳۹۰، پایان‌نامه کارشناسی ارشد (استاد راهنما: مسعود نیلی، استاد مشاور: حسین جوشقانی)، دانشگاه صنعتی شریف.
غفاری، هادی، شکیب علی صفایی و مریم موسیوند. (1396). نرخ بیکاری بهینه در ایران: رویکرد بهینه‌یابی پویا. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 6(23)، 136-117.
موسوی محسنی، رضا، مزدا معطری، جلیل خداپرست‌شیرازی و نهال صفوی‌مقدم. (۱۳۸۹). بهره‌وری نیروی کار و بیکاری طبیعی در اقتصاد ایران؛ یک مطالعه بر پایه منحنی فیلیپس. مجله مطالعات اقتصادی، ۱(۱)، 84-71.
خالصی امیر و سیما صیامی‌نمینی. (۱۳۸۳). برآورد نرخ بیکاری همراه با تورم غیرشتابان و تولید بالقوه. فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه. ۹ (۳): 94-67.
عباسی‌نژاد حسین و غلامرضا کاظمی‌زاده. (۱۳۷۹). بررسی و تحلیل منحنی فیلیپس و تعیین نرخ طبیعی بیکار در ایران. تحقیقات اقتصادی، 35(2).
همتی مریم، مهدی پدرام و حسین توکلیان. (1395). نقش اطلاعات چسبنده در پویایی‌های تورم در اقتصاد ایران. پژوهشنامه اقتصادی، 16(60)، 151-107.
Abraham, K.G. and Katz, L.F., (1986). Cyclical unemployment: sectoral shifts or aggregate disturbances?. Journal of Political Economy94(3, Part 1), pp.507-522.
Abraham, K.G., (2015). Is skill mismatch impeding US economic recovery?. ILR Review68(2), pp.291-313.
Barro, R.J., (1977). Unanticipated money growth and unemployment in the United States. The American Economic Review67(2), pp.101-115.
Brainard, S.L. and Cutler, D.M., (1993). Sectoral shifts and cyclical unemployment reconsidered. The Quarterly Journal of Economics108(1), pp.219-243.
Furlanetto, F. and Groshenny, N., (2016). Mismatch shocks and unemployment during the Great Recession. Journal of Applied Econometrics31(7), pp.1197-1214.
Herz, B. and Van Rens, T., (2018). Accounting for mismatch unemployment.
Lilien, D.M., (1982). Sectoral shifts and cyclical unemployment. Journal of  Political Economy90(4), pp.777-793.
Mills, T.C., Pelloni, G. and Zervoyianni, A., (1995). Unemployment fluctuations in the United States: further tests of the sectoral-shifts hypothesis. The Review of Economics and Statistics, pp.294-304.
Mills, T.C., Pelloni, G. and Zervoyianni, A., (1996). Cyclical unemployment and sectoral shifts: Further tests of the Lilien hypothesis for the UK. Economics Letters52(1), pp.55-60.
Rhein, T. and Trübswetter, P., (2012). Occupational mobility and the change in the occupational structure in Britain and Germany,1993-2008. Applied Economics Letters19(7), pp.653-656.
Sakata, K., (2002). Sectoral shifts and cyclical unemployment in Japan. Journal of the Japanese and International Economies, 16(2), pp.227-252.
Samson, L., (1985). A study of the impact of sectoral shifts on aggregate unemployment in Canada. Canadian Journal of Economics, pp.518-530.
Van Ours, J.C. and Van der Tak, C.M., (1992). Sectoral shifts, unemployment and vacancies. Economics Letters39(1), pp.11-116.