نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار اقتصاد، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
2 دانشیار اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
3 استاد اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
4 استادیار اقتصاد، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
چکیده
در اقتصاد ایران، عمده منابع مالی موردنیاز بنگاه‌های اقتصادی از طریق اعطای تسهیلات توسط شبکه بانکی تامین می‌شود. از این رو، مطالعه عوامل موثر بر تسهیلات بانکی به بخش خصوصی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله، عوامل موثر بر تسهیلات اعطایی بانک‌ها با داده‌های فصلی اقتصاد ایران در دوره 1379 تا 1399 با رویکرد غیرخطی مارکوف- سوئیچینگ بررسی می‌شود. رویکرد غیرخطی به این دلیل استفاده شد که تسهیلات بانکی طی دوره‌های رونق و رکود اعتباری، اثرپذیری متفاوتی از عوامل اقتصادی از خود نشان می‌دهند. نتایج پژوهش بیان میکند که در دوران رونق اعتباری، رشد اقتصادی تنها متغیر اثرگذار بر تسهیلات است و در دوران بحران اعتباری، نرخ تورم، نرخ سود تسهیلات و مطالبات غیرجاری اثری معکوس بر تسهیلات دارند در حالی که نرخ سود سپرده‌های بانکی و نرخ رشد ارز، اثری مثبت و معنادار بر نرخ رشد تسهیلات بانکی می‌گذارند. این اثرگذاری نامتقارن عوامل کلان اقتصادی طی دوران رونق و بحران اعتباری در سیاست‌گذاری مهم جلوه میکند و شایسته است هنگام سیاست‌گذاری پولی مدنظر قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها
ابراهیمی، نسرین ، پدرام، مهدی و موسوی، میرحسین. (1398. برآورد تورم هسته در کشور و استانها با استفاده از مدل حالت-فضا. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، (36)10، 36-7.
تشکینی، احمد.(1384). اقتصادسنجی کاربردی به کمک مایکروفیت. تهران: موسسه فرهنگی هنری دیباگران.
تقوی، مهدی و لطفی، علی اصغر.(1385). بررسی اثرات سیاست پولی بر حجم سپرده ها، تسهیلات اعطایی و نقدینگی نظام بانکی کشور (طی سالهای 1382- 1374). پژوهشنامه اقتصادی، (20)6، 131-165.
جوانبخت، عذرا و سلامی، حبیبالله.(1391). مقایسه اثرات کاهش نرخ سود و افزایش عرضه تسهیلات بر رشد تولید بخش کشاورزی و سایر بخش های اقتصادی در ایران: رویکرد الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه مالی. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه فردوسی، (26)4، 315-336.
زارع، ژاله و کمیجانی، اکبر.(1394). شناسایی و پیش بینی بحران‌های بانکی در ایران. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال نهم، (29)1، 1-23.
گلزاریان پور، سیاوش، گلمرادی، حسن و اسماعیلی تزنگی، محمدمهدی. (1397). عوامل موثر بر اعطای تسهیلات بانک‌های تجاری ایران با تاکید بر مطالبات غیرجاری. فصلنامه پژوهش‌های برنامه و توسعه، (1) 1، 111-150.
عبادی، امیر.(1397). ارزیابی تاثیر متغیرهای کلان بر عرضه تسهیلات در شبکه بانکی کشور. فصلنامه سیاستهای مالی و اقتصادی، (24) 6، 85-110.
محسنی زنوری، سید جمال‌الدین، رضایی، ابراهیم و محمدپور، رضا. (1393). عوامل موثر بر تسهیلات اعطایی شبکه بانکی ایران با تاکید بر اطلاعات نامتقارن. مجموعه مقالات بیست و چهارمین همایش سالانه سیاستهای پولی و ارزی.
مشیری، سعید و نادعلی، محمد.(1391). شناسایی عوامل موثر در بروز بحران بانکی در اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی (رویکرد اسلامی ـ ایرانی)، (48) 13، 1-27.
ممی پور، سیاب و جعفری، صغری.(1396). عوامل موثر بر فشار بازار ارز در ایران: در چارچوب الگوی مارکوف سوئچینگ با احتمال انتقال متغیر. پژوهشنامه اقتصادی، (52)2، 427-456.
منجذب، محمدرضا و دهقانی، لیلا.(1398). برآورد ظرفیت بیمه عمر در ایران با رویکرد پانل . فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، (37)10، 39-67.
واعظ، محمد و قنبری؛ عبداله.(1385). نقش نظام بانکی در ایجاد یا کنترل تورم با تاکید بر اثر تسهیلات و تسهیلات سیستم بانکی. مجموعه مقالات نوزدهمین همایش بانکداری اسلامی، صفحات 309 تا 327.
Alam, M.I. and Quazi, R.M. (2003). Determinant of Capital Flight: An Econometric Case Study of Bangladesh. International Review of Applied Economics,(1)17,85-103. DOI: 10.1080/713673164
Awdeh, A. (2017). The Determinants of Credit Growth in Lebanon. International Business Research; (10)2,9-19. DOI:10.5539/ibr.v10n2p9
Azariadas, C. and Smith, B. (1996). Private Information, Money and Growth: Indeterminacies, Fluctuations, and the Mundell-Tobin Effect. Journal of Economic Growth 1(3), 309–332.
Baoko, A. & A cheampong A. & Ibrahim .(2017). Determinants of bank credit in Ghana: A bounds-testing cointegration approach. African Review of Economics and Finance, (9)1, 33-61.
Banerjee, A. & Dolado, J. & Galbraith, J.W. & Hendry, D.F. (1993). Co-Integration, Error Correction, and the Econometric Analysis of Non-Stationary Data. The Economic Journal 106(439), .
Baltensperger E. (1980). Alternative approaches to the theory of the banking firm. Journal of Monetary Economics, (6)1, 1-37.
Berger, A.N. & Udell, G.F. (1992). Some Evidence on the Empirical Significance of Credit Rationing. The Journal of Political Economy, (100)5, 1047-1077.
Bernanke S. (1993). credit in the macroeconomy. FRBNY Quarterly Review /Spring 1992-93, 50-70.
Berrospide, J. & Edge, R. (2010). The Effects of Bank Capital on Lending: What Do We Know, and What Does it Mean? International Journal of Central Banking, Federal Reserve Board.
https://www.ijcb.org/journal/ijcb10q4a2.htm
Blinder, A.S. & Stiglitz, J.E. (1983). Money, Credit Constraints, and Economic Activity. American Economic Review Papers and Proceedings, 73(2), 297-302.
Borio, E. & Fritz, W. (1995). The Response of Short-term Bank Lending Rates to Policy Rates: A Crosscountry Perspective. BIS Working Paper No. 27, 3-54. DOI:http//dx.doi.org/10.2139/ssrn.863385
Boyd, J. H. & Smith, B. D. (1996). The Co-Evolution of the Real and Financial Sectors in the Growth Process. World Bank Economic Review, (10)2, 371-96.
Boyd, J. Levine, R. & Smith, B.D. (2001). The impact of inflation on financial sector performance. Journal of monetary Economics, Elsevier, (47)2, 221-248. https://doi.org/10.1016/S0304-3932(01)00049-6.
Bucevska, V. (2011). An analysis of financial crisis by an early warning system model: The case of the EU candidate countries. Business and Economic Horizons, 4(1), 1-14. DOI: 10.22004/ag.econ.204182
Calza, A. & Gartner, C. & Sousa, J. (2001). Modelling the demand for loans to the private sector in the euro area. ECB Working Paper No. 55, European Central Bank.
Chen, G. & Wu, Y. (2014). Bank Ownership and Credit Growth in Emerging Markets During and After the 2008– 09 Financial Crisis—A Cross-Regional Comparison. IMF Working Paper WP/14/171, International Monetary Fund, Washington D.C.
Cottarelli, C. & Dell’ Ariccia, G. & Vladkova-Hollar, I. (2005). Early Birds, Late Risers, and Sleeping Beauties: Bank Credit Growth to the Private Sector in Central and Eastern Europe and the Balkans. Journal of Banking and Finance, 29(1), 83-104.
http://dx.doi.org/10.1016/j.jbankfin.2004.06.017.
Cucinelli, D. (2015). The Impact of Non-performing Loans on Bank Lending Behavior: Evidence from the Italian Banking Sector. Eurasian Journal of Business and Economics, (16)8, 59-71. DOI:10.17015/ejbe.2015.016.04
Curry, T. & Fissel, G. & Ramirez, C. D. (2006). The Effect of Bank Supervision on Loan Growth. FDIC Centerfor Financial Research Working Paper No. 2006-12. Federal Deposit Insurance Corporation, Washington D.C. https://doi.org/10.2139/ssrn.942299
Dell’Ariccia, G. & Marquez R., (2006). Lending Booms and Lending Standards. Journal of Finance, (61)5, 2511–46.
Diebold Francis X. & Rudebusch Glenn D. (1994). Measuring Business Cycles: A Modern Perspective. National Bureau of Economic Research, Working Paper No. 4643.
Ebadi A. Evaluate the impact of macro variables on lending in the country's banking network. Financial and Economic Policy Quarterly 2019; 6 (24) :85-110. [In Persian]
Ebrahimi N, Pedram M, Mousavi M. Estimation of Core Inflation in Iran and Its Provinces Using Space State Model. Economic Modeling Research Quarterly 2019; 10 (36) :7-36. [In Persian] DOI:10.29252/jemr.9.36.7
Égert, B. & Backé, P. & Zumer, T. (2006). Credit growth in Central and Eastern Europe: New (over)shooting stars?. ECB Working Paper No. 687, European Central Bank.
Elekdag, S. & Han, F. (2012). What Drives Credit Growth in Emerging Asia? Journal of Asian Economics,(C)38, 1-13.
DOI: 10.1016/j.asieco.2015.03.001
Farinha, L. & Robalo, M.C. (2001). The bank lending channel of monetary policy: Identification and estimation using Portuguese micro bank data. ECB Working Paper No. 102, European Central Bank.
Filardo, A. J. (1994). Business-cycle phases and their transitional dynamics. Journal of Business & Economic Statistics 12 (3), 299–308.
Golzarianpour, Siavash, Golmoradi, Hassan and Esmaili Tzangi, Mohammad Mahdi. (2017). Factors Affecting the Iran Commercial Bank Credit with emphasis on non-performing loans. Program and Development Research Quarterly, (1) 1, 111-150. [In Persian] DOI:10.22034/PBR.2020.89810
Gozgor, G. (2014). Determinants of domestic credit levels in emerging markets: The role of external factors.Emerging Markets Review, (C)18, 1-18. https:/doi.org/10.1016/j.ememar.2013.11.003
Guo, K. & Stepanyan, V. (2011). Determinants of Bank Credit in Emerging Market Economies. IMF Working Paper WP/11/51.
Javan Bakht, Ezra and Salami, Habibullah. (2011). Comparing Effects of Two Policies Reducing Interest Rate and Increasing Supply of Credits on Growth of Production in Iran: A FCGE Analysis. Journal of Agricultural Economics and Development, Ferdowsi University, (26) 4, 315-336. [In Persian] DOI:10.22067/JEAD2.V1391I4.19900
Imran, K. & Nishatm, M. (2013). Determinants of Bank Credit in Pakistan: A Supply Side Approach. Economic Modeling, (C)35, 384-390.
DOI: 10.1016/j.econmod.2013.07.022
Khemiri, R. & Sami Ben Ali, M. (2013). Exchange rate pass-through and inflation dynamics in Tunisia: A Markov-Switching Approach. Economics: The Open-Assessment E-Journal, 7(43), 1-30. 2013.
Kupiec, P. &Yan L. & Rosenfeld, C. (2015). Does bank supervision impact bank loan growth?. AEI Economic Policy Working Paper 2015-07, Journal of Financial Stability, Elsevier, vol. 28(C), 29-48.
DOI: 10.1016/j.jfs.2016.11.006
Hernando, I. & Martinez-Pages, J. (2001). Is there a bank lending channel of monetary policy in Spain? ECB Working Paper No. 99, European Central Bank.
Huybens, E. & Smith, B. (1998). Financial Market Frictions, Monetary Policy, and Capital Accumulation in a Small Open Economy, Journal of Economic Theory, 2(81), 353-400.
Huybens, Elisabeth, and Smith, Bruce, 1999, Inflation, Financial Markets, and Long-Run Real Activity, Journal of Monetary Economics, 43, 283-315. https://doi.org/10.1016/S0304-3932(98)00060-9
Ladime J. & Sarpong-Kumankoma, E. & Kofi A. (2013). Determinants of Bank Lending Behaviour in Ghana. Journal of Economics and Sustainable Development, 4(17), 42-47.
Laeven L. & Valencia F. (2012). Systemic Banking Crises Database: An Update. IMF Working Paper, No. 2012/163.
Lindgren, C-J. & Gillian G, & Matthew I.S. (1996). Bank Soundness and Macroeconomic Policy. International Monetary Fund, Washington.
Magud, N. & Reinhart, C. & Vesperoni, E. (2012). Capital Inflows, Exchange Rate Flexibility, and Credit Booms. IMF Working Paper WP/12/41, International Monetary Fund, Washington D.C. https:/doi.org/10.5089/9781463936426.001
Martín ,R. (2011), Credit cycles: Evidence based on a non linear model for developed countries. Working Papers 1113, Banco de España.
Misas M. & Ramírez M. (2006). Colombian economic growth under Markov switching regimes with endogenous transition probabilities. Borradores de Economia 425, Banco de la Republica de Colombia.
Mohseni Zenuri, Seyed Jamaluddin, Rezaei, Ebrahim and Mohammadpour, Reza. (2013). Factors affecting the granting facilities of Iran's banking network with an emphasis on asymmetric information. Proceedings of the 24th Annual Monetary and Exchange Policy Conference. [In Persian]
Mosheiri, Saeed and Nadali, Mohammad. (2012). Identifying the effective factors in the banking crisis in Iran's economy. Economic research quarterly (Islamic-Iranian approach), (48) 13, 1-27. [In Persian]
Memipour, Siab and Jafari, Soghari. (2016). Affecting Factors on Exchange Market Pressure in Iran by the Markov Switching Model with Time Varying Transition Probability. Economic Research Journal, (52)2, 427-456. [In Persian]
DOI:10.22059/JTE.2017.61860
Monjazeb M R, Dehgani L. Estimation of Life Insurance Capacity in Iran A Panel ARDL Approach. Economic Modeling Research Quarterly 2019; 10 (37) :39-67. [In Persian] DOI:10.29252/jemr.10.37.39
Narayan, P. K. (2005). The Saving and Investment Nexus for China: Evidence from Cointegration Tests. Applied Economics, Vol. 37, 1979-1990.DOI: 10.1080/00036840500278103
Narayan, P.K. & Smyth, R. (2005). Electricity Consumption, Employment and Real Income in Australia Evidences from Multivariate Granger Causality Tests. Energy Policy, Elsevier, vol. 33(9), 1109-1116.
Obeng-Amponsah W. & Zehou S. Hazimi B. (2019). Determinants of Domestic Credit to the Private Sector in Ghana: Application of Vector AutoRegressive Method. Proceedings of The First International Symposium on Management and Social Sciences (ISMSS 2019).
Oluitan, R. O. (2013). Determinants of Credit Growth in Africa. Greener Journal of Business and Management Studies, 3(8), 343-350.
Pesaran, M. H. (1997). The Role of Economic Theory in Modelling the Long-run. Economic Journal, 107(440), 178-91.
Pesaran, M. H. & Shin Y. & Smith R. I. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
Pham, T. H. H. (2015). Determinants of Bank Lending Working Papers hal-01158241, HAL.
Shijaku, G. & Kalluci I. Determinants of bank credit to the private sector: The case of Albania. MPRA Paper No. 79092.
Sun, S. & Gan, C. & Hu, B. (2010). Bank lending channel in China’s monetary policy transmission mechanism: a VECM approach. Investment Management and Financial Innovations, 7(2), 177-188.
Tan, T. B. P. (2012). Determinants of Credit Growth and Interest Margins in the Philippines and Asia”, IMF Working Paper, No. 12(123).
Taqvi, Mehdi and Lotfi, Ali Asghar. (2005). Investigating the effects of monetary policy on the volume of deposits, granted facilities and liquidity of the country's banking system (during the years 1374-1382). Economic Research Journal, (20)6, 131-165. [In Persian]
Teshkini, Ahmed. (2004). Applied econometrics with the help of microfit. Tehran: Dibagaran Cultural and Art Institute. [In Persian]
Thaker, H. M. T. & Ee, T. S. & Sin, C. F. & Man, W. H. (2013). The macroeconomic determinants of bank credit in Malaysia: An analysis via the error correction model (ECM). Skyline Business Journal, 9(1), 1-9.
Vazakidis, A. & Adamopoulos, A. (2009). Credit Market Development and Economic Growth. American Journal of Economics and Business Administration, 1(1), 34-40.
Waez, Muhammad and Ghanbari; Abdullah. (1385). The role of the banking system in creating or controlling inflation with emphasis on the effect of facilities and facilities of the banking system. Proceedings of the 19th Islamic Banking Conference, pages 309 to 327. [In Persian]
)