نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیات علمی گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.
2 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران .
3 عضو هیات علمی گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، زاهدان، ایران.
چکیده
در دوره‌های اخیر به منظور حل مشکلات اقتصادی جوامع در سطح کلان، بهبود فضای کسب و کار مورد توجه قرار گرفته است. فضای کسب و کار شامل عوامل خارج از کنترل بنگاه‌ها است که بر عملکرد بنگاه‌های اقتصادی تاثیرگذار است. این مفهوم در دهه‌های اخیر مورد توجه کشورها و نهادهای بین‌المللی قرار گرفته به طوری که بخشی از اهداف و سیاست‌گذاری‌های کلان کشورها به بهبود فضای کسب و کار اختصاص یافته است. از این رو، این مطالعه به بررسی اثر بیثباتی برخی شاخصهای کلان اقتصادی بر تعداد شرکتهای فعال در فضای کسب و کار ایران می‌پردازد. نتایج در چارچوب روش هم‌جمعی و مدل خودرگرسیون برداری نشان می‌دهد که کیفیت محیط اقتصادی، فیزیکی و انسانی بر تعداد شرکتهای فعال در فضای کسب و کار ایران اثر می‌گذارد. به بیان دیگر در بلندمدت، افزایش بیثباتی در شاخصهای کلان اقتصادی به عنوان نماگر کیفیت محیط اقتصادی، موجب کاهش تعداد شرکتهای فعال می‌شود. همچنین شاخصهای توسعه انسانی و سرمایه فیزیکی به عنوان نماگرهای کیفیت محیط انسانی و فیزیکی، تاثیر معنادار و مثبتی بر افزایش تعداد شرکت‌ها دارند. بنابراین در جهت گسترش شرکتهای فعال در فضای کسب و کار، ضروری است دولت با اتخاذ برنامه‌ریزی‌های دقیق برای افزایش کیفیت محیط مؤثر بر آن به ویژه ثبات اقتصاد و اجرای متعهدانه آن گام بردارد.
کلیدواژه‌ها
احمدی، سیدوحید. (1387). «بررسی مقایسهای شاخصهای فضای کسب وکار در ایران و جهان»، مجموعه پژوهشهای اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شماره30، 72-1.
حسینزاده بحرینی، محمدحسین و ملکالساداتی، سعید. (1390). «موانع نهادی سرمایهگذاری و کسب و کار در ایران»، پژوهشنامه بازرگانی، شماره 59، 55-25.
خلیلیعراقی، منصور و رمضانپور، اسماعیل. (1380). «اهمیت محیط باثبات اقتصاد کلان»، تحقیقات اقتصادی، شماره 58، 28-1.
دهقانمنشادی، محمد و پوررحیم، پروین. (1392). «رابطه بین بیثباتی اقتصاد کلان و رشد اقتصادی در ایران»، پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 67، 192-171.
رحمانی، تیمور؛ پوررحیم، پروین و دهقانمنشادی، محمد. (1391). «بررسی رابطه بیثباتی سیاستهای اقتصاد کلان و توزیع درآمد در کشورهای در حال توسعه»، سیاست‌گذاری اقتصادی، شماره 8، 201-181.
ریشتر، ردلف. (1387). «اقتصاد نهادی جدید، آغاز، معنا و دورنما»، ترجمه سیدحسین میرجلیلی، مجله اقتصادی، شماره 79 و 80، 87-51.
شهنازی، روح اله و دهقانشبانی، زهرا. (1390). «بررسی تاثیر فضای کسب و کار بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب»، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 42، 185-161.
صالحآبادی علی. (1388). «نقش بازار سرمایه در بهبود فضای کسب و کار ایران»، نشریه پول و اقتصاد، شماره1، 123-101.
طیبی، سیدکمیل و عباسلو یاسر. (1388). «اعتبارات بانکی و سایر تعیین کنندههای اقتصادی فضای کسب و کار در ایران»، نشریه پول و اقتصاد، شماره 1، 57- 78.
عربمازار، عباس و احمدیان، مریم. (1389). «شاخص فضای کسب و کار و تاثیر آن بر سرمایهگذاری خصوصی در ایران»، فصلنامه اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی، شماره 4، 82-53.
مرادحاصل، نیلوفر؛ مزینی، امیرحسین و پاریاب، سیدحسین. (1387). «اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر فضای کسب و کار و تسهیل تجاری»، اقتصاد و تجارت نوین، شماره 14، 63-39.
مکیان، نظامالدین؛ امامیمیبدی، مهدی؛ عشرتی، سمانه و احمدی، زهره. (1392). «فضای کسب و کار، راهبرد رشد؛ مقایسه کشورهای اسلامی منطقه منا و سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی»، پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، شماره 11، 84-75.
نوفرستی، محمد. (۱۳۸۷). ریشه واحد وهمجعی در اقتصادسنجی، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
Afonso, A. and Furceri, D. (2010), “Government Size, Composition, Volatility and Economic Growth”, European Journal of Political Economy, 26(4), 517–532.
Alchian, A. 1965. "Some Economics of Property Rights", Politico, 30(4), 816-829.
Andreica, A. (2004), “Evaluating ICT Implementations within the Romanian Business Environment”, Journal of Transition Studies Review, 11(3), 236-243.
Armstrong, J. S. (1970), “An Application of Econometric Models to International Marketing”, Journal of Marketing Research, May (VII), 190-198
Asaftei, G., Kumbhakar, S. C. and Mantescu, D. (2008), “Ownership, Business Environment and Productivity Change", Journal of Comparative Economics, 36, 498–509.
Azeinman, J. and Pinto, B. (2005). Managing Economic Volatility and Crises: A Practitioner’s Guide. NBER Working Paper, No. 10602. Cambridge, MA, Cambridge University Press.
Bah, E. and Fang, L. (2015), “Impact of the Business Environment on Output and Productivity in Africa", Journal of Development Economics, 114, 159-171.
Bartel, A. P. and Harrison, A. E. (2005), “Ownership Versus Environment: Disentangling the Sources of Public-sector Inefficiency”, Review of Economics and Statistics, 87(1), 135–147.
Berg, J. and Cazes, S. (2007), “The Doing Business Indicators: Measurement Issues and Political Implications", Economic and Labor Market Market Paper, 6, 1-31.
Bhat, R. C., Sivakumar, A., & Axhausen, K.W. (2003), “An Analysis of the Impact of Information and Communication Technologies on Non-maintenance Shopping Activities”, Transportation Research, Part B, 37, 857-881.
Bhattacharjee, A., Higson, C., Holly, S. and Kattuman, P. (2009), “Macroeconomic Instability and Business Exit: Determinants of Failures and Acquisitions of UK Firms”, Economica, 76, 108-131.
Blank, R. 2004. “Poverty, Policy and Place: How Poverty and Policies to Alleviate Poverty are Shaped by Local Characteristics”, Rural Poverty Research Center Working Paper, 04-02.
Borges, M., Hoppen, N., & Luce, F. B. (2009), “Information Technology Impact on Market Orientation in e-Business”, Journal of Business Research, 62, 883-890.
Choi, J. and Thum, M. (2005), “Corruption and the Shadow Economy", International Economic Review, 46(3), 817-836.
Crandall, M. S., & Weber, B. A. (2004), “Local Social and Economic Conditions, Spatial Concentrations of Poverty, and Poverty Dynamics”, Rural Poverty Research Center Working Paper, 04-04.
Daft, L. R. (2003). Management. Boston: Cengage Learning Publication.
Dehn, J. (2000). Commodity Price Uncertainty in Developing Countries. World Bank Policy Research Working Paper, No. 2426, The World Bank.
Di Giovanni, J. and Levchenko, A. (2010). The Risk Content of Exports: A Portfolio View of International Trade. NBER Working Paper Series, No. 16005.
Djankov, S. and Murrell, P. (2002), “Enterprise Restructuring in Transition: A Quantitative Survey", Journal of Economic Literature, 40(3), 739–792.
Doing Business .(2016). World Bank Report.
Egert, B., Halpern, L. and MacDonald, R. (2006), “Equilibrium Exchange Rates in Transition Economies: Taking Stock of the Issues”, Journal of Economic Surveys, 20(2), 257–324.
Ehrlich, I., Gallais-Hamonno, G., Liu, Z. and Lutter, R. (1994), “Productivity Growth and firm Ownership: An Analytical and Empirical Investigation”, Journal of Political Economy, 102, 1006–1038.
Fatas, A. and Mihov, I. (2007). Fiscal Discipline, Volatility, and Growth. In P.G. Serven and R. Suescun (eds), Fiscal Policy, Stabilization, and Growth (pp. 43–74). Washington, DC: Latin American Development Forum, The World Bank.
Fischer, S. (1993), “The Role of Macroeconomic Factors in Growth”, Journal of Monetary Economics, 32, 485-512.
Griffith, R., Harisson, R. and Macarmey, G. (2005), “Product Market Reforms, Labour Market Institutions and Employment”, The Economic Journal, 117, 142-166.
Haddow, A., Hare, C., Hooley, J. & Shakir, T. (2013), “Macroeconomic Uncertainty: What is it, How Can we Measure it and Why does it Matter?”, Bank of England Quarterly Bulletin, 53(2), 100-109.
Hallward-Driemeier, M. and Pritchett, L. (2011), “How Business Is Done and the Doing Business : The Investment Climate when Firms Have Climate Control”, World Bank Policy Research Working Paper, 5563.
Hotchkiss, D. R., Rous, J.J., Seiber, E.E.,& Berruti, A.A. (2002). The Influence of Maternal & Child Health Service Utilization & Access to Private Sector Family Planning Services on Subsequent Contraceptive Use: A Multicountry Study. Commercial Market Strategies Foundation, Technical Paper Series, 5.
Ismihan, M., Tansel, A. and Metin-Ozcan, K. 2002. "Macroeconomic Instability, Capital Accumulation and Growth: The Case of Turkey (1963-1999)”, ERF (Economic Research Forum) Working paper, 0209.
Karnameh Haghighi, H., Sameti, M. and Dallali Isfahani R. (2012), “The Effect of Macroeconomic Instability on Economic Growth in Iran”, Research in Applied Economics, 4, 39-61.
Klein, B. (1962). The Decision Making Problem in Development. National Bureau of Economic Research, the Rate and Direction of Inventive Activity, Princeton: Princeton University Press.
Koren, M. and Tenreyro, S. (2007), “Volatility and development”, Quarterly Journal of Economics, 122(1), 243– 287.
Lai, J., & Chen, W. (2009), “Measuring e-Business Dependability: The Employee Perspective”, The Journal of Systems and Software, 82, 1046–1055.
Lee, S., McCann, D. and Torm, N. (2008), “The World Bank’s Employing Workers Index: Findings and Critiques–A Review of Recent Evidence", International Labor, 147(4), 416–432.
Li, G., & Yang, H., Sun, L., & Sohal, A. S. (2008), “The Impact of IT Implementation on Supply Chain Integration and Performance”, International Journal of Production Economics, 120, 125-138.
Loayza, N.V., Ranciere, R., Serven, L. and Ventura, J. (2007), “Macroeconomic Volatility and Welfare in Developing Countries: an Introduction”, World Bank Economic Review, 21(3), 343–357.
Luzar, E. J., & Cosse, K. J. (1998). Willingness to Pay or Intention to Pay: The Attitude-Behavior Relationship in Contingent Valuation, Journal of Socio-Economics, 27(3), 427-444.
Malik, A. and Temple, J. (2009), “The Geography of Output Volatility”, Journal of Development Economics, 90, 163–178.
Megginson, W. L., & Netter, J. M. (2001), “From State to Market: A Survey of Empirical Studies on Privatization”, Journal of Economic Literature, 39, 321–389.
Mouelhi, R. (2009), “Impact of the Adoption of Information and Communication Technologies on firm Efficiency in the Tunisian Manufacturing Sector”, Journal of Economic Modelling, 26, 961-967.
Nyström, K. (2010), “Business Regulation and Red Tape in the Entrepreneurial Economy”, CESIS Electronic Working Paper Series, 225.
Rao, P. M. (2001), “The ICT Revolution, Internationalization of Technological Activity and the Emerging Economies: Implications for Global Marketing”, Journal of International Business Review, 10(5), 571-596.
Sachs, J., Zinnes, C., and Eilat, Y. (2000), “The Gains from Privatization in Transition Economies: Is “Change of Ownership” Enough? " IMF Staff papers, 48, 146-170.
Shirley, M. M and Walsh, P. (2001), “Public Versus Private Ownership: The Current State of the Debate”, World Bank Policy Research Working Paper, 2420.
Smith, L. C., & Haddad, L. (2000). Explaining Child Malnutrition in Developing Countries: A Cross- country Analysis. Washington: International Food Policy Research Institute Publication.
Stel, A., Story D.J., and. Thurik A. R. (2006), “The Effect of Business Regulations on Young Business Entrepreneurship", Small Business Economics, 28, 171-186.
Valentinea, G., & Holloway, L. S. (2001), “A Window on the Wider World? Rural Children’s use of Information and Communication Technologies”, Journal of Rural Studies, 17, 383-394.
Vickers, J. and Yarrow, G. (1988). Privatization: An Economic Analysis. Cambridge: MIT Press.
Wolf, H. (2005). Volatility: Definitions and Consequences. In J. Azeinman and B. Pinto (eds), Managing Economic Volatility and Crises, Cambridge: Cambridge University Press.
World Development Report .(2005). A Better Investment Climate for Everyone. World Bank.
)