نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

2 استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

3 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

طی سال‌های اخیر، محققان توجه فزاینده‌ای به رشد اقتصادی و عوامل مؤثر بر آن داشته‌اند. نرخ ارز و نوسانات ناشی از آن از جمله عوامل مهمی هستند که می‌توانند رشد اقتصادی هر کشور را تحت تأثیر قرار دهند. بررسی مطالعات مختلف در این زمینه حاکی از نتایج متناقضی در مورد تأثیرگذاری نوسانات این متغیر بر رشد اقتصادی است. با توجه به اهمیت این موضوع، هدف این مطالعه، بررسی تأثیر نااطمینانی نرخ ارز حقیقی بر رشد اقتصادی (با نفت و بدون نفت) در دوره‌ 1390-1369 با استفاده از داده‌های فصلی به صورت غیرخطی است. در الگوی مطالعه، رشد اقتصادی تابعی از نااطمینانی نرخ ارز حقیقی، نرخ سرمایه‌گذاری، نرخ رشد سرمایه انسانی و نرخ رشد جمعیت فعال در نظر گرفته شده است. به‌منظور برآورد مقادیر نااطمینانی نرخ ارز حقیقی از مدل GARCH In Mean استفاده شده است. برای محاسبه سطح مشخصی از نااطمینانی نرخ ارز با استفاده از معیار حداقل انحراف معیار رگرسیون، برنامه‌ای در نرم‌افزار اجرا و سپس برای تشخیص اثر این نوسانات بر رشد اقتصادی از مدل GMM استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نااطمینانی نرخ ارز حقیقی تا سطح مشخصی که در این مطالعه محاسبه شده است، اثر منفی بر رشد اقتصادی (با نفت و بدون نفت) و بعد از آن اثر مثبت خواهد داشت. 

کلیدواژه‌ها

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانک اطلاعاتی و سری‌های زمانی:www.cbi.ir .
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ترازنامه و گزارش‌های اقتصادی، اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی.
توتونچیان، ایرج (1374)، «ارزیابی پایه‌های نظری عملکرد بانکداری بدون ربا در ایران»، مجموعه سخنرانی‌ها و مقالات ارایه شده در ششمین سمینار بانکداری بدون ربا.
داوودی، پرویز و محمدجواد محقق (1387)، «بانکداری محدود»، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی، سال پنجم، شماره 10.
داوودی، پرویز و حسین صمصامی (1387)، اقتصاد پول و بانکداری، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
روانبخش، وحید (1390)، «عوامل مؤثر بر عرضه پول در اقتصاد ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
قلی بگلو، محمدرضا (1390)، «بررسی اثربخشی سیاست پولی نسبت ذخیره قانونی و ارزیابی اثرات ترازنامه‌‌ای آن در شبکه بانکی کشور»، فصلنامه روند پژوهش‌های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره 59.
قحف، منذر (1376)، مروری بر اقتصاد اسلامی، ترجمه عباس عرب‌مازار، سازمان برنامه و بودجه.
ماجدی، علی و حسن گلریز (13۶8)، پولوبانکازنظریهتاسیاست‌گذاری، انتشارات مرکز آموزش بانکداری، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
مارکس، کارل (1363)، مبانینقداقتصادسیاسی، ترجمه باقر پرهام و احمد تدین، تهران، انتشارات آگه.
مجاهدی موخر، محمد مهدی و دیگران (1390)، «مدل‌سازی الگوی رفتار بین نسلی از عملکرد بانکداری ذخیره جزئی با تأکید بر رهیافت موریس آله»، فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، شماره پنج.
میرمعزی، سیدحسین (1384)، «الگوی ذخایر سپرده‌ای بانکی در بانکداری اسلامی»، اقتصاد اسلامی، سال پنجم، شماره 17.
میشکین، فردریک (1384)، پولوارزوبانکداری، ترجمه علی جهانخانی و علی پارسائیان، تهران، انتشارات سمت.
الجارحی، معبد (1980)، نحونظامنقدیومصرفیاسلامی، القاهره، الاتحاد الدولی للبنوک الاسلامیه.
شابرا، محمد عمر (1401ق/ 1981م)، نحونظامنقدیعادل،القاهره، المعهد العالمی للفکر الاسلامی.
ضیاء مجید،(1997)، البنوکالاسلامیه، اسکندریه، مؤسسه شباب الجامعه.
الغریب، ناصر (1417 ق / 1996 م)، الرقابهالمصرفیهعلیالمصارفالاسلامیه،منهجفکریودراسهمیدانیه دولیهمقارنه، القاهره، المعهد العالمی للفکر الاسلامی.
قحف، منذر (1979 م )، الاقتصادالاسلامی،کویت، دارالقلم.
قلعاوی، غسان (1996)،المصارفالاسلامیهضرورهعصریهلماذا؟وکیف.؟، دمشق، دارالمکتبی.
یوسف کمال، محمد (1414 ق/1993 م)، فقهالاقتصادالنقدی، دارالصابونی دارالهدایه.
یونس المصری، رفیق (1421 ق / 2001 م)، بحوثفیالاقتصادالاسلامی، الاولی، سوریه، دارالمکتبی.
Fisher, Irving (1934c), “The 100% System and Bank Credit”, American Banker, Vol. 2.
Friedman .M (1969), The Optimum Quantity of Money and Other Essays, Chicago, Aldine.
Phillips, Ronnie J (1992), “Credit Markets and Narrow Banking, Annual meetings of the Easern Economics Association”, New York City, Working Paper No. 77
Phillips, Ronnie .J (1994), “The Chicago Plan and New Deal Banking Reform”, New York, M.E. Sharping.
Siddiqi, Mohammad Nejatullah (1988), Banking Without Interest.  Islamic Foundation (UK).
Simons, H. C. (1936), “Rules Versus Authorities in Monetary Policy”, The Journal of Political Economy, Vol. 44.
Simons. Henry (1935), “Review: Lauchlin Currie, The Supply and Control of Money in The United States”, Journal of Political Economiy, Vol. 63.
Wicksell, K. (1907), “The Influence of The Rate of Interest on Price”, The Economic Journal, Vol. 17.