نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه الزهرا

چکیده

 
از آنجا که مسکن برآوردکننده یک نیاز اجتماعی است، در بازار مسکن علاوه بر عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی نیز موثرند. تغییرات وسیع اقتصادی و اجتماعی طی سال‌های گذشته مستلزم بررسی عوامل تعیینکننده مالکیت مسکن بوده و تعیین این عوامل موثر می‌تواند راهنمای خوبی برای برنامهریزان و سیاستگذاران باشد. همچنین از آنجا که طول سال‌های تحصیل و صرف هزینه‌های مختلف توسط فرد و جامعه برای تحصیل، توقع سطوح زندگی بالاتر به ویژه مسکن مطلوبتر را ایجاد میکند، بررسی میزان تاثیرگذاری افزایش سطح تحصیلات بر نوع مالکیت مسکن (ملکی یا استیجاری) و ارزیابی روند این تاثیر در طول زمان از اهمیت قابلتوجهی برخوردار است. با توجه به اینکه، حدود یک پنجم دانش‌آموختگان کشور در استان تهران ساکن هستند، این اثرات برای تهران قویتر و بررسی آن مهمتر است. همسو با مدلهای توسعه یافته بازار مسکن که در آنها بر نیاز به فهم بیشتر درباره فرآیند تصمیمسازی مصرفکننده و اهمیت فزاینده ویژگی‌های اثرگذار بر درک رفتار خانوار تاکید می‌شود، این مطالعه با استفاده از مدلهای لاجیت و پروبیت به بررسی اثر خصوصیات اقتصادی- اجتماعی خانوار با تاکید بر تحولات تحصیلی سرپرست خانوار بر مالکیت مسکن در سال‌های 1376، 1381 و 1386 و در نهایت ارائه نتایج براساس مدل منتخب پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که خصوصیات اقتصادی-اجتماعی خانوار اثر معنیداری بر مالکیت مسکن دارند و رابطه سطح تحصیلات سرپرست خانوار و مالکیت مسکن منفی است. از سال 1376 تا سال 1381، کاهش تاثیر منفی سطح تحصیلات بر مالکیت مسکن ثبت شده است، اما این تاثیر منفی در سال 1386، تشدید می‌شود

کلیدواژه‌ها

1- اثنی­عشری، ابوالقاسم (1386). «بررسی حساسیت عوامل اثرگذار بر تقاضای موثر مسکن در ایران». فصلنامه پژوهش­ها و سیاستهای اقتصادی. سال پانزدهم. (42-41): 34-5.
2- احمدی، وحید (1387). آسیب شناسی بازار مسکن در ایران. چاپ اول. تهران : چوک آشتیان.
3- رفیعی کاویانی، خدیجه (1382). «تخمین تابع تقاضای موثر مسکن شهری و تعیین شکاف میان تقاضای موثر و بالقوه در مناطق شهری». تهران: پژوهشکده امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی.
4- زارع پور، علی(1385). «بررسی اثر عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر قیمت مسکن در ایران». پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز. دانشکده اقتصاد.
5- شیرین بخش، شمس­الله و حسن­خونسازی، زهرا (1384). کاربرد Eviews در اقتصاد سنجی. تهران: پژوهشکده امور اقتصادی.
6- چارلز فرگوسن(1376). نظریه اقتصاد خرد(2). ترجمه محمود روزبهان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
7- قادری، جعفر(1385). «برآورد تقاضا برای انواع تصرف مسکن با توجه به انتخاب نوع تصرف در مناطق شهری». مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان. 21(2): 19-1 .
8- قادری، جعفر(1381). «مدلسازی مالکیت مسکن در مناطق شهری ایران». پایان نامه دکتری. دانشگاه تربیت مدرس. دانشکده علوم انسانی.
9- قادری، جعفر(1383). «بررسی تقاضا برای انواع تصرف مسکن و عوامل تعیین کننده آن در مناطق شهری استان فارس». فارس: کار گروه پژوهش و فناوری استان فارس.
10- دامورد گجراتی (1378). مبانی اقتصاد سنجی. ترجمه حمید ابریشمی. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
11- مرکز آمار ایران. داده های درآمد و هزینه خانوار 1376
12- مرکز آمار ایران. داده های درآمد و هزینه خانوار 1381
13- مرکز آمار ایران. داده های درآمد و هزینه خانوار 1386
14- مرکز آمار ایران. سالنامه آماری 1387 استان تهران
Apergis, N (2003), “Housing Prices and Economic Factors”, Department of International & European Economic & Political Studies, University Of Macedonia.
Blhsky, E. S, Di, Z. X, and D, McCue (2006), “Multiple-Home Ownership and the Income Elasticity of Housing Demand”, Joint Center for Housing Studies. Harvard University.
Cap´eau, B., Decoster, A. and Vermeulen§, F (2003, “Homeownership and the Life Cycle: An Ordered Logit Approach”, Center for Economic Studies, University of Leuven.
Gandelman, N (2005), “Homeownership and Gender”, Department of Economics, Universidad ORT Uruguay.
Gyourko, J and Linneman, P. (1997), “The Changing Influences of Education, Income, Family Structure, and Race on Homeownership by Age over Time”, Journal of Housing Research, Vol. 8, Issue 1.
Green, R. K. (2001), “Lowering The Drawbridge: A Case Study of Analogy and Metaphor in the Social Construction of Home Ownership”, Urban Studies, Vol. 36, NO. 10, 1705-1722
Heji and Others (2004), “Econometric Methods with Application in Business and Economic”, Oxford.
Hood, Jaclyn (1996), “The Determinants of Home Ownership”, The Park Place Economic, Vol. VII
Masnick, G. S and Di, ZH. X. (2001), “Cohort Insights into the Influence of Education, Race and Family Structure on Homeownership Trends by Age: 1985 to 1995”, Joint Center for Housing Studies, Harvard University.
Megbolugbe, I. F., Marks A. P. and Schwartz M. B. (2001), “The Economic Theory of Housing Demand: A Critical Review”, The journal of Real Estate Research.
Pesaran, H. M, and Psaran, B. (1997), “Working With Microfit 4. 0: An Introduction to Econometrics”, Oxford University Press. Oxford.
Gwin, C. and Ong, Seow-Eng (2004), ”Do We Really Understand Home Ownership Rates? An International Study”, Department of Economics, Baylor University
Bondyopadhyay, Arindam and Others (2008), “A Study of Residential Housing Demand in India”, National Institute of Bank Management & National Housing Bank of India.
Darden, J and Kamel, S. (2000), “Black and White Differences in Homeownership Rates in the Toronto Census Metropolitan Area: Does Race Matter?”, The Review of Black Political Economy/fall
Jones, G. and Schneider, W. J. (2005), “Intelligence, Human Capital and Economic Growth”, Southern Illinois University Edwardsville