نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

ورشکستگی و زیان بسیاری از بانک‌ها در بحران مالی اخیر در اقتصاد جهانی، اهمیت توجه به نقدینگی بانکها را به عنوان شاخصی که میتواند نشان‌دهنده سلامت و ثبات سیستم بانکی باشد، دوچندان کرده است. همچنین با توجه به ارتباط عملکرد سیستم بانکی با میزان فعالیت بخشهای کلان اقتصادی و نقش واسطهگری مالی بانک‌ها و اینکه نااطمینانی و بی‌ثباتی در فضای اقتصاد کلان به بی‌ثباتی سیستم مالی منجر شده و در نهایت عملکرد و فعالیت بانکها را تحت تاثیر قرار میدهد، ضرورت توجه را بیش از پیش می‌کند به طوری که امروزه بررسی و اطمینان از ثبات و سلامت سیستم بانکی مهمتر شده است. بر این اساس، هدف مطالعه حاضر، بررسی تاثیر نوسانات کلان اقتصادی بر ریسک نقدینگی بانکها در ایران است. این بررسی با استفاده از مدلسازی واریانس ناهمسان شرطی تعمیم یافته (GARCH) و مدل نامتقارن واریانس ناهمسان شرطی (EGARCH) و روش داده‌های تابلویی مبتنی بر دادههای فصلی طی سالهای 1392-1385 و اطلاعات مربوط به 14 بانک بزرگ کشور انجام میشود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نوسانات متغیرهای تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم، نرخ ارز و شاخص قیمت سهام به عنوان مهمترین متغیرهای کلان اقتصادی، تاثیر معنیداری بر ریسک نقدینگی بانکها دارند. بنابراین افزایش نوسانات در اقتصاد منجر به کمبود نقدینگی و تغییر ترکیب سپردههای بانکها شده و در نهایت بانکها در معرض ریسک نقدینگی بالاتری قرار خواهند گرفت. 

کلیدواژه‌ها

 احمدیان، اعظم (1392)، «ارزیابی شاخص‌‌های سلامت بانکی ایران: (1390-1391)»، پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
احمدیان، اعظم و مهران کیانوند، (1393)، «شناسایی عوامل موثر بر احتمال هجوم بانکی»، فصلنامه پژوهش‌‌ها و سیاست‌‌های اقتصادی، 22 (71 ):102-79.
خشنود، زهرا؛ طاهره اکبری‌آلاشتی و رسول خوانساری (1392)، «طراحی رهنمود جدید برای مدیریت ریسک نقدینگی در سیستم بانکی ایران»، تهران: پژوهشکده پولی ومالی.
سوری، علی (1393)، اقتصادسنجی پیشرفته، تهران: نشر فرهنگ‌شناسی.
صمدی، سعید؛ زهره شیرانی‌فخر و مهتاب داورزاده (1385)، «بررسی میزان اثرپذیری شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران از قیمت جهانی نفت و طلا (مدلسازی و پیش‌بینی)»، فصلنامه بررسی‌‌های اقتصادی، 4( 2):51-25
عادلی‌نیک، حامد (1392)، «تاثیر نوسانات متغیرهای کلان اقتصادی بر مطالبات غیرجاری بخش بانکی»، رهیافت اقتصادسنجی، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، (9226MBRI)
مهرآرا محسن و الهام صحتی (1390)، «بررسی تاثیر نااطمینانی شاخص‌‌های اقتصاد کلان بر عملکرد اعتباری بانک‌‌ها (مورد مطالعه: ایران)»، پژوهشنامه اقتصادی،11 ( 4).
Bordo, M., B. Eichengreen, D. Klingebiel and M. Martinez-Peri (2001), “Is the Crisis Problem Growing More Severe?”, Economic Policy, April 2001, Vol.)16(, No.32, pp: 51-82.
Bryant, J. (1980), “A Model of Reserves, Bank Runs, and Deposit Insurance”, Journal of Banking and Finance, Vol. 4, pp: 335-344.
Basel Committee (2008), Basel III: International framework for Liquidity Risk Measurement, Standards and Monitoring, Basel Committee on Banking Supervision, Bank for International Settlements.
Basel Committee (2010), Funding Liquidity Risk definition and measurement, Basel Committee on Banking Supervision, Bank for International Settlements.

Baum, Christopher F., Mustafa O. Caglayan, Neslihan Ozkan and Oleksandr Talavera (2004), “The Impact of Macroeconomic Uncertainty on Cash Holdings for Non-Financial Firms”, Social Science Research Network, http://ssrn.com/abstract=555952

Baum, Christopher F., Mustafa O. Caglayan and Neslihan Ozkan (2004), “The Response of Bank Lending Behavior to Macroeconomic Uncertainty”, Society for Computational Economics, Computing in Economics and Finance, (172).
Baum .C. F, M. Caglayan and N. Ozkan (2008), “The Impact of Macroeconomic Uncertainty on the Allocation of Loanable Funds”, Economics Letters, Vol.102.
Baum, Christopher F., Mustafa O. Caglayan, Neslihan Ozkan and Oleksandr Talavera (2006), “The Impact of Macroeconomic Uncertainty on Non-financial Firms Demand for Liquidity”, Review of Financial Economics, No.15, pp: 289-304.
Bollersle T. (1986), “Generalized Auto-regressive Conditional Heteroscedasticity”, Journal of Econometrics, No.31, pp:307-327.
Bynoe, Ryan (2010), “The Impact of Macroeconomic Uncertainty on Commercial Bank Lending Behavior in Barbados”, Central bank of Barbados Research Department.
Cucinelli, Doriana (2013), “The Determinants of Bank Liquidity Risk within the Context of Euro Area”, Interdisciplinary Journal of Research in Business, Vol. 2, Issue.10, pp: 51-64.
Goldstein, Morris and Philip Turner (1996), “Banking Crises in Emerging Economies: Origins and Policy Options”, Bank for International Settlements, BIS Economic Papers, No.46.
Greuning, Hennie van and Sonja Brajovic Bratanovic (2009), “Analyzing Banking Risk, A framework for Assessing Corporate Governance and Risk Management”, The World Bank.
Hylleberg S.R.F. Engle, C.W.J. Granger and B.S. Yoo (1990), “Seasonal Integration and Counteraction”,  Journal of Econometrics, 44, pp:215-238.
Jintranun, Jintanee, Songsak Sriboonchitta, Peter Calkins and Chukiat Chaiboonsri (2011), “Thailand’s International Tourism Demand: Seasonal Panel Unit Roots and the Related Co-integration Model”, Review of Economics and Finance, Academic Research Center of Canada.
Otero Jesus, Jeremy Smith and Monica Giulietti, (2005), “Testing for Seasonal unit roots in Heterogeneous Panels”, Economics Letters, No.86, pp:229-235.
Otero ,Jesus, Jeremy Smith and Monica Giulietti, (2007), “Testing for Seasonal Unit Roots in Heterogeneous Panels in the Presence of Cross Section Dependence”, Economics Letters, No.97, pp:179-84.
Quagliarillo, Mario (2007), “Macroeconomic Uncertainty and Banks Lending Decisions :The Case of Italy”, Social Science Research Network, http://ssrn.com/abstract=970293.
Tesfaye, Tseganesh (2012), “Determinants of Bank Liquidity and Their Impact on Financial Performance: Empirical Study on Commercial Banks in Ethiopia”, Addis Ababa University.
Vodava, Pavla (2011), “Liquidity of Czech Commercial Banks and its Determinants”, International Journal of Mathematical Models and Methods in Applied Sciences, Issue 6, Vol. 5.
Vodova, Pavla (2013), “Determinants of Commercial Bank Liquidity in Hungary”, Financial Internet Quarterly (e-Finance), Vol. 9, nr. 3.
Whyte, Sashana (2010), “The Impact of Macroeconomic Uncertainty on Bank Lending Behavior in Jamaica”, Research Paper, Research and Economic Programming Division Bank of Jamaica.