نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

3 پژوهشگاه نیرو، تهران، ایران

10.22054/joer.2025.78344.1202

چکیده

مصرف برق خانگی یکی از مهم‌ترین بخش‌های مصرفی و از جمله چالش‌های مهم در رفع ناترازی انرژی در کشور است. هدف این پژوهش، شناخت رفتار مصرفی شهروندان جهت بهبود سیاستگذاری رفتاری در این حوزه می‌باشد و در این راستا به بررسی نقش پایگاه مادی خانوار در رفتارهای مصرفی بخش‌های مختلف همچون نظافت، روشنایی و... پرداخته شده است. روش پژوهش کمی بوده و استراتژی پیمایش مورد استفاده قرار گرفته است. داده‌ها، از طریق توزیع پرسش‌نامه آنلاین در سراسر کشور به تعداد 1081 نمونه جمع‌آوری شده است. نتایج نشان داد به‌طورکلی بهترین رفتارها به ترتیب در بخش‌های روشنایی، نظافت و سپس سرمایش بوده و در بین سه پایگاه مادی مختلف، خانوارهای با پایگاه بالا در بخش سرمایش، مصرف بیشتری داشته‌اند. خانوارهای با پایگاه مادی پایین، کمترین مصرف برق در بخش نظافت را به خود اختصاص داده‌اند. از میان رفتارهای مصرف، روشنایی بهترین بخش مصرفی خانوارهای با پایگاه متوسط بوده است. خانوارهای با پایگاه مادی بالا به ترتیب بیشترین مصرف در بخش سرمایش، نظافت و روشنایی را داشته‌اند و کمترین توجه به ساعات اوج را داشته‌اند. ازآنجایی‌که خانوارهای با پایگاه مادی بالاتر علی‌رغم امکان در اختیار داشتن وسایل با‌کیفیت‌تر، پرمصرف‌تر‌ هستند؛ جهت سیاست‌گذاری رفتاری لازم است انتخاب جامعه هدف برخلاف برخی از طرح‌های فعلی، متوجه این اقشار باشد و تصمیمات مقتضی جهت کاهش مصرف از جمله راه‌حل‌های غیرقیمتی، کمپین‌ها و... برای این گروه اتخاذ شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات