نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی سینا

2 کارشناس ارشد علوم اقتصادی، پژوهشگر مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی

چکیده

در این مطالعه بهره‌وری عوامل تولید با دو روش شاخص و تابع تولید، برای شرکت ایران خودرو به عنوان نماینده‌ای از صنعت خودرو، محاسبه می‌گردد. در روش شاخص، بهره‌وری جزئی عوامل تولید؛ یعنی نیروی کار، سرمایه و مواد اولیه به صورت نسبت تولید به نهاده مورد نظر محاسبه می‌گردد و در روش تولید، ابتدا تابع تولید شرکت ایران خودرو تخمین زده می‌شود و با بهره‌گیری از کشش عوامل تولید- که از تخمین تابع تولید بدست آمده- بهره‌وری نهایی بدست می‌آید. سپس با استفاده از یک الگوی اقتصاد سنجی تأثیر واردات خودرو  بر بهره‌وری، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
بررسی آمار و اطلاعات مربوط به شرکت ایران خودرو حاکی از آن است که در طول سالهای مورد بررسی (79-1355)، بهره‌وری جزئی عوامل تولید در شرکت ایران خودرو روند منظمی نداشته است. همچنین بامقایسه بهره‌وری نهایی و متوسط به این نتیجه مهم می رسیم که شرکت ایران خودرو از لحاظ نیروی کار، سرمایه و مواد اولیه در منطقه اقتصادی تولید قراردارد. بنابراین نتایج حاصل از اندازه گیری واردات خودرو بر  بهره‌وری  در شرکت ایران خودرو نشان می دهد که واردات خودرو تأثیر منفی  بر بهره‌وری دارد.

کلیدواژه‌ها

1. ابطحی، سید حسین و کاظمی، بابک. بهر‌ه‌وری. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1375.
2. آذربایجانی، کریم. الگوی اقتصاد سنجی عوامل مؤثر بر بهر‌ه‌وری صنایع کشور. اصفهان: سازمان برنامه و بودجة استان اصفهان. 1369.
3. آذربایجانی، کریم. اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل بهر‌ه‌وری صنایع کشور. اصفهان: سازمان برنامه و بودجه استان اصفهان، 1368.
4. اسماعیل نیا، علی اصغر. «بررسی بازار خودروسواری در ایران». مجله برنامه و بودجه، شمارة 8، (1375).
5. امامی میبدی، علی. اصول اندازه گیری کارآیی و بهر‌ه‌وری. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1379.
6. امینی، امراله. «تخمین و تحلیل تحولات فنی، کارآیی و بهر‌ه‌وری در صنعت خودورسازی ایران». رسالة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، (1379).
7. پور قربان، محمدرضا. «اندازه‌گیری بهره‌وری، مدل بهر‌ه‌وری کل؛ مطالعه موردی اندازه گیری بهر‌ه‌وری در شرکت سهامی نکاچوب». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، (1371).
8. خاکسار، غلامرضا. «اندازه‌گیری و تحلیل بهره‌وری در صنعت آلومینیوم کشور». پژوهشهای اقتصادی مدرس،
شماره دوم، (1380) .
9. رجبی جهرودی، محمود. «ارزیابی اقتصادی صنعت خودروسازی ایران». مجموعه مقالات همایش صنعت خودرو ایران و اقتصاد جهانی، شرکت ساپکو، (1380).
10. رضایی، عدنان. «ارزیابی سیاستهای حمایتی در صنعت خودروسازی ایران». مجله برنامه و بودجه، شمارة 3، (1376).
11. سلیمیان، عباس. «استراتژی های توسعه و الگوهای سرمایه گذاری در صنعت خودرو سازی». انتشارات گروه صنعتی ایران خودرو، (1380).
12. نوفرستی، محمد. ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی. تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1378.
 
13. Bloch, Harry and Mcdonald, James Ted. "Import Competition and Labour Productivity"., Melbourne Institute Working Paper, No. 9, (2000).
 
14.Grliches, Zvi and Jorgenson. "The Explaination of Productivity", Change, Review of Economic Studies, Vol. 34, (1967).
 
15. Okamoto, Yumiko and Sjoholm, Fredrik. "Protection and the Dynamics of productivity Growth, the case of Automotive Industries in Indonesia"., Working Paper Series in Economics and Finance, No. 324, (1999).
 
16. Sjoholm, Fredrik. "Exports, Imports and Productivity: Results from Indonesian Establishment Data"., World Development, Vol. 27, No. 4, (1999).