نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید با هنر کرمان

2 عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید با هنر کرمان.

چکیده

اینکه رفتار نرخ ارز واقعی، چگونه از طریق متغیر‌های کلان اقتصادی یک کشور، تحت تأثیر قرار می‌گیرد، در اقتصاد کشورها، جایگاه ویژه ای دارد. براین اساس، این مقاله سعی کرده، مدل رفتار نرخ ارز واقعی ایران را برای سالهای 1338 تا 1383 برآورد نماید. برآوردمدل از روشVAR و  VECMانجام شده، تا رفتار کوتاه مدت و بلند مدت نرخ ارز واقعی، تعیین شود. برآورد مدل، نشان داد که شاخص سیاست پولی و درجه باز بودن اقتصاد، در کوتاه مدت دارای تأثیر منفی بر نرخ ارز واقعی بوده؛ اما در بلندمدت ضریب این سیاست مثبت شده است. متغیر سیاست ارزی نیز که بیانگر نظام ارزی در یک کشور است، در کوتاه مدت تأثیر منفی بر نرخ ارز واقعی داشته، اما در بلند مدت، اثر سیستم کنترل ارز، بر نرخ ارز واقعی، مثبت بوده است.

کلیدواژه‌ها

1. ابریشمی،حمید و رحیمی،آزاده. «بررسی عوامل کوتاه مدت و بلندمدت تعیین کننده نرخ ارز در چارچوب سه کالائی:مطالعه موردی ایران»،پژوهشنامه بازرگانی، شماره30، (بهار 1383).
2. آرگی، ویکتور. اقتصاد کلان بین الملل. ترجمة غلامرضا آزاد و سیف اله صادقی و مسعود‌هاشمیان، تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1381.
3. پدرام، مهدی. «رفتار نرخ ارز واقعی در ایران طی دوره 1375-1358»، مجله برنامه و بودجه، شماره 37، (اردیبهشت 1378).
4. جبل عاملی، فرخنده و برادران شرکا، حمیدرضا. « انتخابنظامارزی وتغییراتنرخمؤثر واقعی ارز در جمهوری اسلامی ایران طی سالهای 1375 ـ 1352». فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران،شماره 15، (تابستان 1382).
5. جلائی، سید عبدالمجید و حری، حمید رضا. «طرح پژوهشی برآورد رفتار نرخ ارز واقعی در ایران». پژوهشکده امور اقتصادی، وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارایی، (1384).
6. حسینی، روزبه. «تخمین نرخ ارز واقعی تعادلی: بررسی تعادل و نامیزانی در نرخ ارز». پایان نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه، (1378).
7. خالصی،امیر. «اثرات مخارج دولت بر نرخ اسمی و واقعی ارز مورد ایران (1372-1358)».پایان نامه  کارشناسی ارشد،دانشگاه شیراز، (1376) .
8. شاکری، عباس. « اثر تغییرات نرخ ارز از ناحیه تک نرخی شدن بر متغیرهای اقتصادی».نشریه مجلس و پژوهش،شماره 32، (زمستان 1380).
9. شجری، هوشنگ و نصرالهی، خدیجه. «نظریه برابری قدرت خرید و ساختار بازار ارز در ایران».مجله پژوهشهای اقتصادی، پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس، سال دوم، شماره پنجم و ششم، (پاییز و زمستان 1381).
10. طاهری فرد،احسان. «تأثیر تغییرات درآمدهای نفتی بر نرخ واقعی ارز مورد ایران(1375-1360)»،پایان نامه  کارشناسی ارشد،دانشگاه شیراز، (1378).
11. طیبی، سیدکمیل و نصرالهی، خدیجه. «نقش متغیرهای اساسی در تبیین رفتار نرخ واقعی تعادلی بلند مدت ارز در ایران». فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 13، (زمستان 1381).
12. قاسملو،خلیل. «بررسی تأثیر انحراف نرخ ارز واقعی از سطح تعادلی بر متغیر‌های کلان  اقتصادی».پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه شهید بهشتی، (1377).
13. کمیجانی، اکبر. «گذر از نظام چندگانه ارزی به نظام نرخ واحد ارز: دغدغه‌ها و دستاوردها».نشریه مجلس و پژوهش، شماره 32، (زمستان 1380).
14. نادری،مرتضی ولاشجردی. «تجزیه و تحلیل نامیزانی نرخ ارز واقعی در ایران».پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه مازندران، (1373).
15. نصراصفهانی،رضا و یاوری،کاظمعوامل اسمی و واقعی مؤثر بر تورم در ایران-رهیافت خودرگرسیون برداری».فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 16، (پاییز 1382).
16. نوفرستی، محمد.ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی.تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1378.
17. یاوری،کاظم و قادری،حسین. «بررسی عوامل مؤثر برحاشیه ارزی بازار موازی ارز،نرخ ارز حقیقی و سطح عمومی قیمت در اقتصاد ایران».فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره18، (بهار1383).
 
18. Aron J. & Elbadawi, I. A., "Determinants of the Real Exchange Rate in South Africa". Center for the Study of African Economics. Wps/16-97, Case Publishing. Oxford,, 1997.
 
19. Dornbusch, R. "Exchange Rate Economics"., Economic Journal. Vol.97, (1988).
 
20. Doroudian, M. "Real Exchange Rate in Turkey"., IMF Working Paper, No.52, (2002).
 
21. Edwards, S and Van, W. "Tariffs the Real Exchange Rate and the Terms of Trade"., Oxford Economic Paper, No.39, (1989).
 
22. Edwards, S., Real Exchange Rate Devaluation and Adjustment: Exchange Rate Policy in Developing Countries. The IMF Press, Cambridge, England., 1991.
 
23. Faruqee, H. "Long Run Determinants of the Real Exchange Rate: A Stock Flow Perspective"., IMF Staff Papers, Vol. 42, No 1, (1995).
 
24. Faruqee, H. "Exchange Rate Pass-Through in the Euro Area: The Role of Asymmetric Pricing Behavior"., IMF Working Paper, (2004).
 
25. Halpern & Wyplosz, C. "Equilibrium Exchange Rate in Transition Economies"., IMF Working Papers, No.125, (1996).
 
26. Khan, M and Lizodo, S. "Devaluation, Fiscal Deficits and the Real Exchange Rate"., World Bank Economic Review, No.12, (1986).
 
27. Kharash. H and Pinto. "Exchange Rate Rules, Black Market Permian and Fiscal Deficit: The Bolivian Hyperinflation"., Review of Economic Studies, No.56, (1989).
 
28. Melvin, M. "The choice of an Exchange Rate Systems and Macroeconomics Stability"., Journal of Money, credit and Banking, No.17, (1985).
 
29. Mussa, Imad, A. "The Monetary Model of Exchange Rates Revisited"., Applied Financial Economics, No.26, (1994).
 
30. Stockman, A. "Monetary Shocks and Real Exchange Rates"., Journal of International Economics, Vol.49, (1999).
 
31. Tayyebi, K and Jalaie, M. Impacts of Pass- Through Exchange Rate on Trade Flows and Economic Growth in EU. 7 Reencounters Euro- Mediterranean’s, Rabat., 2003.