نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه مدیریت دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الزهراء ( س )

2 عضو هیأت علمی گروه اقتصاد دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الزهراء ( س )

3 کارشناس ارشد امور مالی و مالیاتی

چکیده

در اقتصاد بخش عمومی، مالیات و درآمدهای مالیاتی از سه بعد درآمد برای تأمین هزینه خدمات دولتی، ابزاری برای حرکت به سمت عدالت اجتماعی و متغیر مهمی به‌منظور سیاست‌گذاری‌های اقتصادی مورد توجه قرار می‌گیرند. ازاین‌رو، شناسایی عوامل مؤثر بر وصول این منبع درآمدی اهمیت زیادی دارد. هدف این مقاله، بررسی عوامل مؤثر بر ظرفیت مالیاتی استان گلستان است. با توجه به نبود داده‌های سری زمانی استان گلستان از داده‌های ترکیبی (سری زمانی (1386-1379) و مقطعی (28 استان کشور)) استفاده شده است. با توجه به ماهیت داده‌ها مدل رگرسیونی تصریح شده به صورت پانل بوده است. نتایج حاکی از آن است که ارزش‌افزوده بخش‌های صنعت و معدن، مسکن و ساختمان و خدمات تأثیر مثبت و معناداری بر مالیات وصولی استان دارند، اما درآمد سرانه تأثیر معناداری ندارد. متوسط کوشش مالیاتی، متوسط کارایی بالفعل مالیاتی و متوسط کارایی بالقوه مالیاتی به ترتیب 88، 18/1 و 35/1 درصد در استان بود.

کلیدواژه‌ها

ارباب، حمیدرضا (1366)، بررسی ظرفیت مالیاتی در ایران، دانشگاه تربیت مدرس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
بخشی دستجردی، رسول (1378)، برآورد متغیرهای مؤثر بر ظرفیت مالیاتی در استان اصفهان به همراه مقایسه آن با کوشش مالیاتی، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
پروین‌، سهیلا و مصطفی قره‌باغیان (1373)، برآورد ظرفیت مالیاتی در استان‌های مختلف کشور‌، طرح تحقیقاتی معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی.
تاری، فتح اله و مصطفی پوردهقان ارکانی (1386)، برآورد ظرفیت مالیاتی منطقه‌ای، فصلنامه مالیات و توسعه‌.
جعفری صمیمی، احمد (1371)، اقتصاد بخش عمومی 2، تهران، انتشارات سمت.
سرلک، احمد (1385)، بررسی و اندازه‌گیری ظرفیت مالیاتی در استان مرکزی، ماهنامه بررسی مسایل و سیاست‌های اقتصادی، سال ششم، شماره 2-61.
صفایی نیکو، حمید (1375)، برآورد ظرفیت مالیاتی استان همدان، دانشگاه تربیت مدرس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
صفری بکتاش، عزیزاله (1380)، برآورد ظرفیت مالیاتی استان آذربایجان شرقی با توجه به عملکرد مالیاتی کل کشور و مقایسه آن با کوشش مالیاتی، دانشگاه تربیت مدرس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
عرب، ولی‌اله (1379)، برآورد ظرفیت بالقوه منابع درآمدی استان قزوین، طرح تحقیقاتی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قزوین.
عظیمی، حسین (1371)، مدارهای توسعه‌نیافتگی در اقتصاد ایران، نشر نی.
فرزبد، جعفر و مصطفی سلیمی‌فر‌ (1378)، توان بالفعل و بالقوه مالیاتی استان خراسان، طرح تحقیقاتی معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی.
کمیجانی، اکبر و فریبا فهیم یحیایی (1370)، تحلیلی بر ترکیب مالیات‌ها و برآورد ظرفیت مالیاتی ایران، مجله اقتصاد و مدیریت، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، شماره 8 و 9.
گیلانی، ناصر (1378)، دو روش مقایسه بین‌المللی وضع مالیات، نشریه اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی ایران، شماره 245.
ملایی‌پور، منصور و علی فتحانی (1386)، برآورد ظرفیت مالیاتی استان خراسان، مجله اقتصادی ماهنامه بررسی مسایل و سیاست‌های اقتصادی، سال ششم شماره 72-71.
منجذب، محمدرضا و پارسا سلیمانی (1384)، برآورد ظرفیت مالیاتی استان مازندران، پژوهشنامه اقتصادی‌، پژوهشکده امور اقتصادی، سال پنجم، شماره سوم.
مهرگان، نادر (1378)، بررسی توان بالفعل و بالقوه مالیاتی استان مازندران، پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس.
مهرگان، نادر (1383)، بررسی و اندازه‌گیری ظرفیت مالیاتی در اقتصاد ایران و استان‌های کشور، طرح تحقیقاتی‌، پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس.
نورالهی، حکمت (1386)، برآورد ظرفیت مالیاتی استان اردبیل‌، ماهنامه بررسی مسایل و سیاست‌های اقتصادی، سال ششم، شماره 71 و 72.
Ahmadi Massoud (1983), the Iranian Tax System: an Empirical AnalysisWashington University, ph.D .Dissertation.
Chelliah, Raja (1961), Trends in Taxation in Developing Countries, International Monetary Fund, Staff Papers.
Chelliah , Raja J., Hessel  J.Baasand and Margaret R.yally (1976), Tax Rationsand Tax Effort in Developing Countries, International Monetary Fund.
Dahalby B., I.S.Wilson (1994), Fiscal Capacity Tax Effort and Optimal  Equalization Grants Canadian, journal of Economics.
IMF (1984), One Measure of a Tax System Tax Effort as in Developing  Countries,  International Monetary Fund, Staff Papers.
Lotsz, Jorgen R. and Elliot R.Morss (1967), Measuring Tax Effort in DevelopingCountries, International Monetary Fund, Staff Paper , vol-19.
Stotsky Hanet J. and Asegedech W. Martin (1997), Tax Effort in Sub-saharanAfrica, International Monetary Fund Washnigton D.C., Working Paper 97/107/73.
Tait Alan A., Wilfred I.M. Gratz and Barry J. Echengreen (1979), International    Comparisons of Taxation for Selected Developing Countries, International  Monetary Fund, Staff Paper.