نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

اطلاعات، مبنای اصلی تصمیم‌گیری‌ها است. گاهی حجم اطلاعات به‌دست آمده بسیار زیاد است. استفاده نادرست از اطلاعات تحلیل نشده به اتخاذ تصمیمات اشتباه منجر می‌شود. تعریف شاخص‌های کاربردی و کمی‌سازی کیفیت‌ها در حوزه‌های مختلف کاری می‌تواند در کشف مشکل ریشه‌ای، هدف‌گذاری و انتخاب بهترین شیوه رسیدن به هدف کمک شایان توجهی کند. حوزه اقتصاد اسلامی نیز می‌تواند یکی از این حوزه‌ها باشد. در این تحقیق، با رعایت اصول علمی، اقدام به تعریف و تخمین شاخص ترکیبی اقتصاد اسلامی برای ایران در دوره 91-1374 شده است. در حقیقت برای اولین بار است که یک روند زمانی طولانی مدت از چگونگی عملکرد یک کشور بررسی می‌شود. نتایج نشان می‌دهد مقدار مطلق این شاخص چندان تغییری در این دوره 18 ساله نداشته و در یک بازه کوچک، فراز و فرودهایی داشته است. کاهش نرخ بیکاری و تورم و رواج دادن فرهنگ سپرده‌گذاری قرض‌الحسنه در کنار کاهش نرخ سود بانکی از راهکارهای بهبود این شاخص برای کشور ایران است.

کلیدواژه‌ها

 Anto, H. (2011), “Introducing an Islamic Human Development Index (I-HDI) to Measure Development in OIC Countries”, Islamic Economic Studies, 19(2), 69-95.
Bandura R. (2006), A Survey of Composite Indices Measuring Country Performance, United Nations Development Programme – Office of Development Studies, available at http://www.thenewpublicfinance.org/background/easuring%20country %20performance_nov2006%20update.pdf
Dar, H. and S. Otiti, “Construction of an Ethics-augmented Human Development Index with a Particular Reference to the OIC Member Countries”, Economics Research Paper, 02-14, Loughborough.
Draz, M. A. (1970), Al Din (The Religion), Second Edition, Kuwait: Dar al Qalam.
Ferreria, H., P. Leite and J. Litchfield (2008), “The Rise and Fall of Brazilian Inequality, 1981-2004, Macroeconomic Dynamics, 12, 199-230.
Friedman, M. (1996), The Optimum Optimum Quantity of Money and other essayes.Chicago: Aldine Publishing Company.
Harischandra, K. and R. Orr (2009), “Private Infrastructure Investment Opportunities in Islamic Countries”, Collaboratory for Research on Global Projects, Working Paper 54.
Ibn Manzur (1956). Lisan al ‘Arab. Vol. 12. Beirut: Dar Sader.
Iceland, J., L. Kenworthy and M. Scopilliti (2005), “Macroeconomic Performance and Poverty in the 1980s and 1990s: A State-level Analysis. Institute for Research on Poverty”, University of Wisconsin, Madison. Discussion Paper. 1299-1305.
Kahf, M. (2003),. Islamic Economics: Notes on Definition and Methodology,. Review of Islamic Economics, 13, 23-47.
Li, M. (2004), Inflation and Economic Growth: Threshold Effects and Transmission, Department of Economics, University of Alberta, Canada.
OECD. (2008), Handbook on Constructing Composite Indicators: Methodology and User Guide, Retrieved from www.oecd.org/dataoecd/37/42/42495745.pdf.
Pollin, R. and A. Zhu (2005), Inflation and Economic Growth: A Cross-country Non-linear Analysis, Amherst: Political Economy Reasearch Institiute, University of Massachusetts.
Rehman, S. and H. Askari (2010), “An Economic IslamicityIndex (EI2)”, Global Economy Journal, 10(3), 1-37.
Saltelli, A. (2007), “Composite Indicators between Analysis and Advocacy”, Social Indicators Research, 81, 65-77.
Stowe, K. (1992), “Good Piano Won't Play Bad Music: Administrative Reform and Good Governance”, Public Administration, 70, 387-394.
United Nations Development Programme (1990), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
Voana, A. and S. Schiavo, (2007), “Non Parametric and Semi Parametric Evidence on the Long-run Effects of the Inflation on Growth, Economic Letters, 94, 452-458.
Von Neuman, J. (1945), “A Model of General Economic Equilibrium”, Review of Economic Studies, 13, 1-9.
ابونوری، اسماعیل (1376)، «اثر شاخص‌های اقتصاد کلان بر توزیع درآمد در ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، 51، 31-1.
ابونوری، اسماعیل و افسانه قاسمی‌تازه‌آبادی (1386)، «ارزیابی اثر ارزش افزوده قرض‌الحسنه بر توزیع درآمد»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، 28، 164-139.
بلیکی ، نورمن (1384)، طراحی پژوهشهای اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: انتشارات نی.
پناهی بروجردی، نعمت‌الله (1390)، «شاخص تکریم مشتری در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت»، دو فصلنامه معرفت اقتصادی، 4، 177-153.
جرجرزاده، علیرضا و علیرضا اقبالی (1384)، «بررسی اثرهای درآمدهای نفتی بر توزیع درآمد در ایران»، فصلنامه رفاه اجتماعی، 17، 19-1.
حبیبیان نقیبی، مجید (1381)، «قرض‌الحسنه و راهبردهای توسعه اقتصادی»، نامه مفید، 31، 150-123.
رجایی، سید کاظم و مصطفی کاظمی (1390)، «شاخص ترکیبی صداقت در بازار اسلامی»، دو فصلنامه معرفت اقتصادی، 5، 144-115.
صادقی شاهدانی، مهدی،  محمدهادی زاهدی‌وفا و مهدی قائمی‌اصل (1391)، «شاخص‌سازی ترکیبی توسعه انسانی مبتنی بر آموزه های تمدن اسلامی و بکارگیری آن در ارزیابی جایگاه جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 8، 114-95.
طباطبائیان، سید حبیب‌الله، رضا نقی‌زاده و محمد نقی‌زاده (1390)، «روش‌شناسی ایجاد شاخص ترکیبی ارزیابی نوآوری در راستای الگوی اسلامی و ایرانی پیشرفت»، دو فصلنامه معرفت اقتصادی، 4، 126-107.
عرب‌مازار، عباس و سعید کیقبادی (1385)، «جایگاه قرض‌الحسنه در نظام بانکداری ایران»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، 22، 46-13.
عمید، حمید (1389)، فرهنگ لغت عمید، تهران: انتشارات اَشجَع.
کهف، منذر (1385)، «علم اقتصاد اسلامی: تعریف و روش»، مترجم سیدحسین میرمعزی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 23، 186-157
مبارک، اصغر (1392)، «بررسی اثرات فساد اقتصادی بر رشد اقتصادی در کشورهای اسلامی (با تاکید بر اقتصاد ایران)»، فصلنامه دانش حسابداری، 209-185.
مطهری، مرتضی (1359)، بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: انتشارات حکمت.
معصومی‌نیا، غلامعلی (1386)، «اخلاق اقتصادی (مبانی بینشی، آموزه‌ها و آثار)»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، 26، 148-119.
موسویان، سید عباس (1382)، «جایگاه دولت در اقتصاد از دیدگاه اسلام»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، 10، 80-53.
میر، جرالد (۱۳۷۸)،  اقتصاد توسعه، مترجم: غلامرضا آزاد (ارمکی)، تهران: نشرنی.
نقی‌پورفر، ولی‌اله و محمدرضا احمدی (1387)، «شاخص‌های توسعه انسانی از دیدگاه اسلام»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، 31، 101-69.
هادوی‌نیا، علی‌اصغر (1382)، انسان اقتصادی از دیدگاه اسلام، قم: سازمان انتشارات پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی.