نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
2 دانشجوی دکتری گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
در سال‌های اخیر رشد تجارت جهانی سریع‌تر از تولید جهان بوده و کشورها تمایل به تشکیل اتحادیه، توافقات منطقه‌ای و ترتیبات تجاری نشان داده‌اند تا بتوانند تجارت خود را افزایش دهند. هدف از این مطالعه، برآورد اثر تشکیل گروه D8 بر تجارت کشورهای عضو است. برای استخراج اثر خالص تشکیل این گروه بر تجارت کشورهای عضو از الگوی جاذبه در قالب داده‌های ترکیبی طی سال‌های
2014-1990 و رویکرد تفاضل در تفاضل‌ها (DID) و روش حداکثر درست‌نمایی پوآسون‌نما استفاده شده است. در این رویکرد کشورهای گروه D8 به عنوان گروه هدف و کشورهای منتخب سازمان همکاری‌های اسلامی به عنوان گروه کنترل معرفی شده‌اند. نتایج حاصل از برآورد الگو با روش DID نشان می‌دهد که اثر خالص تشکیل گروه D8 بر حجم تجارت کشورهای عضو مثبت و معنادار بوده است. همچنین تجارت دوجانبه کشورها با اندازه اقتصاد و زبان مشترک رابطه مستقیم و با فاصله کشورها، رابطه عکس دارد.
کلیدواژه‌ها
آذربایجانی، کریم، سید کمیل طیبی و حلیمه صفا درگیری (1394)، «اثر تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده و اتحادیه اروپا بر تجارت دوجانبه ایران و شرکای عمده تجاری آن: کاربرد الگو جاذبه»، تحقیقات اقتصادی، 50، 562-539.
حسینی‌نسب، سید ابراهیم، سمیرا متقی، افشین متقی و یحیی فتحی (1389)، «مطالعه ایجاد و انحراف تجارت در سازمان‌های تجاری منتخب منطقه‌ای آسیا»، پژوهشنامه بازرگانی، 57، 182-155.
سوری، امیررضا (1393)، «تحلیل عوامل موثر بر هم‌گرایی تجاری ایران با بلوک‌های منطقه‌ای منتخب (کاربرد یک الگو جاذبه)»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 53، 62-37.
سوری، امیررضا و احمد تشکینی (1388)، «عوامل موثر بر تجارت متقابل ایران با بلوک‌های منطقه‌ای»، فصلنامه الگو‌سازی اقتصادی، 9، 158-135.
طیبی، سیدکمیل و کریم آذربایجانی (1380)، «بررسی پتانسیل تجاری میان ایران و اوکراین: به‌کارگیری مدل جاذبه»،. پژوهش‌های بازرگانی، شماره 21.
یزدانی، مهدی (1392)، تحلیل توقف‌های ناگهانی جریان‌های مالی سرمایه و بخش‌های مالی: تجربه کشورهای دارای بازار نوظهور،پایان نامه دکتری
دانشگاه اصفهان.
دانشگاه اصفهان.
یزدانی، مهدی، هادی رمضانی و مینا صادقی (1395)، «اثرات مرزی در جریان تجاری گروه‌های کالایی ایران: کاربردی از تصریح غیرخطی»، پژوهشنامه اقتصادی، 16(62)، 188-159.
یزدانی، مهدی، مینا صادقی و هادی رمضانی (1396)، «اثرات مرزی در تجارت دوجانبه ایران و شرکای برتر تجاری: رویکرد الگوی جاذبه غیرخطی»، تحقیقات اقتصادی، 52(1)، 269-245.
Anderson, J. E. (1979), “A Theoretical Foundation for the Gravity Equation”, The American Economic Review, 69(1), 106-116.
Anderson, J., and Van Wincoop, E. (2002), “Gravity with Gravitas: A Review of Theory and Evidence”, American Economic Review, 93, 170-192.
Baier, S.L. and Bergstrand, J.H. (2007), “Do Free Trade Agreements Actually Increase Members' International Trade?”, Journal of International Economics, 71, 72-95.
Balassa, B., and Bauwens, L. (1987), “Intra-industry Specialisation in a Multi-country and Multi-industry Framework”, The Economic Journal, 97(388), 923-939.
Bougheas, S., Demetriades, P. O., and Morgenroth, E. L. (1999), “Infrastructure, Transport Costs and Trade”, Journal of International Economics, 47(1), 169-189.
Card, D., and Krueger, A. (1993), “Minimum Wages and Employment: A Case Study of the Fast-Food Industry in New Jersey and Pennsylvania”, The American Economic Review, 84 (4).
Carrere, C. (2006), “Revisiting the Effects of Regional Trade Agreements on Trade Flows with Proper Specification of the Gravity Model”, European Economic Review, 50, 223-247.
Caves, R. E. (1981), “Intra-industry Trade and Market Structure in the Industrial Countries”, Oxford Economic Papers, 33(2), 203-223.
Cie. (2004), The Australia-Thailand Free Trade Agreement: Economic Effects, Canberra: Centre for International Economics.
Clausing, K. (2001), “Trade Creation and Trade Diversion in the Canada –United States Free Trade Agreement”, Canadian Journal of Economics, 34(3), 677-696.
Comtrade.com (2016), “Simplify Technology, Retrieved 10 February 2016, from http://www.comtrade.com
Deardoff, A. (1998), Determinants of Bilateral Trade: Does Gravity Work in a Neoclassical World?, in Jeffrey Frankel (Ed.),The Regionalization of the World Economy (Chicago: University of Chicago Press).
Egger, P (2002), “An Econometric View on the Estimation of Gravity Models and the Calculation of Trade Potentials”, World Economy, 25.
Egger, P., and Pfaffermayr, M. (2003), “The Proper Panel Econometric Specification of the Gravity Equation: A Three-way Model with Bilateral Interaction Effects”, Empirical Economics, 28(3), 571-580.
Eichengreen, B., and Irwin, D. A. (1998), “The Role of History in Bilateral Trade Flows, Regionalization of the World Economy”, University of Chicago Press, 33-62.
Eicher, T.S., Henn, C. and Papageorgiou, C. (2012), “Trade Creation and Diversion Revisited: Accounting for Model Uncertainty and Natural Trading Partner Effects”, Journal of Applied Econometrics, 27, 296-321.
Evans, C. L., and Harrigan, J. (2005), “Distance, Time, and Specialization: Lean Retailing in General Equilibrium”, American Economic Review, 292-313.
Fidrmuc, J. (2004), “The Endogeneity of the Optimum Currency Area Criteria, Intra-industry Trade, and EMU Enlargement”, Contemporary Economic Policy, 22(1), 1-12.
Fotopoulos, G., and Psallidas, D. (2009), “Investigating the Effects of Euro on Bilateral Trade: A Kernel Matching Approach”, Journal of Economic Integration, 24 (4), 661-684.
Frankel, J., Stein, E., and Wei, S. J. (1995), “Trading Blocs and the Americas: The Natural, the Unnatural, and the Super-natural”, Journal of Development Economics, 47(1), 61-95.
Glick, R., and Rose, A. K. (2002), “Does a Currency Union Affect Trade? The Time-series Evidence”, European Economic Review, 46(6), 1125-1151.
Grubel, H. G. (1967), “Intra-industry Specialization and the Pattern of Trade”, Canadian Journal of Economics and Political Science/Revue canadienne de economiques et science politique, 33(03), 374-388.
Grünfeld, L. A., and Moxnes, A. (2003), The Intangible Globalization: Explaining the Patterns of International Trade in Services, Norwegian Institute of International Affairs Paper, 657.
Helpman, E. (1987), “Imperfect Competition and International Trade: Evidence from fourteen Industrial Countries”, Journal of Japononese International and International Economics, 1(1), 62-81.
Helpman, E., and Krugman, P. R. (1985), “Market Structure and Foreign Trade: Increasing Returns, Imperfect Competition, and the International Economy”, MIT press.
Hummels, D. and Levinshon, J. (1995), “Monopolistic Competition and International Trade: Reconsidering the Evidence”, Quarterly Journal of Economics, 110 (3), 736-799.
International Trade Center (2016), Trade Map - Trade Statistics for International Business Development, Trademap.org, Retrieved 10 February 2016, from http://www.trademap.org
Kabir, M., and Salim, R (2010), “Can Gravity Model Explain BIMSTEC’S Trade?”, Journal of Economic Integration, 25(1).
Krishna, P. (1998), “Regionalism and Multilateralism: A Political Economy Approach”, Quarterly Journal of Economics, 113 (1), 227-251.
Krishna, P. (2003), “Are Regional Trading Partners ‘Natural’?”, Journal of Political Economy, 111 (1), 202 –226.
Krugman, P. (1995), The Move toward Free Trade Zones, in Philip King, ed., International Economics and International Economic Policy: A Reader(McGraw- Hill: New York), 163 –182.
Krugman, P. R. (1991), “Geography and trade, MIT press.
Leitão, N.C., Faustino, H., and Yoshida, Y. (2010), “Fragmentation Vertical Intra-Industry Trade and Automobile Components”, Economics Bulletin, 30 (2), 1006- 1015.
Lucas, R. E. (1988), “On the Mechanics of Economic Development”, Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42.
Magee, C.S.P. (2008), “New Measures of Trade Creation and Trade Diversion”, Journal of International Economics, 75, 349-362.
Mayer, T., and Zignago, S. (2005), Market Access in Global and Regional Trade. CEPII, Working Paper No. 2005-02.
Mayer, T., and Zignago, S. (2011), Notes on CEPII’s Distances Measures: The GeoDist Database. CEPII, Working Paper No. 2011-25.
Micco, A., Stein, E., and Ordoñez, G. (2003), “The Currency Union Effect on Trade: Early Evidence from EMU”, Economic Policy, 18(37), 315-356.
Pagoulatos, E., and Sorensen, R. (1975), “Two-way International Trade: An Econometric Analysis”, Weltwirtschaftliches Archiv, 111(3), 454-465.
Papazolou, C., Pentencost, J., and Marques, H (2006), Model Forecast of the Potential Trade Effects of EU Enlargement: Lessons from 2004 and Path- Dependency in Integration, World Economy, 29.
Persson, T. (2001), “Currency Unions and Trade: How Large is the Treatment Effect?”, Economic Policy, 435-448.
Pöyhönen, P. (1963), “A Tentative Model for the Volume of Trade Between Countries”, Weltwirtschaftliches Archiv, 93-100.
Raballand, G. (2003), “Determinants of the Negative Impact of Being Landlocked on Trade: An Empirical Investigation Through the Central Asian case”, Comparative Economic Studies, 45: 520–536.
Rauch, J. E. (1999), “Networks Versus Markets in International Trade”, Journal of International Economics, 48(1), 7-35.
Romer, D. (1986), “A Simple General Equilibrium Version of the Baumol-Tobin Model”, The Quarterly Journal of Economics, 663-686.
Rose, A. K. (2000), “One Money, One Market: The Effect of Common Currencies on Trade”, Economic Policy, 15(30), 08-45.
Rosson, C.P., Runge, C.F. and Moulton, K.S. (2000), Preferential Trading Arrangements: Gainers and Losers, in Phillip King, ed., International Economics and International Economic Policy: A Reader3rd edition (Boston: McGraw-Hill) pp. 161 -171.
Slaughter, M. J. (2001), “Trade Liberalization and Per Capita Income Convergence: A Difference-in-differences Analysis”, Journal of International Economics, 55(1), 203-228.
Stone, J. A., and Lee, H. H. (1995), “Determinants of Intra-industry Trade: A Longitudinal, Cross-country Analysis”, Weltwirtschaftliches Archiv, 131(1), 67-85.
Tinbergen, J. (1962), “Shaping the World Economy: Suggestions for an International”, Economic Policy, No. HD82 T54.
Toh, K. (1982), “A Cross-section Analysis of Intra-industry Trade in US Manufacturing Industries”, Weltwirtschaftliches Archiv, 118(2), 281-301.
Viner, J. (1950), The Customs Union Issue (Carnegie Endowment for International Peace: New York).
Wonnacott, P. and Lutz, M. (1989), Is There a Case for Free Trade Agreements?, in Schott, J., ed., Free Trade Areas and U.S. Trade Policy (Institute for International Economics: Washington D.C.) 59-84.
www.trademap.org
Yazdani, M., Tayebi, S.K., and Ramezani, H. (2016), Border Effects on Trade Flows of Commodity Groups between Iran and Korea, International Conference on the Cooperation Platform for Iran and Korea in the Post-Sanctions Era, Iran-Korea Economic Forum, Tehran, Iran.
)