نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 داﻧﺸﯿﺎر، داﻧﺸکﺪه اﻗﺘﺼﺎد، داﻧﺸگﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋی، ﺗﻬﺮان، اﯾﺮان
3 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
صادرات برای کشورهای درحالتوسعه نقشی حیاتی دارد و تنوع در صادرات صنعتی میتواند با افزایش بهرهوری، جذب سرمایهگذاری، تثبیت درآمدهای ارزی و کاهش وابستگی به منابع طبیعی، مسیر رشد پایدار را هموار سازد. یکی از شیوههای مؤثر برای ارتقا و تنوعبخشی به صادرات، استفاده از واردات کالاهای واسطهای و سرمایهای است. بر این اساس، در این مقاله اثر واردات کالاهای واسطهای و سرمایهای به همراه سایر عوامل مؤثر بر تنوع صادرات صنعتی ایران طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۰، با استفاده از دادههای صنایع ایران در سطح کدهای دورقمی ویرایش چهارم ISIC و مدل دادههای تابلویی بررسی شده است.
نتایج تجربی نشان میدهد واردات کالاهای واسطهای و سرمایهای اثر مثبت و معناداری بر تنوع صادرات صنعتی ایران دارد؛ بهگونهای که با افزایش یکدرصدی واردات کالاهای سرمایهای و واسطهای، میزان تنوع صادراتی به ترتیب ۰۱/۰ و ۰۳۶/۰ درصد افزایش مییابد. همچنین یافتهها بیانگر تفاوت اثر این نوع واردات بر زیربخشهای مختلف صنعتی است؛ بهطوریکه در صنایع تولید مواد غذایی و انواع آشامیدنی، این اثر بیشترین مقدار را دارد، در حالیکه در صنایع تولید فرآوردههای توتون و تنباکو، داروها و فرآوردههای دارویی شیمیایی و گیاهی، این اثر ناچیز یا صفر است.بنابراین، پیشنهاد میشود سیاستهای تجاری و صنعتی کشور با تمرکز بر تسهیل هدفمند واردات کالاهای واسطهای و سرمایهای در صنایع اثرپذیر طراحی و اجرا شود تا از طریق انتقال فناوری، ارتقای بهرهوری و افزایش تنوع صادراتی محقق گردد. همچنین حمایتهای دولتی باید متناسب با ویژگی هر صنعت و با رویکرد بخشی تخصیص یابد تا از اتلاف منابع جلوگیری شود.
کلیدواژهها
موضوعات
)