نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشجوی دوره دکتری حسابداری- واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

     طبق تئوری قیمت‌گذاری آربیتراژ(APT) بازده واقعی سهام شرکت به مجموعه متنوعی از عوامل کلان ریسک اقصادی ومالی، وهمچنین عوامل خاص شرکت یاصنعت وابسته است. حساسیت بازده یک دارایی به تغییرات پیش‌بینی نشده درعوامل کلان ریسک بیانگر معیار ریسک سیستماتیک ورقه بهادار است. درحالت تعادل، بازده پیش‌بینی شده ورقه بهادار تابعی خطی از حساسیتهای بازده واقعی ورقه بهادار به تغییرات پیش‌بینی نشده در عوامل کلان ریسک است. APT تعداد یا ماهیت این عوامل را مشخص نمی‌کند. تحلیل عاملی بازده سهام می‌تواند برای تعیین حساسیتهای اوراق بهادارخاص نسبت به عوامل کلان ریسک بکار رود، بدون آنکه این عوامل را شناسایی کند. دراین راستا تحقیق حاضر سعی در پاسخگویی به این پرسش دارد که : آیامی توان با استفاده از معیارهای ریسک حسابداری در دوره جاری، تغییرات مقطعی معیارهای ریسک APT (حساسیتها)را در دوره آتی پیش‌بینی نمود؟ مطالعه تجربی برای نمونه ای شامل سهام 42 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1378 تا 1383 صورت گرفت. متغیر(های) وابسته، معیارهای ریسک  APT ناشی از تحلیل عاملی بازده ماهانه سهام، ومتغیرهای مستقل مجموعه‌ای از متغیرهای متداول حسابداری مرتبط با فعالیتهای عملیاتی و مالی شرکتها، شامل معیارهای مرتبط با نقدینگی، مدیریت بدهی، سودآوری و کارایی، ریسک تجاری، ارزش بازار(نسبت دورگه) و اندازه شرکت می‌باشد. ضرایب رگرسیون با استفاده از مدل مبتنی بر داده‌های تابلویی تخمین زده شدند. معناداری مدل توسط آماره F آزمون گردید. بر این اساس، در دامنه مطالعه انجام شده، متغیرهای متداول حسابداری می‌توانند سهمی از تغییرات مقطعی معیارهای ریسک APT در دوره آتی را توضیح دهند.

کلیدواژه‌ها

1. احمدپور، احمد. «مدل پیش‌بینی ریسک سیستماتیک با استفاده از اطلاعات حسابداری». رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس تهران، (1377).
2. جان هال. مبانی مهندسی مالی ومدیریت ریسک. ترجمة سجاد صیاح و علی صالح‌آبادی، تهران: شرکت کارگزاری مفید (گروه رایانه تدبیرپرداز)، 1384.
3. راعی، رضا و تلنگی، احمد. مدیریت سرمایه‌گذاری پیشرفته. تهران: انتشارات سمت، 1383.
4. رایلی، فرانک کی و براون، کیت سی. تجزیه و تحلیل سرمایه‌گذاری و مدیریت سبد اوراق بهادار. ترجمة غلامرضا اسلامی بیدگلی، فرشاد هیبتی و فریدون رهنمای رودپشتی، تهران: انتشارات پژوهشکده امور اقتصادی، (1386).
5. شباهنگ، رضا. تئوری حسابداری. نشریه شماره167، سازمان حسابرسی، (1382).
6. کلانتری، خلیل. پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی. تهران: نشر شریف، (1385).
7. نمازی، محمد و خواجوی، شکرا... . «سودمندی متغیرهای حسابداری در تعیین ریسک سیستماتیک». فصلنامه بررسیهای حسابداری و حسابرسی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، سال دوازدهم، شماره 38، (زمستان 1383).
 
8. Beaver , William, Paul kettler and Myron Scholes. " The Associations Between Market Determind and Accounting Determined Risk Measures"., The Accounting Review , Vol. 45, No. 4, (1970): 654-682.
 
9. Dietmer G.Maringer. "Finding the Relevent Risk Asset Pricing",(2003)., www.elsvier.com/locate/csda.
 
10. D. Miller, Warren, "Unsystematic Risk and Valuation"., Beckmill Research, Lexington,Va, (2005)., www.aicpa.org/pubs/cpaltr.
 
11. Greene, William H. "Econometric Analysis"., New York University, Prentice Hall, fifth edition, (2009).
 
12. Patricia, L. Schiedler. "Using Accounting Information to Assess Risk",  Management Accounting, Vol. 62, No. 12, (1986): 38-42.
 
13.  Sekhar, A. & Thomas, E. "The Information Content of Accounting Measures in Relation to the Cross-Section of Expected Stock Returns", UMI ProQuest Dissertation, (1996).
 
14. Theophanis, S. "The Association Between Arbitrage Pricing Theory Risk Measures & Traditional Accounting Variables"., UMI ProQuest Dissertation, (1995).