نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه ارومیه

2 استادیار دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه ارومیه

3 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه ارومیه

چکیده

شاخص قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس یکی از معیارهای مهم در ارزیابی اقتصاد کلان به شمار می‌رود. یکی از عوامل مؤثر بر شاخص قیمت سهام در هرکشور درحال‌توسعه مانند ایران که از درجه بالایی از نااطمینانی متغیرهای کلان اقتصادی برخوردار بوده، نااطمینانی نرخ ارز است. این مقاله به بررسی رابطه بین نااطمینانی نرخ واقعی ارز و شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره زمانی 1388-1373 با استفاده از داده‌های ماهانه می‌پردازد. برای محاسبه­ شاخص نااطمینانی نرخ واقعی ارز، الگوی نمایی واریانس ناهمسان شرطی خودرگرسیونی تعمیم‌یافته به کار گرفته شده است. همچنین به‌منظور بررسی رابطه بین نااطمینانی نرخ واقعی ارز و شاخص کل قیمت سهام از رهیافت آزمون کرانه‌ها استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که نرخ ارز با شاخص قیمت سهام در بلندمدت و کوتاه‌مدت  رابطه منفی و معناداری دارد، اما متغیر نااطمینانی نرخ ارز در کوتاه‌مدت  با شاخص قیمت سهام رابطه معناداری ندارد، اما اثری منفی بر قیمت سهام می‌گذارد. در بلندمدت رابطه بین نااطمینانی نرخ ارز و شاخص قیمت سهام منفی و معنادار است. همچنین نتایج آزمون علیت گرنجر نشان می‌دهد که بین نرخ واقعی ارز و نااطمینانی نرخ واقعی ارز یک علیت دوسویه در کوتاه‌مدت  وجود دارد، در حالی که چنین رابطه دوسویه‌ای در کوتاه‌مدت  بین سایر متغیرها برقرار نیست. در بلندمدت رابطه علیت گرنجری غیر‌مستقیم از متغیرهای نرخ ارز و نااطمینانی نرخ ارز به شاخص قیمت سهام نیز مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

برزنده، محمد (1376)، اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص قیمت سهام، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
حیدری، حسن و سحر بشیری (1391)، بررسی رابطه بین نااطمینانی نرخ واقعی ارز و شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران: مشاهداتی برپایه مدل VAR-GARCH، فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، سال سوم، شماره 9­.
زارع، هاشم و زینب ­رضایی (1385)،  تأثیر بازارهای ارز، سکه و مسکن بر رفتار شاخص بازار بورس اوراق بهادار تهران: یک الگوی تصحیح خطای برداری، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، سال بیست‌ویکم، شماره 2.
قالیباف اصل، حسن (1381)، بررسی اثر نرخ ارز بر روی ارزش شرکت در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
کریم‌زاده، مصطفی (1385)، بررسی رابطه بلندمدت شاخص قیمت سهام بورس با متغیرهای کلان پولی با استفاده از روش هم‌جمعی در اقتصاد ایران، ­فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال هشتم، شماره 21.
مرادپور اولادی، مهدی، محسن ابراهیمی و وحید عباسیون (1387)، بررسی اثر عدم اطمینان نرخ ارز واقعی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران­، سال دهم، شماره 35.
نجارزاده، رضا، مجید آقایی خوندابی و محمد رضایی‌پور (1388)، بررسی تأثیر نوسانات شوک‌های ارزی و قیمتی بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رهیافت خودرگرسیون برداری، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال نهم، شماره 1.
واعظ برزانی، محمد، رحیم دلالی اصفهانی، سعید صمدی و حمیدرضا فعالجو (1388)، بررسی ارتباط بین متغیرهای کلان اقتصادی و ارزش بازار سهام در بورس اوراق بهادار، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، سال دهم، شماره 5.
Azman-Saini, W.N.W. Habibullah, M.S. Law, S. H. Dayang-Afizzah, A.M (2006), Stock Prices,­ Exchange Rates and Causality in Malaysia: a Note, The ICFAF Journal of Financial Economics,No. 5.
Beer, F. and Hebein, F (2008), An Assessment of the Stock Market and Exchange Rate Dynamics in Industrialized and Emerging Markets, International Business of Economics Research Journal, No.7,Vol.8.
Branson, W. H (1983), Macroeconomic Determinants of Real Eexchange Risk. In:Herring, R.J. (Ed.), Managing Foreign Exchange Risk, Cambridge University Press, Cambridge (Chapter 1).
Dornbusch, R. and Fischer, S (1980), Exchange Rates and Current Account, American Economic Review, No. 70.
Erdal, B (2001), Investment Decisions Under Real Exchange Rate Uncertainty, Central Bank Review, No.1.
Gavin, M (1989), The Stock Market and Exchange Rate Dynamics, Journal of International Money and Finance, No.8.
Granger, Clive­ W.J (1988), Some Recent Developments in a Concept of Causality, Journal of Econometrics, No.39.
Granger, C. W.J. Huang, B.N.and Yang. C.W (2000), A Bivariate Causality Between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence from Recent Asian Flu, Quarterly Review of Economics and Finance,No.40.
Heidari, H. and Bashiri, S (2010), Inflation and Inflation Uncertainty in Iran: An Application of Garch-in-Mean Model with Fiml Method of Estimation, International Journal of Business and Development Studies, No.1, Vol. 2.
Heidari, H. and Bashiri, S (2011), Revisiting the Effects of Growth Uncertainty on Inflation in Iran: An Application of Garch-in-mean Models, International Journal of Business and Development Studies, No.1, Vol. 3.
Joseph, N.L (2002), Modelling the Impacts of Interest Rate and Exchange Rate Changes on UK Stock Returns, Derivatives Use, Trading & Regulation,No.7,Vol.4.
Lee­, J.and ­Strazicich, M (2003), Minimum LM Unit Root Test with Two Structural Breaks, The Review of Economics and Statistics, No.63.
Lumsdaine, R. L. and Papell, D. H (1997), Multipl­e Trend Breaks and the Unit-root Hypothesis, Review of Economics and Statistics,No.7,Vol.2.
Morley, B (2009), Exchange Rates and Stock Prices in the Long Run and Short Run, Working Paper.Bath,UK: Department of Economics, University of Bath,No.5,Vol.9.
Ng, S. and Perron, P (1995), Unit Root Tests in ARMA Models with Data-dependent Methods for the Selection of the Truncation Lag,­ Journal of the American Statistical Association, No.90,Vol.429.
Pan, M.S., Fok, R. C.W. and Liu, Y. A (2007), Dynamic Linkages Between Exchange Rates­ and Stock Prices: Evidence from East Asian Markets, International Review of Economics &Finance, No.16.
Pesaran, M.H., Shin, Y. and Smith, R.J (2001), Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Econometrics,Vol. 16.
Perron, P (1989), The Great Crash, the Oil Price Shock, and the Unit Root Hypothesis, Econometrica, No.57, Vol.6.
Subair­, K. and Salihu, O. M (2010), Exchange Rate­ Volatility and the Stock Market: The ­­Nigerian­­ Experience, www.aabri.com/oc2010manu scripts/oc10113.pdf.
Toda, H.­ and Yamamoto, T (1995), Statistical Inference in Vector Autoregression with Possibly Integrated Processes, ­Journal­­ of Econometrics, No.66.
Yau,­ H.Y.and Nieh, C. C (2006), Interrelationships Among Stock Prices of Taiwan and Japan and NTD/Yen exchange Rate, Journal of Asian Economics , No.17.
Yau , H.Y. and ­Nieh, C. C (2009), Testing for Cointegration with Threshold Effect Between Stock Prices and Exchange Rates in Japan and Taiwan, Japan and the World Economy, No.21.
Zhao,­ H (2009), Dynamic Relationship Between Exchange Rate and Stock Price: Evidence from China, Research in International Business and Finance, No.10.
Zivot, E. and ­Andrews, D. W.K (1992), Further Evidence on the Great Crash, the Oil-price Shock and the Unit Root Hypothesis, Journal of Business and Economic Statistics, No.10, Vol. 3.