معنا و مفهوم نهاد در اقتصاد نهادگرا نگاهی به اختلافات موجود بین نهادگرایی قدیم و جدید و نقش نهادها در مناسبات اقتصادی

محمود مشهدی احمد

دوره 13، شماره 48 ، فروردین 1392، ، صفحه 49-77

چکیده
  نهادها مهم هستند، این جمله‌ای است که این روزها به کرات در متون اقتصادی مشاهده می‌کنیم، اما برخی از اندیشمندان اقتصادی بیش از یک قرن پیش به این حقیقت اشاره کرده‌اند. آنها با طرح این ادعا که اقتصاد مرسوم نهادها را نادیده گرفته است، یک پارادایم جدید را در علم اقتصاد با عنوان اقتصاد نهادگرا خلق کردند و براساس آنچه در مانیفست خود مطرح ...  بیشتر

پیش بینی تقاضای پول در افق 1404 در ایران ( کاربرد الگوی سری زمانی )

سید صفدر حسینی؛ حبیب شهبازی؛ حلیمه جهانگرد

دوره 10، شماره 38 ، مهر 1389، ، صفحه 67-86

چکیده
  آگاهی از میزان تقاضای پول آتی کشور بهمنظور تعیین اولویتها و انتخاب سیاست پولی در راستای مساعدت به رشد و توسعة اقتصادی، ضروری است. پژوهش حاضر، میزان تقاضا برای پول در ایران را در افق 1404 با استفاده از الگوهای سری زمانی VECM، VAR و ARIMA، با بکارگیری دادههای سالهای 1355 تا 1385، پیشبینی میکند. نتایج نشان میدهد که الگوی ARIMA با میزان خطای 1/3 درصد، مناسبترین ...  بیشتر

مصیبت منابع یا نهادها؟ مطالعه موردی کشورهای صادر کننده نفت

محسن مهرآرا؛ حمید ابریشمی؛ حمید زمان زاده

دوره 10، شماره 38 ، مهر 1389، ، صفحه 205-233

چکیده
  موضوع مقاله حاضر بررسی نقش نهادها و ساختارهای حاکم در یک کشور در نوع و نحوه اثرگذاری درآمدهای نفتی بر رشد و توسعه اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت است. پرسش اساسی این است که آیا منابع طبیعی مانند نفت، ذاتاً موجب کاهش رشد اقتصادی و بروز مصیبت در یک کشور میشوند، یا اینکه این چارچوب نهادی- ساختاری حاکم در یک کشور و تعامل میان این چارچوب و ...  بیشتر

رتبه بندی پتانسیل های تولیدی و اشتغالزایی بخش های اقتصاد ایران

فرهاد ترحمی؛ علی اصغر اسفندیاری

دوره 10، شماره 38 ، مهر 1389، ، صفحه 267-286

چکیده
  ایجاد ظرفیتهای جدید و بکارگیری پتانسیلهای موجود تولید، منشاء تقاضا برای نیروی کار است. در اقتصاد ایران ظرفیتهای مازاد در بخشهای مختلف کالاها و خدمات به دلیل محدودیت بازارها امری شایع است. افزایش تقاضای نهایی و تشکیل سرمایه، بازتابی از تقاضای داخلی و خالص صادرات و نشان دهندة تقاضای خارجی برای رشد ستانده و در نتیجه اشتغال است. این مقاله ...  بیشتر

تجزیه شاخص نابرابری تایل برحسب استانهای ایران

اسمعیل ابونوری؛ آرش خوشکار؛ پدرام داودی

دوره 10، شماره 36 ، فروردین 1389، ، صفحه 201-222

چکیده
  نابرابری اقتصادی در ایران متأثر از نابرابریهای اقتصادی موجود در درون و در میان استانهای کشور است. هدف اصلی در این مقاله تجزیه شاخص نابرابری تایل بر حسب نابرابری درون استانها و نابرابری در میان استانها به تفکیک مناطق شهری و روستایی بوده است. برای این منظور از ریز داده‌های سال 1386 استفاده شده است. نتایج حاصل نشان داده است که نابرابری ...  بیشتر

بررسی تأثیر توسعه بازار مالی بر رشد اقتصادی در ایران طی سالهای 1386-1345

رضا اکبریان؛ سید محسن حیدری‌پور

دوره 9، شماره 34 ، مهر 1388، ، صفحه 43-63

چکیده
  اهمیت توسعۀ بازارهای مالی در رشد اقتصادی همواره از مباحث کلیدی در اقتصاد توسعه است. هدف این مقاله بررسی تأثیر توسعۀ بازار مالی بر رشد اقتصادی ایران در کوتاه‌مدت و بلندمدت طی دوره زمانی (1386-1345) است. بدین منظور، از دو شاخص مختلف توسعۀ بازارمالی (نسبت پس‌‌انداز مالی به تولید ناخالص داخلی و نسبت اعتبارات داخلی به تولید ناخالص داخلی)، ...  بیشتر

بررسی تأثیرپذیری تورم از سرمایه‌گذاری کل در اقتصاد ایران

علی اسماعیل‌زاده مقری

دوره 9، شماره 33 ، تیر 1388، ، صفحه 97-123

چکیده
  در این مقاله هدف بررسی رابطه بین سرمایه‌گذاری و تورم است. پس از بحث کوتاهی دربارة نظریه‌های تورم و وضعیت آن در ایران در سالهای گذشته، بحث مختصری نیز در مورد اثرات تورم بر توضیح درآمد و رشد اقتصادی ارائه می‌شود و آنگاه با روش آزمون دیکی- فولر پیشرفته ایستایی سری‌های زمانی آزمون شده و پس از اطمینان از ایستایی بودن متغییرها، الگو تخمین ...  بیشتر

تأثیر زیرساختهای سرمایه‌گذاری بر رشد اقتصادی ایران

مهدی تقوی؛ حسین محمدی

دوره 9، شماره 32 ، فروردین 1388، ، صفحه 15-42

چکیده
  نقش و اهمیت سرمایه‌گذاری در فرایند رشد و توسعه اقتصادی جوامع در اکثر نظریات رشد و توسعه اقتصادی مورد تأکید قرار گرفته است. باتوجه به کمبود منابع سرمایه‌گذاری و ضرورت تخصیص بهینه این منابع جهت تحریک رشد اقتصادی، لازم است مزیتهای نسبی یک کشور در زمینه تخصیص منابع سرمایه‌گذاری، به درستی شناسایی شده و با هدایت منابع سرمایه‌گذاری به ...  بیشتر

رابطه نرخ ارز و نرخ بهره در اقتصاد ایران (ارزیابی مجدد و توسعه نظریة مقداری پول)

مهناز ربیعی؛ بیژن بیدآباد

دوره 9، شماره 32 ، فروردین 1388، ، صفحه 67-96

چکیده
  در این مقاله ارتباط بین مهمترین متغیر مربوط به حوزة تجارت خارجی و مهمترین متغیر بازار پول؛ یعنی ارتباط نرخ ارز با نرخ بهره بررسی و یک الگوی نظری بر مبنای نظریه مقداری پول برای بیان ارتباط بین این دو متغیر ارائه می‌شود. در این ارتباط نظریه فیشر به گونه‌ای توسعه داده می‌شود که بخشهای پولی خارجی و داخلی را همزمان مدنظر قرار دهد و با در ...  بیشتر

برآورد تأثیر آزادسازی نرخ سود (بهره) بر سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی ایران (با استفاده از سیستم معادلات همزمان)

اکبر کشاورزیان؛ علی عظیمی چنزق

دوره 8، شماره 31 ، دی 1387، ، صفحه 29-57

چکیده
  یکی از مهمترین ابزارهای کارآمد در امر سیاستگذاریاقتصاد کلان و ایجاد ثبات و رشد اقتصادی، متغیر نرخ سود (بهره) است. عدم بهره گیری از تغییرات نرخ سود نه تنها پویایی سیستم بانکی و به تبع آن اقتصاد ایران را آسیب‌پذیر کرده و باعث ایجاد شکاف در بازار رسمی و غیر رسمی کشور شده است. آزاد سازی نرخ سود  در قالب قانون بانکداری بدون ربا می‌تواند ...  بیشتر

بررسی اثرات نوسانات نرخ بهره در اقتصاد ایران در چارچوب یک مدل کلان اقتصادی

ابراهیم رضایی؛ مجتبی بهمنی؛ علیرضا هیراد

دوره 8، شماره 30 ، مهر 1387، ، صفحه 197-217

چکیده
  بر اساس تئوری‌های کلان اقتصادی نرخ بهره یکی از هزینه‌های سرمایه‌گذاری بوده و در تصمیمات بخش خصوصی اثرگذار می‌باشد، در مورد این فرضیه، در شواهد تجربی؛ بویژه در کشورهای در حال توسعه اختلافاتی دیده می‌شود. همچنین به لحاظ نظری تأثیر نرخ بهره، روی پس‌انداز نیز مورد مناقشه است و شواهد تجربی نیز نتایج مبهمی در مورد اینکه آیا اصولاً کشش ...  بیشتر

تخمین تابع مصرف بخش خصوصی در اقتصاد ایران

مولود احمد؛ احمد تشکینی؛ امیررضا سوری

دوره 8، شماره 28 ، فروردین 1387، ، صفحه 15-39

چکیده
  این مطالعه تابع مصرف بخش خصوصی را با هدف استخراج میل نهایی به مصرف بلندمدت و کوتاه‌مدت این بخش از درآمد قابل تصرف، تخمین می‌زند. در این مقاله از اطلاعات سالانه دوره زمانی 82-1338 و از روش خود توضیح برداری با وقفه‌های گسترده (ARDL) برای تخمین مدل استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد میل نهایی به مصرف بلندمدت و کوتاه‌مدت بخش خصوصی از درآمد ...  بیشتر

ارزشگذاری اقتصادی خدمات تفریحی منابع زیست محیطی: مورد تالاب انزلی

جمشید پژویان؛ نعمت فلیحی

دوره 8، شماره 28 ، فروردین 1387، ، صفحه 147-171

چکیده
  ارزشگذاری اقتصادی منابع زیست‌محیطی، باتوجه به آلودگی و تخریب این منابع، ضرورت محاسبه خسارات مربوطه، تهیه حسابهای ملی سبز و وضع مالیات و عوارض‌ مناسب برای کنترل و جلوگیری از تخریب منابع زیست‌محیطی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف از این مقاله تعیین ارزش‌ خدمات تفریحی تالاب انزلی می‌باشد، که برای این منظور از الگوی هزینه مسافرت ...  بیشتر

بررسی رابطه توزیع درآمد و تقاضای پول در ایران

احمد جعفری صمیمی؛ زهرا علمی؛ علی صادق‌زاده یزدی

دوره 7، شماره 25 ، تیر 1386، ، صفحه 75-99

چکیده
  مطالعات زیادی دردهه‌های اخیر، درخصوص تابع تقاضای پول ومتغیرهای تأثیرگذار برآن در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه انجام شده است. چراکه شناخت صحیح این تابع می‌تواند سیاستگذاری اقتصادی را در اتخاذ سیاستهای پولی و مالی مناسب جهت دستیابی به اهداف کلان اقتصادی یاری رساند. علاوه بر متغیرهای شناخته شده در زمینه برآورد تابع تقاضای پول، ...  بیشتر

نقش تکانه‌های نفتی در چرخه‌های تجاری اقتصادی ایران

علی طیب‌نیا؛ فاطمه قاسمی

دوره 6، شماره 23 ، دی 1385، ، صفحه 49-80

چکیده
  ادبیات موجود دربارة نقش نوسانات قیمت نفت بر چرخه‌های تجاری اساساً بر کشورهای واردکنندة نفت تأکید داشته است و مطالعات کمی برای تحلیل اثر تغییرپذیری درآمد نفتی از نقطه‌نظر کشورهای صادرکننده نفت انجام شده است. از این رو در این مقاله نقش تکانه‌های قیمتی نفت بر پیدایش چرخه‌های تجاری در اقتصاد ایران با استفاده از داده‌های فصلی 1382 ـ ...  بیشتر

صنعت خودروسازی و جایگاه آن در اقتصاد ایران

اسفندیار جهانگرد

دوره 6، شماره 23 ، دی 1385، ، صفحه 183-206

چکیده
  در این مقاله به منظور اندازه‌گیری اهمیت صنعت خودرو در ایران  از الگوی داده- ستانده و شیوة مطالعة«جنسن و وست» و «وست»استفاده شده است. صنعت خودروسازی ایران  تقریباً از سالهای دهه 30 شمسی شروع شده و با افت و خیزهای  مختلف، در حال حاضر از جایگاه ویژه‌ای از لحاظ پیوندهای بین بخشی  در اقتصاد ایران برخوردار شده است. تلاشهای ...  بیشتر

بررسی اثر ساخت نسبی جمعیت روی تابع بلندمدت مصرف

پرویز محمدزاده؛ خالد احمدزاده

دوره 6، شماره 22 ، مهر 1385، ، صفحه 45-70

چکیده
  مطالعه ارتباط ساخت سنی جمعیت با متغیرهای کلان اقتصادی و بررسی اثراتآن در روند رشد وتوسعة کشور، مقوله‌ای است که کمتر به آن پرداخته شده است. کشورما، ایران در گذشته رشد فزایندة جمعیت را تجربه­ کرده و در حال حاضر با مشکلات ناشی از این رشدرویاروست که اثرات آن تا چند دهة آتی هم ادامه خواهد داشت. این تحقیق، اسنادی-کاربردی بوده ونتایج ...  بیشتر

نـظریـه جـمعیـت: با نگرش نهادی محدود

رحیم دلالی اصفهانی؛ رضا اسمعیل‌زاده

دوره 6، شماره 22 ، مهر 1385، ، صفحه 71-96

چکیده
  اندازه جمعیت و تغییرات آن،تأثیر بسیار مهمی بر رشد و توسعه اقتصادی دارد. بر این اساس بسیاری از مطالعات صورت گرفته در علم اقتصاد به نوعی بر روی این موضوع  متمرکز شده‌اند. معروف ترین  نظریه در مورد مسائل جمعیتی، نظریه جمعیتی مالتوس است که نگرشی بدبینانه را به موضوع جمعیت و تأثیر آن بر اقتصاد حاکم ساخت. این در حالی است که نظریه او به ...  بیشتر

تخمین تابع عرضه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران

کامبیز هژبر کیانی؛ کیومرث سبزی

دوره 6، شماره 22 ، مهر 1385، ، صفحه 161-204

چکیده
  سرمایه­ گذاری به عنوان یکی از مسائل عمده اقتصادی مطرح بوده و برای ایجاد و تداوم رشد اقتصادی تشکیل سرمایه در هر کشوری؛ به ویژه در کشورهای در حال توسعه از اهمیت خاصی برخوردار است. در جامعه جهانی تنها کشورهایی حرفی برای گفتن خواهند داشت که توان فنی و تولیدی بالایی داشته باشند و برای این امر، سرمایه قابل ملاحظه­ای مورد نیاز است. از این ...  بیشتر