نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

 فقر از عمده مشکلات جوامع بشری است که آسیب‌های اجتماعی بسیاری را به بار می­آورد. ازاین‌رو سیاست‌گذاران و برنامه­ریزان توسعه اقتصادی همواره به دنبال حذف آن هستند. به‌علاوه رشد اقتصادی نیز به‌عنوان یکی از متغیرهای مهم و تاثیرگذار اقتصاد کلان همواره موردتوجه بوده است. لذا تجزیه تاثیر رشد اقتصادی بر فقر به دو اثر درآمدی و توزیعی می‌تواند اطلاعات مفیدی را جهت برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های لازم در راستای کاهش فقر ارائه دهد. بنابراین در این مطالعه با تکیه بر تحلیل منحنی Log-Normal که توسط بورگینون ارائه‌شده و داده‌های هزینه درآمد خانوارهای شهری در استان­های ایران، این دو اثر طی سال‌های 98-1392 موردمحاسبه قرارگرفته است. نتایج حاکی از آن است که طی دوره مذکور تنها در دوره یک‌ساله 1395-96 تمام عناصر لازم برای رشد فقرزدا (وجود رشد، کاهش فقر و کاهش نابرابری) مهیا بوده است؛ بنابراین مثلث فقر، رشد و نابرابری در این سال به­خوبی کارکرده و سه ضلع اصلی آن فراهم و رشد فقرزدا بوده است. همچنین نتایج حاصل از بررسی استانی نشان می­دهد که در استان­های با رشد مثبت مناطق شهری استان قم از رشد فقرزدا و مناطق شهری استان­های البرز، گلستان و همدان از رشد سرریز طی دوره برخوردار بوده­اند و در مناطق شهری سایر استان­های مذکور رشد فقرزا بوده است و در استان­های با رشد منفی تنها مناطق شهری استان مرکزی است از کاهش فقر برخوردار بوده است. لکن به دلیل عدم وجود رشد نمی­توان پذیرفت که مناطق شهری این استان رشد فقرزدا داشته است. در مناطق شهری سایر استان­ها نیز وضعیت به زیان فقرا بوده است.

کلیدواژه‌ها

ایزدخواستی، حجت. (1398). بررسی نابرابری در تخصیص اعتبارات بودجه استانی و تاثیر آن بر نابرابری درآمدهای منطقه‌ای در ایران. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 19 (75)، 39-70.   https://doi.org/10.22054/joer.2019.11631
بهبودی، داود، اعلائی حیدرانلو، محسن، پناهی، حسین. (1399). اندازه‌گیری و مقایسه درجه رشد حامی فقرا در کشورهای اسلامی. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، 17(3)، 91-115. https://doi.org/10.22055/jqe.2019.28419.2028
حیدری، حسین، ابونوری، اسمعیل، جعفری صمیمی، احمد و نادمی، یونس. (1400). برآورد نابرابری درآمد و فقر شهری و روستایی استان هرمزگان در مقایسه با کل کشور. فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی، 15(53)، 1-24. 10.30495/ECO.2021.1929050.2513
خسروی نژاد، علی اکبر. (1391). برآورد فقر و شاخص­های فقر در مناطق شهری و روستایی، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 6(2-پ18)، 60-39
دهقانی، علی، سید محمدحسن حسینی، محمد فتاحی، حکمتی فری، صمد. (1396). بررسی رابطه بین رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران طی دوره 1393-1350 رهیافت رگرسیون غیرخطی انتقال ملایم. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، 6(21)، 236-213.   10.22084/AES.2017.1804 
زاهدی اصل، محمد و بساطیان، سید محمد. (1390). مسائل و مشکلات فقر در ایران. مجله برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 3 (7). 1-26.
فطرس، محمدحسن و شهبازی، فاطمه. (1395). بررسی روند فقر و نابرابری در مناطق روستایی ایران دوره زمانی 1393-1363. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 8(2)، 133-155.
کریمی، محمد شریف، سهراب دل انگیزان، حشمتی دایاری، الهام. (1397). رشد فقرزدا و نابرابری. تهران: نشر نورعلم.
مولانا، سید مسیح، نجفی زاده، عباس، سرلک، احمد و حاجی، غلامعلی. (1399). بررسی اثرات توسعه مالی بر فقر نسبی درمناطق شهری ایران: شواهدی از الگوی رگرسیون انتقال ملایم (STR). فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 20(77)، 129-162.
Baloch, A., Danish, B., Khan, S., Ulucak, z. and Ahmad, A., (2020), “Analyzing the relationship between poverty, income inequality, and CO2 emission in Sub-Saharan African countries”, Science of the Total Environment740. Volume 740, 20 October 2020, 139867, 8-22.  https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.139867
Behboudi, D., Alaei hydranlv, M., & Panahi, H. (2020). Measuring and Comparing the Degree of Pro-Poor Growth in Islamic Countries oach. Quarterly Journal of Quantitative Economics, 17(3), 91-115. doi: 10.22055/jqe.2019.28419.2028. [In Persian]
Bourguignon, François. 2004. The Poverty-Growth-Inequality Triangle. The World Bank Policy Research Working Paper (28102).
Capuno, J. (2022). Growth with redistribution, finally: Regional poverty and inequality in the Philippines, 2000–2018. Asia and the Global Economy, 2(2),1-15.  https://doi.org/10.1016/j.aglobe.2022.100039
Dehghani, A., hosseini, S. M. H., Fattahy, M., & hekmatifarid, S. (2017). The Impact of Economic Growth on Iranian Income Distribution, (Nonlinear LSTAR approach). Journal of Applied Economics Studies in Iran, 6(21), 213-236. doi: 10.22084/aes.2017.1804. [In Persian]
Dollar, D. & kraay, A. (2002). Growth Is Good for the Poor. Journal of Economic Growth, 7: 195-225. https://www.jstor.org/stable/40216063
Farahmand, S., Tayebi, S. K., & Karimi, M. (2013). The Impact of Sectorial Economic Growth on Poverty and Social welfare in Provinces of Iran (2000-2007). Journal of Applied Sociology, 24(2), 127-142. [In Persian]
Fotros, M. H., & Shahbazi, F. (2016). a. Investigating the trend of poverty and inequality in the rural areas of Iran during the period of 1984-2014. Agricultural Economics Research, 8(30), 133-155. 20.1001.1.20086407.1395.8.30.7.9.[In Persian]
Heidari, H., aboonoori, E., Jafari Samimi, A., & nademi, Y. (2021). Estimation of Urban and Rural Poverty and Inequality concerning Hormozgan Province compared with the Country as a Whole. Economic Modelling, 15(53), 1-24. doi:10.30495/eco.2021.1929050.2513. [In Persian]
Heinemann, E. Prato, B. & Shepherd, A., 2010, Rural Poverty Report 2011, International Fund for Agricultural Development. Rome, Italy.
Hilson, G., Gillani, A., Kutaula, S., 2018. Towards sustainable pro-poor development? A critical assessment of fair trade gold. J. Clean. Prod. 186, 894e904. DOI:10.1016/j.jclepro.2018.03.123
izadkhasti, H. (2019). Inequality of Provincial Budget Allocation and its Impact on Inequality of Regional Income in Iran. Economics Research, 19(75), 39-70. doi:10.22054/joer.2019.11631 . [In Persian]
Jmurova, A., (2017), “Pro-Poor Growth: Definition, Measurement and Policy Issues”, MPRA Paper No. 85397. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/85397/
Kakwani, N and Perenia, E. (2000). What Is Pro-Poor Growth?. Asian Development Review 18:1-16. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/104987/
Kakwani, N. Khandker, S. & Son, H.H. (2004). Pro-poor Growth: Concepts and Measurements with Country Case Studies. UNDP International Poverty Center. Working Paper, 1. https://www.jstor.org/stable/41260555
Khosravinejad, A. A. (2011). Estimation of Poverty Indices in Iranian Urban and Rural Households. Economic Modelling, 6(18), 39-60. [In Persian]
Lakner, C., Gerszon Mahler, D., Negre, M. and Beer Prydz, E., (2019), “How Much Does Reducing Inequality Matter for Global Poverty?”, Policy Research Working Paper 8869.
Lopez, H. 2005b."Pro-Poor Growth: How Important Is Macroeconomic Stability?" Working Paper, World Bank, Washington, Dc.
Lucci, P., Bhatkal, T. and Khan, A., (2018). Are we underestimating urban poverty?”, World Development, 103, 297-310. DOI:10.1016/j.worlddev.2017.10.022
Molana, S. M., Najafizadeh, A., Sarlak, A., & Haji, G. A. (2020). The Effects of Financial Development on Relative Poverty in Iran: Evidence from the Smoothing Transmission Regression Model (STR). Economics Research, 20(77), 129-162. doi: 10.22054/joer.2020.12080. [In Persian]
Mowlaei, M., Rahimirad, Z. (2018). The Study of Poverty among Iran's Urban Households in Five Economic Development Plans: 1989-2015. QJER 2018; 18 (3) :167-192 URL:http://ecor.modares.ac.ir/article-18-15291-fa.html. [In Persian]
Padda, I.U. H., & Hameed, A. (2018). Estimating multidimensional poverty levels in rural Pakistan: A contribution to sustainable development policies. Journal of Cleaner Production, 197, 435–442. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.05.224
Panori, A., Mora, L. and Reid, A., (2019). Five decades of research on urban poverty: Main research communities, core knowledge producers, and emerging thematic areas, Journal of Cleaner Production Volume 237, 10, 103-130. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.117850
raghfar, H., babapour, M., & yazdanpanah, M. (2016). Survey on the Relationship between Economic Growth, Poverty, and Inequality in Iran during Five-Year Development Plan. Journal of Applied Economics Studies in Iran, 4(16), 59-79.  20.1001.1.23222530.1394.4.16.4.7 [In Persian]
Rashdan, A., (2011). Middle Class and Pro-Poor Growth in Egypt: The Missing Connection. Development Issues in some MENA countries Session MEEA 1.
Ravallion, M. (2004). Pro-Poor Growth: APrimer. Policy Research Working Paper 3242, World Bank, Washington, DC. https://ssrn.com/abstract=610283
Ravallion, M., Chen, S., and Sangraula, P. (2009). Dollar a Day Revisited. World Bank Economic Review, 23, 163–84. https://www.jstor.org/stable/40282299
Rezagholizadeh, M. (2017). Investigating the Effect of Tourism on the Triangle of Poverty, Inequality and Economic Growth. Tourism Management Studies, 11(36), 125-160. doi:10.22054/tms.2017.7251. [In Persian]
Shin, Kwang-Yeong, (2020), A new approach to social inequality: inequality of income and wealth in South Korea, The Journal of Chinese Sociology 7:17. DOI: 10.1186/s40711-020-00126-7
Shoukry, A., Jabeen, M., Zaman, K., Gani, S. and Aamir, A., (2017). A note on poverty, growth, and inequality nexus: evidence from a panel of sub-Saharan African countries. Springer Science Business Media B.V., part of Springer Nature 2017. DOI: 10.1007/s11135-017-0654-9.
Timoty, B., Robin, B., & Berta, E.V. (2003). The Policy Origins of Poverty and Growth in India. Journal of Economic Perspectives- Volume17- Page 3-22. http://eprints.lse.ac.uk/id/eprint/33744
Verme, P. (2006). A structural analysis of growth and poverty in the short-term. University of Torino and Bocconi Univercity,Italy.
Zahediasl, M., & Basatian, S. M., (2011). Oney, Gender, Development (Case study the Fund of Women Beekeepers in Rameh). Social Development & Welfare Planning, 2(7), 1-26. [In Persian]
Zhao, X., Yu, B., Liu, Y., Chen, Z., Li, Q., Wang, C., & Wu, J. (2019). Estimation of poverty using random forest regression with multi-source data: A case study in Bangladesh. Remote Sensing, 11(4), 375. https://doi.org/10.3390/rs11040375