نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

2 استادیار دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

چکیده

مهاجرت به دلیل اثرگذاری بر عرضه نیروی کار و فشار بر نرخ بیکاری، یکی از دغدغه‌های اساسی سیاست‌گذاران در شرایط رکودی و بازدهی پایین فعالیت‌های اقتصادی محسوب می‌شود. در سه دهه گذشته ایران در زمره یکی از کشورهای مهاجرپذیر با طیف گسترده‌ای از مهاجران افغانستانی روبه‌رو  بوده که دارای زبان، مذهب، فرهنگ، منافع متقابل منطقه‌ای و مرز مشترک طولانی  بوده و جویای کار  در ایران هستند. وجود عامل انسانی در بازار کار، این بازار را از دیگر بازارها متمایز می‌کند. در این مقاله، آسیب‌شناسی ورود مهاجران افغانستانی و میزان و شدت اثرگذاری فشار مهاجران بر نیروهای طرف عرضه در بازار کار ایران با استفاده از الگوی خودرگرسیونی با وقفه‌های تاخیری (ARDL) در دوره 1393- 1358، مبین آن است که افزایش مهاجرت از طریق فشار بر عرضه نیروی کار موجبات تشدید بیکاری در بازار کار ایران را فراهم کرده است. به اعتبار الگوهای تخمینی، فشار مهاجران بر طرف عرضه کار به گونه‌ای نبوده است که دستمزدها کاهش معناداری را در بازار کار متحمل بشوند و رابطه معنا‌داری بین مهاجران و  دستمزد آنان در بازار کار مشاهده نشده است. همبستگی بالا بین سطح حداقل دستمزد و دستمزدهای رایج، نوع مشاغل مهاجران افغانستانی (بیشتر غیرماهر)، تعیین دستمزد براساس وضعیت معیشتی کارگران، پراکندگی زمانی و منطقه‌ای مهاجران و توانمندی‌های متفاوت آنان از عوامل اصلی در عملکرد عرضه نیروی کار و دستمزد در دوره مورد بررسی محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

آرمن، سید عزیز، وحید کفیلی و مجتبی قربان‌نژاد (1393)، «بررسی رابطه دو سویه بین حداقل دستمزد و بیکاری»، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران،  3(12): 221-236.
تودارو مایکل، اسمیت استفان (2009)، توسعه اقتصادی، ترجمه وحید محمودی،تهران، ایران
حاج حسینی، حسن (1385)، «سیری در نظریه‌های مهاجرت»، فصلنامه راهبرد، 41، صص 46-35.
مرتضی خورسندی، نسترن علی بابایی (1395)، «بیکاری بدتر است یا تورم؟ مقایسه اثر بیکاری و تورم بر شادی»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، شماره 63، سال شانزدهم،زمستان 1395.
زرقانی، سید‌هادی و سیده زهرا موسوی (1392)، «مهاجرت‌های بین‌المللی و امنیت ملی»، مطالعات راهبردی، شماره 59، صص 26-7.
زنجانی، حبیب‌الله (1380)، مهاجرت، انتشارات سمت، تهران.
شاطریان، محسن و محمود گنجی‌پور (1389)، «تاثیر مهاجرت افغان‌ها بر شرایط اقتصادی و اجتماعی شهر کاشان»، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 1(3): 102-83.
عیسی‌زاده، سعید و جهانبخش مهرانفر (1392)، «بررسی تاثیر مهاجرت بین‌المللی بر سطح اشتغال و دستمزد مورد مطالعه اقتصاد ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، 48 (2): 130-111.
عیسی‌زاده سعید و راضیه علمیان (1388)، «تحلیلی بر حداقل دستمزد و آثار اقتصادی آن»، علوم اقتصادی، 3 (9): 129-142.
کریمی، زهرا (1383)، «تاثیر مهاجرین افغانی بر سطح دستمزد و اشتغال در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 18، ص 88-57
Abbasi-Shavazi, Mohammad Jalal; Glazebrook, Diana; Jamshidiha, Gholamreza; Mahmoudian, Hossein and Rasoul Sadeghi (2008), Second-generation Afghans in Iran: Integration, Identity and Return, Afghanistan Research and Evaluation Unit- Case Study Series.
Akbari, A. and DeVoretz (1992), “The Substitutability of Foreign Born Labor in Canadian Production: Circa 1980”, Canadian Journal of Economics, 25(3): 604-14.
Altonji, Joseph G. and David Card (1991), The Effects of Immigration on the Labor Market Outcomes of Less-skilled Natives," NBER Chapters, in: Immigration, Trade, and the Labor Market, pages 201-234.
Bahmani-Oskooee, M. and A. Nasir (2004), “ARDL Approach to Test the Productivity Bias Hypothesis”, Review of Development Economics, 8(3): 483-488.
Banerjee, A. J.; Dolado, J. J. and Mestre, R., (1998), “Error Correction Mechanism Tests for Co-integration in Single Equation Framework?” Journal of Time Series Analysis, 19(3), pp. 267-283.
Beaudry, P., Doms, M., and Lewis, E. G. (2006), Endogenous Skill Bias in Technology Adoption: City-Level Evidence from the IT Revolution, Federal Reserve Bank of San Francisco Working Paper, 06-24.
Borjas, G. J. (2005), Labor Economics (3th ed.) Irwin: McGraw-Hill press.
Borjas, George J. (1995), “The Economic Benefits from Immigration”, The Journal of Economic Perspectives, 9(2): 3-22.
Card, David (1990), “The Impact of the Mariel Boatlift on the Miami Labor Market”, Industrial and Labor Relations Review, 43(2): 245-257.
Chletsos, Michael and Roupakias, Stelios (2012a), Immigration, Unemployment and Growth: Empirical Evidence from Greece, MPRA Paper 39861, University Library of Munich, Germany.
Chletsos, Michael and Roupakias, Stelios (2012b), The Impact of Immigration on the Greek Labor Market, MPRA Paper 39872, University Library of Munich, Germany.
Dustmann, C.; Glitz, A. and Frattini T. (2008), “The Labor Market Impact of Immigration”, Oxford Review of Economic Policy, 24(3), 477-496.
Feridun, M. (2004), “Does Immigration have an Impact on Economic Development and Unemployment? Empirical Evidence from Finland (1981-2001)”, International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies, 1-3, 39-60.
Feridun, M. (2005), “Investigating the Economic Impact of Immigration on the Host Country: The Case of Norway”, Prague Economic Papers(4), 350-362.
Feridun, M. (2007), “Immigration, Income and Unemployment: An Application of the Bounds Testing Approach to Cointegration”, The Journal of Developing Areas, 41(1), 37-49.
Fromentin, Vincent (2013), “The Relationship Between Immigration and Unemployment: The Case of France”, Economic Analysis & Policy, 43(1): 51–66.
Ghatak S. and Siddiki, J. (2001), “The Use of ARDL Approach in Estimating Virtual Exchange Rates in India”, Journal of Applied Statistics, 28: 573-58.
Greenwood Michael J. and John M. McDowell. (1986), “The Factor Market Consequences of U.S. Immigration”, Journal of Economic Literature, 24(4), 1738-1772.
Gross, D. (2004), “Impact of Immigrant Workers on a Regional Labour Market”, Applied Economics Letters, 11(7), 405–408.
Gross, Dominique M. (2002), “Three Million Foreigners, Three Million Unemployed? Immigration Flows and the Labour Market in France”, Applied Economics, 34(16), 1969-1983.
Hanson, G. H., and Slaughter, M. J. (2002), “Labor-market Adjustment in Open Economies: Evidence from US States”, Journal of International Economics, 57(1), 3-29.
Islam, A. (2007), “Immigration Unemployment Relationship the Evidence from Canada”, Australian Economic Papers, 46(1): 52-66.
Jean, Sébastien and Jiménez, Miguel (2011), “The Unemployment Impact of Immigration in OECD Countries”, European Journal of Political Economy, 27(2): 241–256.
Johansen, S. (1988), “Statistical Analysis of C-integrating Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2-3), 231–254.
Konya, L. (2000), Bivariate Causality Between Immigration and Long-Term Unemployment in Australia, Victoria University of Technology Working Paper No. 18/00.
Laryea, S.A (1998a), “The Impact of Foreign-Born Labor on Canadian Wages: A Panel Analysis”, Vancouver Centre of excellence: research on Immigration and Integration on the metropolis (RIIM), February Working Paper No.98-06
Laryea, S.A (1998b), “The Substitutability and Complementarity of Canadian and Foreign-born labor: Circa 1990”, Vancouver Centre of excellence: research on Immigration and Integration on the metropolis (RIIM), April, Working paper No.98-09.
Latif, Ehsan (2015), “The Relationship between Immigration and Unemployment Panel Data Evidence from Canada”, Economic Modeling, Vol. 50, 162–167.
Layard, R.; Nickell, S. and R. Jackman (1991),  Unemployment: Macroeconomic Performance and Labour Market, Oxford: Oxford University Press.
Lewis, E. G. (2004), Local Open Economies within the U.S.: How Do Industries Respond to Immigration,Federal Reserve Bank of Philadelphia Working Paper 04-1.
Lewis, E. G. (2005), Immigration, Skill Mix, and the Choice of Technique, Federal Reserve Bank of Philadelphia Working Paper, 05-8.
McConnell, Campbell R Brue and Stanley L Macpherson, David (2003), Contemporary Labor Economics, sixth Edition,
McGraw-Hill.
Naghsh Nejad, Maryam (2012), Children of Afghan migrants in Iran, Institute for the study of labor (IZA)
Ozcan, Burcu (2016), the Nexus of Immigration and Economic Conditions in Australia, Journal of Business Strategies, 33(2):
138-153.
Pesaran, M.H. and Shin, Y. (1999), An Autoregressive Distributed Lag modeling Approach to Cointegration Analysis, In Strom, S. (Ed.) Econometrics and Economic Theory in the 20th Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium. Cambridge University Press, Cambridge.
Pesaran, M.H.; Shin, Y. and Smith, R. (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16(3): 289–326.
Shan, J., Morris, A., & Sun, F. (1999), “Immigration and Unemployment: New Evidence from Australia and New Zealand”, International Review of Applied Economics, 13(2), 253–258.
UNHCR (2003), Afghanistan Refugees Return to Uncertain Future.
United Nations Population Fund (2016) http://www.unfpa.org/migration
Weinstein, Eric (2002), “Migration for The Benefit of all: Towards a New Paradigm for Economic Immigration”, International Labour Review, 141(3): 225–252.
Wickramasekara, P. J. Sehgal, F. Mehran, L. Noroozi and S. Eisazade (2006), Afghan households in Iran: Profile and impact (final report). Geneva: International Migration Program, International Labour Office, 2006.
Winegarden, C. R. and Lay Boon Khor (1991), “Undocumented Immigration and Unemployment of U.S. Youth and Minority Workers: Econometric Evidence”, The Review of Economics and Statistics, 73(1): 105-112.
Withers, Glenn and Pope, David (1985), “Immigration and Unemployment”, Economic Record, 61(173), 554–563.
World Bank (2016), Migration and Remittances Data, Online Database.