نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 دانشجوی دکتری دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

نابرابری‌های منطقه‌ای همواره یکی از دغدغه‌های برنامه‌ریزان دولتی بوده و برنامه‌ریزان درصدد شناخت این نابرابری‌ها و ارائه سیاست‌های ویژه برای کاهش آن بوده‌اند. انگیزه کار در این زمینه منجر به توسعه روش‌ها و شاخص‌های مختلف ارزیابی نابرابری‌های منطقه‌ای شده‌ است. از جمله این روش‌ها، بررسی همگرایی نوع بتا  برای توزیع درآمد است. روند شهرنشینی نه تنها در ایران بلکه در هیچ کشوری نمی‌تواند جدای از مسائل اقتصادی بررسی شود و انتظار می‌رود با رشد شهر، مسائل اقتصادی از جمله درآمد خانوارها در آن شهر تحت تأثیر قرار گیرد. یکی از عوامل مؤثر بر توزیع درآمد، شهرنشینی است از این رو در مقاله حاضر تأثیر شهرنشینی بر سرعت همگرایی توزیع درآمد شهری و روستایی در 25 استان منتخب ایران در دوره زمانی 1390-1380 با استفاده از مدل اقتصاد سنجی فضایی عمومی و روش حداقل مربعات معمولی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان‌دهنده وجود همگرایی توزیع درآمد بین استان‌های مورد بررسی در این دوره زمانی است. همچنین در این دوره با افزایش شهرنشینی سرعت همگرایی مشروط برای کاهش فاصله بین وضعیت توزیع درآمد جاری شهری و روستایی و حالت پایای آن نسبت به سرعت همگرایی مطلق افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

ابریشمی، حمید، ندا علم‌الهدی و میثم امیری (1387)، «بررسی همگرایی بهره وری انرژی در کشورهای اسلامی»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال 15، شماره4، صص 8-34.
اکبری، نعمت الله و رزیتا مویدفر (1383)، «بررسی همگرایی درآمد سرانه بین استان‌های آشور»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره ١٣، صص 1-13.
دهمرده، نظر، مهدی صفری و محمدنبی شهیکی تاش (1389)، «تاثیر شاخص‌های کلان بر توزیع درآمد در ایران (1353-1386)»،  فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 54، صص 25-55.
رحمانی تیمور و ح عسکری (1383)، «بررسی نقش سیاست‌های دولت در همگرایی منطقه‌ای در استان‌های ایران با بکارگیری روند سپرده‌های دیداری»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 69، صص 129-154.
سامتی مرتضی (1388)، اقتصاد بخش عمومی(جلد اول)، اصفهان: انتشارات نور علم (75 تا 95).
سراقی عیسی، داریوش ابوالفتحی و حسین ملکی  (1388)، «فرآیند جهانی شدن و تاثیر آن بر روند شهرنشینی در کلان شهرهای کشورهای در حال توسعه (نمونه مورد: کلانشهر تهران)»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 13، صص 139-172.
شکیبایی، علیرضا و فاطمه کبری بطا (1388)، «همگرایی اقتصادی در منطقه آسیای جنوب غربی»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره، صص 23-47.
عیسی‌زاده، سعید و جهانبخش مهرانفر (1391)، «بررسی ارتباط میان مصرف انرژی و شهرنشینی در ایران»، فصلنامه راهبرد اقتصادی، شماره 2، صص 48-68.
عسگری حشمت الله، مهدی تقوی و اصغر زارع برات‌پور (1385)، «بررسی روند همگرایی درآمد سرانه در بین کشورهای جهان با استفاده از مفهوم همگرایی سیگما و بتا در داده‌های مقطعی و ترکیبی»، فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، شماره 4، صص 118-134.
هرتمنی امیر و محسن تفکری (1391)، «بررسی همگرایی درآمد سرانه میان کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی»، فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، شماره 6، صص 161-182.
Alejandro D. (2000), “Convergence and Economic Growth in Mexico”, Frontera Norte, Vol. 13, No. 24, pp. 83-110.
Barro, R. J. and X. Sala-i-Martin (1995), Economic Growth, MIT Press.
Barro, R.j. and X. Sala-i-Martin (1990), “Eonodmic Growth and Convergence Across the United States”, NBER Working paper series. No. 3419.
Barro, R. J. (1988), “Government Spending in a Simple Model of Endogenous Growth,” working paper, No. 2588.
Behr, Todd. (2004); “The Effects of State Public K-12 Education Expenditures on Income Distribution”, National Education Association (NEA) Research Working Paper.
Elhorst. J paul (2011), “Spatial Panel Models” University of Gorningen.
Giannetti, Mariassunta (2002), “The Effects of Integration on Regional Disparities:  Convergence or Divergence or Both?”. Europan Economic Review ,No. 46, pp. 539-567.
Glomm, Gerhard and B. Ravikumar (1992); “Public Versus Private Investment in Human Capital: Endogenous Growth and Income Inequality”, Journal of Political Economy, Vol. 100, No. 4, pp. 818-834.
Kanbur, R. and J. Zhuang (2013), “Urbanization and Inequality in Asia”, Asian Development Review, Vol. 30, No. 1, pp. 131-147.
LeSage, J. P. and Pace, R. Kelley (2009), Introduction to Spatial Econometrics, CRC Press, Boca Raton, FL.
Lo, D. (2007), “Urbanization and Economic Growth: Testing for Causality”, Building and Real Estate Workshop Paper.
Mccunn, A. and W. Huffman. (2000), ”Convergence in U.S. Production Growth of Agriculture: Iimplicaton of Intersta Research Spillovers for Funding Agricultural Research”, Amercan Journal of Agricultural Ecnomics, No. 82, pp .370-388.
Shan, J. (2002), “A Macroeconometric Model of Income Disparity in China”, International Economic Journal, Vol.16, No. 2, pp .47-63.
Sylwester, Kevin (2002); “Can Education Expenditures Reduce Income Inequality?”, Economics of Education Review, Vol. 21, No. 1, pp.43-52.
Shabu, T. (2010), “The Relationship Between Urbanization and Economic Development in Developing Countries”, International Journal of Economic Development Research and Investment, Vol. 1, No. 2- 3, pp.30-36.
Schuffar, A. (2008), “Regional Income Inequality and Urbanisation Trends in China: 1978-2005”, Région et Développement, Vol. .28, pp.88-110.
Veiga, Francisco and Delfim Gomes JoseNeto (2013), “Financial Globalization, Convergence and Growth: the Role of Foreign Direct Investment”, Journal Money and Finance, Vol .37, pp. 161-186.