نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه اقتصاد، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران
2 دانشجوی دکتری مهندسی مالی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران
چکیده
یکی از الزامات اساسی برای رشد و توسعه پایدار، وجود بخش مالی کارآمد برای تامین مالی فعالیت‌های تولیدی است. در همین راستا مطالعه حاضر با استفاده از شواهد صنعت بانکداری برای 18 بانک دولتی و خصوصی در دوره زمانی 1395 تا 1400 به برآورد احتمال در معرض ورشکستگی بانک‌ها با استفاده از شاخص آلتمن پرداخته است. سپس با استفاده از رویکرد داده‌های پانل به بررسی عوامل موثر بر احتمال ورشکستگی پرداخته می‌شود. برآوردهای حاصل از رویکرد پانل نشان می‌دهد که تنوع‌سازی اعتبارات در کاهش احتمال ورشکستگی موثر است. شواهد همچنین نشان می‌دهد که احتمال در معرض ورشکستگی برای بانکهای خصوصی برابر با 68 درصد و برای بانکهای دولتی برابر با 70 درصد است. محاسبه شاخص تمرکز هرفیندال- هیرشمن نیز برای بانکهای خصوصی ایران عدد 33/0 و برای بانکهای دولتی عدد 63/0 را نشان داده است؛ بنابراین، اعتبارات در بانکهای خصوصی نسبت به بانکهای دولتی دارای تنوع بالاتری هستند. با توجه به نتایج تحقیق توجه بیشتر به تنوع‌سازی اعتبارات در بانکهای دولتی و خصوصی، تعیین اندازه بهینه بانک‌ها برای بهره‌برداری از اثرات صرفه به مقیاس، نظارت بانک مرکزی بر رعایت استانداردهای شاخص بازل و نظارت بر نگهداری موجودی نقد بانک‌ها برای تقاضای پیش‌بینی نشده جامعه از جمله سیاستهای موثر برای کاهش احتمال ورشکستگی بانکی کشور است.
کلیدواژه‌ها
حسینی سیدرسول و حاجیان‌نژاد امین. (1401). تاثیر توزیع آماری نسبت‌‌های مالی بر مقادیر مدل آلتمن با استفاده از شبیه‌سازی مونت کارلو. نشریه دانش حسابداری، 13 (3پ 50)، 160-193.
نصیری دانیال و نصیری، عزت‌اله. (1400). ورشکستگی بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری با نگاهی به کفالت بانکی. نشریه پژوهش‌‌های حقوقی، 2(46)، 141-167.
کیایی فاطمه، ره پیک، سیامک و باقری، محمود .(1399). نهاد بازسازی؛ ماهیت و مدل‌ها در نظام بانکی ایران، نشریه دانشنامه حقوق اقتصادی (دانش و توسعه)، 27(18)، 103-128.
ابوجعفری روح‌اله. (1389). بررسی الگوهای سازماندهی نظام بانکی بدون ربا و پیشنهاد استفاده از روشهای سرمایه گذاری ریسک پذیر، دوفصلنامه علمی- تخصصی مطالعات اقتصاد اسلامی، 1(2)، 52-66.
احمدیان، اعظم .(1394). طراحی سیستم هشدار سریع جهت پیش‌بینی زمان در معرض ورشکستگی قرار گرفتن بانک‌ها، فصلنامه نظریه‌‌های کاربردی اقتصاد، 1(4)، 119-144.
احمدیان، اعظم .(1397). طراحی سیستم رتبه‌بندی نظارتی بانک‌ها در شبکه بانکی کشور (رویکرد کملز)، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاستهای اقتصادی، 1397. (85)، 7-31.
افشاری، زهرا، یزدان‌پناه، احمد و باخدا، مریم. (1388). تاثیر سیستم بیمه سپرده صریح بر وقوع بحران‌های بانکی (در کشورهای در حال توسعه)، فصلنامه پول و اقتصاد، 1(1)، 55-25.
امام‌وردی، قدرت‌اله، فراهانی، مهدی و شقاقی، فاطمه. (1390). بررسی تطبیقی اثر گسترش بازارهای مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه با روش داده‌های تلفیقی 2008-1975، فصلنامه علوم اقتصادی، 4(14)، 45-72.
خواجوی، شکراله، امیری، فاطمه‌السادات .(1392). شناسایی مهم‌ترین عوامل موثر بر ورشکستگی شرکت‌ها با استفاده از تکنیک TOPSIS_AHP، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 1392. (38)، 69-90.
دلخواه، جلیل، مشبکی، اصغر، دانایی‌فرد، حسن و خداداد حسینی، سید حمید. (1390). ارزیابی کارایی بانکهای دولتی در مقایسه با بانکهای خصوصی در ایران. چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، 1(2) ، 93-115.
راسخی، سعید و رنجبر، امید. (1388). توسعه مالی بر رشد اقتصادی کشورهای عضو کنفرانس اسلامی. مجله دانش و توسعه، 16(27)، 1-22.
سلیمی، محمدجواد، ابراهیمی سروعلیا، محمدحسن، قاسم‌پور، شیوا. (1395). طراحی مدل بومی رتبه‌بندی بانکهای ایرانی بر مبنای سلامت بانکی. فصلنامه تحقیقات مالی، 1(4)، 653-674.
سیفی‌پور، رویا .(1380). اثر تسهیلات اعطایی بانک‌ها بر رشد ارزش افزوده بخش صنعت در ایران. پژوهشنامه اقتصادی، 1(3)، 18-32.
فتاحی، شهرام، رضایی، مهدی، جاهد، طاهره. (1396). تاثیر سلامت بانکی بر سودآوری بانکهای تجاری: رویکرد رگرسیون پانل آستانه. راهبرد مدیریت مالی، 1396. (16)، 29-50.
گیلک حکیم‌آبادی، محمدتقی، اثنی‌عشری، ابوالقاسم، احمدپور، هادی. (1385). بررسی کارآیی بانکهای تجاری در ایران؛ مطالعه موردی بانک صادرات مازندران. جستارهای اقتصادی، 2(5)، 127-156.
محمدی، تیمور، ناظمان، حمید و خداپرست پیرسرایی، یزدان. (1393). بررسی رابطه علیت پویای بین توسعه مالی، باز بودن تجاری و رشد اقتصادی؛ مقایسه موردی دو کشورنفتی ایران و نروژ. فصلنامه پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 3(8)،151-178.
Wanling., Q. Simon, R. & Paweł, D. (2020). Refining understanding of corporate failure through a topological data analysis mapping of Altman’s Z-score model, Expert Systems with Applications,(156), 113-475
Ahmad., N. H., & Ariff, M. (2007). Multi-country study of bank credit risk determinants. International Journal of Banking and Finance, 5(1), 67-81.
Anderson., R. C., & Fraser, D. R. (2000). Corporate control, bank risk taking, and the health of the banking industry. Journal of Banking & Finance, 24(8), 1383-1398.
Bangia., A., Diebold, F. X., Kronimus, A., Schagen, C., & Schuermann, T. (2002). Ratings migration and the business cycle, with application to credit portfolio stress testing. Journal of banking & finance, 26(2-3), 445-474.
Bawono., A., & Setyaningrum, A. (2018). Analysis Of Indonesia's Islamic Banking Bankruptcy Prediction For Period 2014-2016. Iqtishadia: Juornal Kajian Ekonomi dan Bisnis Islam STAIN Kudus, 11(1), 155-178.
Bencivenga., V. R., & Smith, B.D. (1991). Financial intermedia-tion and endogenous growth. The Review of Economic Studies, 58(2), 195-209.
Chiaramonte., L., & Casu, B. (2017). Capital and liquidity ratios and financial distress., Evidence from the European banking industry. The British Accounting Review, 49(2), 138-161.
Cole., R. A., & Wu, Q. (2009). Is hazard or probit more accurate in predicting financial distress? Evidence from US bank failures.
Driscoll., J. (2004). Does bank lending affect output? Evidence from U.S., Journal of Monetary Economics, 51: 451–471.
Federico., M. P., & Vázquez, M. F. F. (2012). Bank funding structures and risk: Evidence from the global financial crisis (No. 12-29). International Monetary Fund.
Ghadyani., M.M, shahchera M, hasanzadeh A. (2015). The Effectiveness of Financing Structure on Insolvency Risk in Iranian Banking System, Management and Administrative Sciences Review, 21(6), 222-237
Gonzalez, F. (2005). Bank regulation and risk-taking incentives: An international comparison of bank risk. Journal of Banking & Finance, 29(5), 1153-1184.
Gurley., J. & Shaw, E. (1967), Financial Structure and Economic Development. Economic Development and Cultural Change,3(15), 257-268.
Hansen., T., Slagsvold, B., & Moum, T. (2008). Financial satisfaction in old age: A satisfaction paradox or a result of accumulated wealth?. Social Indicators Research, 89(2), 323-347.
Hassan., M. K. (1993). Capital market tests of risk exposure of loan sales activities of large US commercial banks. Quarterly Journal of Business and Economics, 9 (11), 27-49.
Hauser., P.R & Booth D. (2011). Predicting Bankruptcy with Robust Logistic Regression. Journal of data science,6 (10), 565-584
Jones., S. & Hensher, D. (2007). Modelling Corporate Failure: A Multinomial Nested Logit Analysis for Unordered Outcomes. The British Accounting Review, 39 (1): 89-107.
Kavvathas., D.(2001). Estimating credit rating transmission probabilities for corporate bonds. Working paper,University of Chicago
King, R.G., & Levine, R. .(1993). Finance and growth: Schumpeter might be right. The quarterly journal of economics, 108, 717-737.
Koopman., S. J., Kräussl, R., Lucas, A., & Monteiro, A. B. (2009). Credit cycles and macro fundamentals. Journal of Empirical Finance, 16(1), 42-54.
Leung., W. S., Taylor, N., & Evans, K. P. (2015). The determinants of bank risks: Evidence from the recent financial crisis. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 34, 277-293.
McKinnon., P. (1973). Money and Capital in Economic Development, Washington DC: Brookings Institution.
Misman., F. N., Bhatti, I., Lou, W., Samsudin, S., & Rahman, N. H. A. (2015). Islamic banks credit risk: a panel study. Procedia Economics and Finance, 31, 75-82.
Mostofa., M., Rezina, S., & Hasan, M. (2016). Predicting the financial distress in the banking industry of Bangladesh: A case study on private commercial banks.
Newton., G.W. (1998). Bankruptcy insolvency accounting practice and procedure, New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
Nickell., P., Perrauddin, W., Vorotto, S.(2000). Stability of rating transitions. Journal of Banking & Finance, 29, 449–470
Nickell, P., Perraudin, W., & Varotto, S. (2000). Stability of rating transitions. Journal of Banking & Finance, 24(1-2), 203-227.
Roubini., N., & Sala-i-Martin, X.. (1992). Financial repression and economic growth. Journal of development Economics, 39(1), 5-30.
Rousseau., P.L., & Wachtel, P. (2000). Equity markets and growth: cross-country evidence on timing and outcomes, 1980–1995. Journal of Banking & Finance, 24(12), 1933-1957.
Saunders., A., Strock, E., & Travlos, N. G. (1990). Ownership structure, deregulation, and bank risk taking. the Journal of Finance, 45(2), 643-654.
Schumpeter., J. (1934). The Theory of Economic Development, Cambridge: Harvard University Press.
Vazquez., F., & Federico, P. (2015). Bank funding structures and risk: Evidence from the global financial crisis. Journal of banking & finance, 61 (10), 1-14.
Vithessonthi., C. (2014). The effect of financial market development on bankrisk: evidence from Southeast Asian countries. International Review of Financial Analysis,12 (6), 249-260.
Abdus., S. & Vaughn S. A. (2022). Bootstrap- DEA management efficiency and early prediction of bank failure: Evidence from 2008-2009 U.S. bank failures, Central Bank Review, 3(22), 119-127. [In Persian].
)