نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و معاون پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایرن

2 کارشناس ارشد اقتصاد- دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

جهانی شدن یا ادغام اقتصادی جوامع در سیر تجارت، سرمایه‌گذاری مالی اطلاعات، و جریان نیروی کار امری گریزناپذیر در جهان امروز محسوب می‌شود، در این چهارچوب، مجموعه‌ای از عقاید قابل قبول و مستدل وجود دارد که بیان می‌کند جهانی شدن منجر به اقتصادی با ثبات برای کشورهای فقیر و در حال توسعه و درنهایت ارتقای رفاه اقتصادی و رشد آنها خواهد شد؛ در مقابل شماری از اندیشمندان علوم اجتماعی عنوان می‌کنند که این پدیده موجب پراکنده شدن قدرت و منافع موجود در این کشورها و سرانجام تشدید نابسامانی‌های اقتصادی فقر و گسترش ضریب آسیب‌پذیری اقتصادی این کشورها خواهد شد.
این مقاله با اشاره به هر دو دیدگاه و با استفاده از یک الگوی تجربی و با استفاده از روشهای آماری و رگرسیونی و آزمون داده‌های تابلویی برای پانزده کشور در حال توسعه این موضوع را بررسی می‌نماید. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که در کوتاه‌مدت به دلیل ضرورت انجام اصلاحات و تعدیلات مورد نیاز اقتصاد، بیکاری و فقر افزایش یافته است. همچنین عدم توجه به بخشهای آسیب‌پذیر اقتصاد و فقدان یک نظام برنامه‌ریزی مدرن کارآمد برای حرکت در این مسیر خصوصاً پیرامون سرمایه‌گذاریهای خارجی، همراه با تبعات سیاسی ناشی از ادغام در اقتصاد جهانی و توسعه سرمایه انسانی می‌تواند این آثار منفی را تشدید نماید.
 

کلیدواژه‌ها

1. اخوان زنجانی، داریوش. جهانی شدن و سیاست خارجی. تهران: انتشارات مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، (1381).
2. استیگلیتز، جوزف. جهانی‌سازی و مسائل آن. ترجمة حسن گلریز، تهران: نشر نی، 1382.
3. اندازه‌گیری شاخصهای جهانی‌سازی. تهران: انتشارات مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد، 1382.
4. بانک مرکزی ج.ا.ا. . گزارشات و نماگرهای اقتصادی سالهای مختلف.
5. بهکیش، محمد مهدی. اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن. تهران: نشر نی، 1381.
6. پیتر مارتین، هانس و شومن، هارلد. دام جهانی شدن. ترجمة حمیدرضا شهمیرزادی، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1381.
7. ثانی، رضا. زیر موج جهانی شدن. تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1382.
8. جایگاه شرکتهای چند ملیتی در فرآیند جهانی شدن. تهران: انتشارات مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد، 1382.
9. بانک جهانی و دانشگاه آکسفورد. جهانی شدن، رشد و فقر: پژوهشی در طراحی اقتصاد همبسته جهانی. ترجمة صابر شیبانی، تهران: نشر نی، (1387).
10. فراهانی فرد، سعید. نگاهی به فقر و فقرزدایی از دیدگاه اسلام. تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، (1378).
11. تیلات، انور. «اثر جهانی‌شدن و آزادسازی بر رشد، اشتغال و فقر: مطالعه موردی پاکستان». ترجمة بهنام سالم و عزت‌اله بهاری خواجه، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، سال سیزدهم، شماره 33، بهار 1384.
12. گریفین، کیت. مروری بر جهانی شدن و گذار اقتصادی. ترجمة محمدرضا فرزین، تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، 1378.
13. مارک هنری، پاول. فقر، پیشرفت و توسعه. ترجمة مسعود محمدی، تهران: مؤسسه انتشارات وزارت امور خارجه، 1374.
14. مالک، محمدرضا. جهانی شدن اقتصاد از رویا تا واقعیت. تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1382.
15. مبارزه با فقر: گزارش توسعه جهانی سال 2002- 2003 بانک جهانی. ترجمه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، (1384).
16. مجموعه گزارشهای همایش چالش‌ها و چشم‌اندازهای توسعه ایران. دفتر اول؛ مؤسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، (1381).
17. مجموعه مقالات همایش جهانی شدن اقتصاد. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، (1382).
18. هلد، دیوید و مک گور، آنتونی. جهانی شدن و مخالفان آن. ترجمة مسعود کرباسیان، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1382.
19. واترز، مالکوم. جهانی شدن. ترجمة اسماعیل مردان گیوی و سیاوش مریدی، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی، 1379.
20. لیونل دمری. کاهش فقر و تعدیل ساختاری. ترجمةپژوهشکده پولی‌و بانکی، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی، (1370).
20. Agènor, Pierre-Richard. Does Globalization Hurt the Poor?. Washington, DC: The World Bank, Mimeo., 2003.
 
21. Arias Omar, Perry Guillermo, Luisf Humberto Lopez. "Poverty Reduction and Growth in Latin America"., In Latin American Competitiveness Review, ed. World Ecomomic Forum, (2006).
 
22. Baltagi, Badi H. Economic Analysis of Panel Data. Chi Chester, JOHN WILEY & SONS, LTD., 2001.
 
23. Claessens, Demirguc-Kunt, and Huizing. Financial Structure and Bank Profitability, Development Research Group, Thlburg University and CEPR., (1998).
 
24. Dreher, Axel. Does Globalization Affect Growth?. University of Mannheim, Germany., 2003.
 
25. Gore, Charles., "Globalization, the International Poverty Trap and Chronic Poverty in the Least Developed Countries"., CPRC Working Paper, No 30, (2002).
 
26. Gudgeon, Peter S. Globalization and Rural Poverty Reduction. United Nation of  Department of Economic., 2001.
 
27. Hanson, Gordon H. Globalization, Labor Income, and Poverty in Mexico.  University of California, San Diego and National Bureau of Economic Research., 2005.
 
28. Harrison, Ann. The Impact of Globalization on the Poor And Trade, Inequality, and Poverty: What Do We Know?. UC Berkeley and National Bureau of Economic Research., 2002.
 
29. Jacob. Mincer. "Investment in Human Capital and Personal Income, Distribution"., The Journal of Political Economy, Vol. LXVI. No. H. (August, 1958): 281-302.
 
30. Mahbub Pakestany Haw. "Employment and Income Distribution in the 1970"s, Development Digest, (October 1971).
 
31. Milton Friedman. "Choice, Chance, and the Personal Distribution of Income"., The Journal of Political Economy, Vol, LxI, No. 4, (August. 1953): 227-290.
 
32. Myrdal. G. Economic Theory and under Developed Regions, (1957).
 
33. Poverty in an Age of Globalization. The World Bank, (2000).
 
34. Ravallion, Martin. "The Debate on Globalization, Poverty and Inequality: Why Measurement Matters"., Development Research Group, World Bank. Washington DC, (2003).
 
35. Seddon Wallack, Jessica and  Srinivasan, T.N. "Globalization, Growth, and the Poor"., World Bank: Development Research Group. Washington, DC. Mimeo, (2002).
 
36. Sen, A. "Poverty: An Ordinal Approach to Measurement", Econometrica, No.2, Vol.44, (1970).
 
37. Sachs, J.D., and Warner. "Economic Reform and The Process of Global Integration"., Brookings Papers on Economic Activity, (1995).
 
38. Wooldridge, Jeffrey M. Economic Analysis of Section and Panel Data. The MIT Press., 2002.